Ayak Bileği Şişmesi Neden Olur? Sağ veya Sol Ayak Bileği Şişmesi
Ayak bileği şişmesi
Ayak bileği şişmesi, genellikle basit nedenlerden kaynaklanır, bu yüzden dolayı kısa süre içinde kendiliğinden geçme eğilimindedir. Özellikle uzun süre ayakta duruyorsanız veya uzun süre oturuyorsanız, ayak bileği şişmesi yaşamanız muhtemeldir.
Sağ veya sol ayak bileği şişmesini ciddiye almanız gereken bazı durumlar da vardır. Ayak bileğinizdeki şişlik uzun süre geçmiyorsa, yürümekte zorlanıyorsanız, başka semptomlarınız veya sizi endişelendirecek başka herhangi durum varsa, şişliği ciddiye almanız ve doktora görünmeniz gerekir.
Ayak bileği şişmesi neden olur?
1- Yetersiz kan dolaşımı
Yetersiz kan dolaşımı genellikle fiziksel aktivite eksikliği, uzun süre oturma veya ayakta durma, obezite veya yaşlanmanın kendisiyle ilişkili olup, yetişkinlerde ve yaşlılarda daha sık görülmektedir. Bu durumda kanın bacaklardan kalbe dönmesini zorlaştıran kan dolaşımı değişiklikleri mevcuttur.
Günün sonunda daha sık görülen ayak bileği şişmesine ek olarak zayıf kan dolaşımı; bacaklarda hafif rahatsızlık veya ağırlık hissi gibi başka semptomlara da neden olabilir.
Yapılması gerekenler:
Bacaklarınızı kalp seviyenizin üzerine kaldırmak, ayak bileği şişmesinin giderilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca gün içerisinde uzun süre oturarak çalışıyorsanız, kısa molalar vererek ayağa kalkıp bacaklarınızı hareket ettirmeniz gerekir. Diğer önemli önlemler arasında; düzenli fiziksel aktivite yapmak, kilo vermek ve tuz alımını azaltmak yer almaktadır.
2- Burkulmalar ve darbeler
Burkulma ve darbe gibi ayak veya ayak bileği yaralanmaları; ayağınızın çeşitli yerlerinde ağrıya, ayağı hareket ettirmede veya ayakta durmakta zorluk gibi sorunlara neden olabilir. Böyle bir burkulma veya darbe durumunda, ayak bileği ve ayak aşırı derecede gerilir, bu da ayak bileği şişmesine neden olabilir. Burkulma ve darbe durumunda şişlikle beraber kızarıklık da fark edebilirsiniz.
Yapılması gerekenler:
Burkulma ve darbe yaralanmalarında buz torbası uygulamak, ayağınızı yüksekte tutmak ve bolca dinlenmek sizi rahatlatacak ve şişliği azaltacaktır. Diğer bir yöntem ise, ayağınızı ilk önce sıcak su dolu bir leğene, ardından buzlu suya koymaktır. Bu ani sıcaklık değişikliği, ayak bileği şişmesini kısa sürede azaltacaktır.
3- Kalp yetmezliği
Kalp yetmezliği kalbinizin vücudunuza yetersiz miktarda kan pompalamasına neden olan ciddi bir durumdur. Dolayısıyla bu durum kanın ayaklara gitmesini de zorlaştıracaktır ve bu ise ayak bileğinde şişmeye neden olabilir. Kalp yetmezliğinin ayak bileği şişmesi haricindeki başlıca belirtileri arasında yorgunluk, nefes darlığı ve mide bulantısı bulunur.
Yapılması gerekenler:
Kalp yetmezliğinin diüretikler (idrar söktürücü) ve antihipertansifler (hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar) gibi ilaçlarla tedavi edilmesi gerekir. Bu nedenle tıbbi değerlendirme için bir kardiyoloji uzmanına görünmek ve size en uygun tedaviye doktorunuz eşliğinde başlamak gerekir.
4- Derin ven trombozu
Derin ven trombozu; bir kan pıhtısının bacaklardaki damarlardan birini tıkayarak, kanın kalbe geri dönmesini zorlaştırmasıdır. Derin ven trombozu bacak, ayak çevresinde ve ayak bileği şişmesine ek olarak, ağrı ve kızarıklık gibi diğer semptomlara da neden olabilir.
Yapılması gerekenler:
Derin ven trombozu durumundan şüpheleniyorsanız, tıbbi değerlendirme için vakit kaybeden doktora görünmelisiniz. Kan pıhtısının, beyin veya kalp gibi diğer önemli bölgelere taşınmasını önlemek için, doktorunuz en kısa sürede size en uygun tedaviye başlayacaktır.
5- Karaciğer yetmezliği
Ayak veya ayak bileği şişmesi, karaciğer yetmezliğinin bir işareti olabilir. Karaciğer yetmezliği, kanın damarlarda kalmasına yardımcı olan bir protein olan albümin üretiminin azalması dolayısıyla, karaciğer gerekli görev ve fonksiyonlarını yerine getiremez ve sağ veya sol ayak bileğinde şişmeye ve sarılık gibi çeşitli sorunlara neden olabilir.
