Adenomyozis Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Adenomyozis: Tanım

Adenomyoz olarak da bilinen adenomyozis normalde uterusun (rahmin) sınırını çizen doku (endometriyal doku) uterusun kas duvarına doğru büyüdüğünde ortaya çıkar. Yer değiştiren bu doku, her adet döngüsü sırasında normal olarak hareket etmeye devam eder. Bu durum kadınlarda rahim genişlemesine ve ağrılı adet dönemlerine neden olabilir.

Adenomyozisin nedeni bilinmemektedir, ancak genellikle menopozdan sonra düzelme eğilimindedir. Adenomyozisten ciddi şekilde etkilenen kadınlar için hormonal tedaviler yardımcı olabilir. Daha ciddi durumlarda ise tedavi için rahmin çıkarılması (histerektomi) gerekli olabilir.

Adenomyozis: Nedenler

Adenomyozun nedeni bilinmemektedir, ancak aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok teori vardır:

1. İnvaziv doku büyümesi: Bazı uzmanlar, rahmin astarından gelen endometriyal hücrelerin rahim duvarlarını oluşturan kasları istila ettiğine inanmaktadır. Sezaryen gibi cerrahi bir operasyon sırasında yapılan rahim insizyonları, endometriyal hücrelerin uterus duvarına doğrudan invazyonunu teşvik edebilir.
2. Gelişimsel kökenler: Diğer bazı uzmanlar, fetüs ilk kez rahimde oluştuğunda, gelişim aşamasında çeşitli nedenlerle böyle bir sorun olduğunu düşünmektedirler.
3. Doğumla ilgili rahim iltihabı: Başka bir teori, adenomyozis ile doğum arasında bir bağlantı olduğunu düşündürmektedir. Doğum sonrası dönemde rahim astarının iltihaplanması, rahmi kaplayan hücrelerin normal sınırında bir kırılmaya neden olabilir.
4. Kök hücre kökenleri: Yeni bir teori, kemik iliği kök hücrelerinin rahim kasını istila ederek adenomyozise neden olabileceğini vurgulamaktadır.

Adenomyozis: Risk faktörleri

Adenomyozis için risk faktörleri şunları içerir:

1. Yaş: Bu probleme her yaştaki kadın yakalansa da tanı alan kadınların çoğu 40 ve 50 yaş civarındadır.
2. Gebelik: Adenomyozis sorunu olan kadınların yüksek bir yüzdesinde çoğul gebelikler olmuştur.
3. Rahim ameliyatı: Sezaryen doğum da dahil olmak üzere rahimde daha önce ameliyat olması bu hastalık riskini önemli ölçüde artırabilir.

Östrojene bağlı olan adenomyozis vakalarının çoğu 40’lı ve 50’li yaşlarda kadınlarda görülür. Bu kadınlarda adenomyozis, genç kadınlara kıyasla daha uzun süre östrojene maruz kalma ile ilişkili olabilir. Bununla birlikte, mevcut araştırmalar bu durumun genç kadınlarda da yaygın olabileceğini düşündürmektedir.

Adenomyozis: Belirtiler

Adenomyozis belirtileri, durumun kapsamı ve ciddiyeti de dahil olmak üzere insanlar arasında geniş ölçüde değişkenlik gösterir. Kadınların yaklaşık üçte biri herhangi bir belirti yaşamaz, diğerleri için ise belirtiler günlük yaşamın önüne geçebilir.

Olası adenomyozis belirtileri şunları içerir:

• Ağır adet kanaması
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Regl dönemi harici kanama
• Kötüleşen rahim krampları
• Hassas bir rahim
• Bel ve kasık ağrısı
• Mesane ve rektum üzerinde baskı hissi
• Bağırsakta ağrı

Adenomyozis: Doktor kontrolü

Düzenli aktivitelerinize müdahale eden adet dönemlerinizde uzun süreli ağır kanama veya şiddetli kramplarınız varsa, doktorunuzu görmek için randevu almalısınız. Bu gibi şikayetler için gitmeniz gereken doktor kadın hastalıkları ve doğum uzmanı (jinekolog) olmalıdır.