Yapılması gerekenler:
Karaciğer yetmezliği ciddi bir durumdur ve en kısa sürede teşhis ve tedavi edilmesi gerekir. Böyle bir şüphe durumunda doktorunuz size kapsamlı testler yapacak, karaciğer fonksiyonunuzu değerlendirecek ve en kısa zamanda size en uygun tedaviye başlayacaktır.
6- Nefrotik sendrom
Nefrotik sendrom; idrarda aşırı protein kaybına neden olan bir hastalıktır. Nefrotik sendrom HIV, hepatit, diyabet ve lupus gibi hastalıklardan kaynaklanabilir ve ayak bileği şişmesi gibi semptomları tetikleyebilir. Nefrotik sendromun neden olduğu şişlik, yüz ve kollar gibi vücudun diğer kısımlarını da etkileyebilir. Ayrıca köpüklü idrar, yorgunluk ve iştahsızlık gibi başka belirtiler de ortaya çıkabilir.
Yapılması gerekenler:
Nefrotik sendromun tedavisi altta yatan nedene göre değişiklik gösterecektir. Bu nedenle ayrıntılı bir değerlendirme için bir uzman bir hekime veya nefroloji uzmanına görünmeniz gerekir. Doktorunuz sizi muayene ettikten sonra sizin için doğru tedaviyi belirleyecektir.
7- Enfeksiyonlar
Enfeksiyonlar da ayak veya ayak bileği şişmesine neden olabilir. Genellikle ayak veya bacak bölgesinde uygun şekilde tedavi edilmeyen bir yara olduğunda, yara enfeksiyon kapabilir ve sonrasında şişlik oluşabilir. Bu tür bir enfeksiyona genellikle ateş, mide bulantısı ve halsizlik gibi başka semptomlar da eşlik eder.
Yapılması gerekenler:
Enfeksiyon şüphesi durumunda aile hekiminize görünmeyi aksatmamanız gerekir. Çünkü nadir olsa da enfeksiyonun başka bölgelere yayılma riski vardır. Aile hekiminiz size gerekli ilaçları reçete edebilir veya sizi başka bir uzman hekime yönlendirebilir.
8- Venöz yetmezlik
Sol veya sağ ayak bileği şişmesinin bir başka potansiyel nedeni de venöz yetmezliktir. Venöz yetmezlik, bacak damarlarındaki kapakçıklar arızalandığında ortaya çıkan, kanın ayaklardan kalbe dönmesini zorlaştıran ciddi bir durumdur. Kan kalbe dönmekte zorlandığı için ve dolayısıyla ayakta biriktiği için, ayaklarınızın çeşitli bölgelerinde şişlik olabilir.
Yapılması gerekenler:
Bacaklarınızı kalp seviyenizin üzerine kaldırmak, şişliği ve rahatsızlığı gidermeye yardımcı olabilir. Ayrıca kilo vermek, düzenli egzersiz yapmak ve varis çorapları giymek de işinize yarayacaktır. Daha ciddi durumlarda ise ameliyat gerekli olabilir.
9- İlaç yan etkiler
Bazı ilaçlar yan etki olarak bacaklarda ve ayaklarda şişmeye neden olabilir. Bu ilaçlar arasında; doğum kontrol hapları, kalp ilaçları, steroidler, kortikosteroidler, şeker hastalığı ilaçları ve antidepresanlar bulunabilir. Kullandığınız ilacın veya henüz kullanmaya başlamadığınız ilacın prospektüsünü okuyarak, ne gibi yan etkilerin ortaya çıkacağını öğrenebilirsiniz.
Yapılması gerekenler:
Ayak ve ayak bileği şişmesine neden olan herhangi bir ilaç alıyorsanız, bu ilacı yazan doktorla konuşmanız gerekir. Bu gibi durumlarda doktorunuz, kullandığınız ilacı başka bir ilaçla değiştirler veya ilacınızın dozunu düşürebilir.
Hamilelikte ayak bileği şişmesi neden olur?
Hamilelikte ayak bileği şişmesi, birçok kadının lüzumsuz yere endişe ettiği ve birçok hamile kadının yaşadığı bir durumdur. Hamilelikte ayak bileği şişmesi, genellikle endişelenmek için bir değildir. Ancak ayak şişmesine karın ağrısı, idrar çıkışının azalması, baş ağrısı ve tansiyon yükselmesi gibi başka durumlar da eşlik ediyorsa, vakit kaybetmeden kadın doğum uzmanına muayene olmak gerekir.
Ayak bileği şişmesi için hangi doktora gidilmeli?
Ayak bilek şişmesi için ilk gitmeniz gereken doktor aile hekiminizdir. Aile hekiminiz sizi muayene ettikten ve sonra, sizi bir kardiyoloji veya nefroloji doktoruna yönlendirebilir. Eğer hamileyseniz, kadın doğum uzmanına görünmenizi isteyebilir. Daha ciddi durumlar için ise sizden acil servise gitmenizi isteyecektir.