Adenomyozis: Teşhis

Doktorunuz aşağıdakilere dayanarak adenomyozisten şüphelenebilir ve teşhis edebilir:

• Belirti ve bulgular
• Büyümüş, hassas bir rahmi ortaya çıkaran pelvik muayene
• Rahmin ultrasonla görüntülenmesi
• Rahmin manyetik rezonans görüntülemesi

Bazı durumlarda doktorunuz, anormal rahim kanamasının başka bir ciddi durumla ilişkili olup olmadığını doğrulamak için bir rahim dokusu örneğini test edebilir (endometriyal biyopsi). Ancak endometriyal biyopsi, doktorunuzun tanıyı doğrulamasına yardımcı olmaz. Adenomyozisi doğrulamanın tek yolu histerektomi sonrası rahmi incelemektir.

Diğer rahim hastalıkları adenomyozise benzer belirtilere neden olarak teşhis etmeyi zorlaştırabilir. Teşhisi zorlaştıran koşullar; fibroid tümörleri, rahim dışında büyüyen uterus hücreleri (endometriozis) ve uterus astarındaki büyümeleri (endometriyal polipler) içerir.

Adenomyozis: Tedavi

Tedavi olmazsanız, adenomyozis geçmeyebilir ve belirtileriniz daha da kötüleşebilir. Eğer bir kadında bu duruma dair semptom yoksa, hamile kalmaya çalışmıyorsa veya menopoza yaklaşıyorsa tedavi gerekli olmayabilir. Çünkü menopoza giren çoğu kadınlar için belirtilerin tümü kaybolacaktır.

Bununla birlikte, adenomyozis sorunu olan kadınlara yönelik aşağıdakiler gibi farklı tedavi seçenekleri vardır:

1. Anti-enflamatuar ilaçlar:
   Doktorunuz ağrıyı kontrol etmek için anti-enflamatuar (iltihap önleyici) ilaçlar reçete edebilir. Bir iltihap önleyici ilacını adet döneminiz başlamadan bir ila iki gün önce almaya başlayacaksınız ve adet döneminiz boyunca alarak, kan akışını azaltabilir ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilirsiniz.
2. Hormon ilaçları:
   Doğum kontrol hapları veya hormon ilaçları, ağır kanamayı ve bu durumdan kaynaklanan ağrıyı azaltabilir.
3. Uterin arter embolizasyonu:
   Bu kasıktaki ana artere bir tüp yerleştirmeyi ve adenomiyozisten etkilenen alana küçük parçacıkları enjekte etmeyi içerir. Bu, kan dolaşımının etkilenen bölgeye ulaşmasını engeller. Böyle olduğunda, adenomyozisi küçültecek ve semptomları azaltacaktır.
4. Histerektomi:
   Adenomyozisin tek kesin tedavisi rahmin tamamen çıkarılmasıdır. Ancak hala hamile kalmak gibi bir arzusu olan kadınlar için iyi bir tercih değildir.

Adenomyozis: Önleme

Adet dönemleriniz sırasında sıklıkla uzun süreli, ağır kanamanız varsa, yorgunluğa ve diğer sağlık sorunlarına neden olan kansızlık olarak da bilinen kronik anemi geliştirebilirsiniz. Zararlı olmasa da adenomyozis ile ilişkili ağrı ve aşırı kanama yaşam tarzınızı bozabilir. Geçmişte keyif aldığınız aktivitelerden kaçınabilirsiniz, çünkü acı çekebilirsiniz ya da kanamaya başlayabileceğinizden endişe duyabilirsiniz.

Adenomyozis: Hastalık seyri

Adenomyozis hayatı tehdit edici bir durum değildir. Belirtilerinizi yatıştırmak için birçok tedavi mevcuttur. Histerektomi (rahmin alınması), semptomları tamamen ortadan kaldırabilen tek tedavidir. Bununla birlikte, menopozdan sonra bu durum genellikle kendi kendine geçer.

Adenomyozis: Video