Bartholin Kisti Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavileri
Bartholin kisti: Önemli bilgiler
- Bartholin bezleri, vajinaya açılan dudakların her iki tarafında bulunan bir çift bezelye büyüklüğünde bezdir. Seks sırasında yağlayıcı görevi gören sıvı salgılarlar.
- Bezlerdeki açıklık (kanallar) tıkanırsa, sıvı ile dolabilir ve yumuşak, ağrısız bir yumru veya Bartholin kisti oluşturacak şekilde genişleyebilirler.
- Bu genellikle herhangi bir soruna neden olmaz, ancak büyür veya enfekte olursa apse oluşturur. Bu olursa, yürürken, otururken veya seks yaparken bölgede ağrı hissedebilirsiniz.
- Tedavi kistin büyüklüğüne, ne kadar acı verici olduğuna ve enfekte olup olmadığına bağlıdır.
- Her 50 kadından yaklaşık 1’inde bir Bartholin kisti veya apsesi gelişir. En çok 20-30 yaşları arasındaki cinsel olarak aktif kadınlarda görülür.
Bartholin kisti: Tanım
Bartholin bezi kisti ve Bartholin kanalı kisti olarak da bilinen bir Bartholin kisti, vajinanın yağlanmasından sorumlu iki bezden biri olan Bartholin bezinin sıvı ile dolduğunda oluşan bir kist türüdür. Vajinal girişin her iki yanında bulunan bu bezlerin açıklıkları bazen bir enfeksiyon veya başka bir nedenden dolayı tıkanabilir. Bu meydana geldiğinde, sıvı birikerek Bartholin kisti oluşumuna yol açabilir.
Bartholin kisti: Nedenler
Bartholin bezi kistleri, vajinayı yağlama görevi gören Bartholin bezlerindeki kanallar tıkandığında meydana gelir. Uzmanlar, Bartholin bezi kistinin neden oluştuğundan ve bu kanalların neden tıkandığından tam olarak emin değiller. Ancak, bazen aşağıdakilerden dolayı Bartholin ve benzeri kistlerin ortaya çıkması mümkündür.
- Klamidya ve bel soğukluğu (gonore) gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Bölgeye alınan bir darbe veya travma
- Doğum yapmak
Bartholin kisti: Belirtiler
Küçük, enfekte olmamış bir Bartholin bezi kistiniz varsa, bunu fark etmeyebilirsiniz. Kist büyürse, vajinal açıklığınızın yakınında bir yumru veya kitle hissedebilirsiniz. Bu kistler genellikle ağrısız olsa da hassas olabilir.
Bartholin kistinin tam gelişmiş bir enfeksiyonu birkaç gün içinde ortaya çıkabilir. Kist enfekte olursa, aşağıdakileri yaşayabilirsiniz:
- Vajinal açıklığın yakınında hassas, ağrılı bir yumru
- Yürürken veya otururken rahatsızlık
- İlişki sırasında ve sonrasında ağrı
- Yüksek ateş
Not: Bartholin bezi kisti veya Bartholin apsesi genellikle vajinal açıklığın sadece bir tarafında görülür.
Bartholin kisti: Doktor kontrolü
Vajinanızın iç kenarında, iki veya üç günlük öz bakımdan sonra düzelmeyen ağrılı bir kitle varsa doktorunuzla görüşmelisiniz. Ayrıca, vajinal açıklığınızın yakınında yeni bir yumru fark ederseniz ve 40 yaşından büyükseniz de derhal doktora görünmelisiniz. Nadiren de olsa, böyle bir kitle, kanser gibi daha ciddi bir problemin işareti olabilir.
Bartholin kisti: Teşhis
Bartholin kistinin teşhisi için doktorunuz aşağıdakileri yapabilir:
- Tıbbi geçmişiniz hakkında sorular sorabilir
- Karın ve kasık bölgenizi muayene yapabilir
- Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonu test etmek için vajinanızdan veya serviksinizden bir salgı örneği alabilir
- Postmenopozal veya 40 yaşın üzerindeyseniz kanserli hücreleri kontrol etmek için biyopsi yapabilir
Kanser şüphesi durumunda, doktorunuz sizi kadın üreme sistemi kanserlerinde uzmanlaşmış bir jinekoloğa yönlendirebilir.
Bartholin kisti: Tedavi
Kistin veya apselerin büyüklüğüne ve semptomlarınızın şiddetine bağlı olarak, tedavi seçenekleri kişisel bakım, ilaçlar, drenaj veya kistin cerrahi olarak ameliyatla çıkarılmasını içerir.
Evde tedavi
Çoğu zaman, özellikle enfekte olmayan kistler için herhangi bir tedaviye ihtiyacınız yoktur. Kist ağrılıysa, doktorunuz aşağıdaki gibi bazı basit kişisel bakım önlemleri önerebilir:
- Oturma banyosu kullanarak kisti üç veya dört gün boyunca günde birkaç kez ılık suya batırmak
- Çeşitli ağrı kesiciler almak
- Reçete edilen antibiyotikleri düzenli olarak kullanmak
İlaç tedavisi
Bartholin bezi kisti enfekte olursa (apse haline gelirse), doktorunuz antibiyotik reçete edebilir. Apse antibiyotiklere cevap vermezse, doktorunuz aşağıdaki prosedürlerden birini uygulayabilir.
Kateter yerleştirme
Bartholin kisti tedavisi olarak kateter yerleştirme yaklaşık 15 dakika sürer ve lokal bir anestezi altında gerçekleştirilir. Bu tedavide amaç, kist veya apse içinden bezin akabileceği bir kanal yapmaktır. Bu prosedürde apsede küçük bir kesim yapılır ve ucunda küçük bir balon bulunan küçük bir esnek tüp (kateter) yerleştirilir. Bu prosedür genellikle 40 yaşın altındaki kadınlara uygulanır.
Marsupialisasyon (cerrahi)
Bu ameliyat genel anestezi altında yapılır ve yaklaşık 10-15 dakika sürer. Doktorunuz, sıvıyı serbest bırakmak için apse ve bezde küçük bir kesim yapar ve kenarları çevredeki cilde diker. Dikme işlemi açılan kesiyi açık tutar, böylece apse iyileşebilir ve dışarı akabilir. Bu prosedür daha sonra başka bir apse oluşmasını önler.
Eksizyon (cerrahi)
Eksizyon adı verilen bu cerrahi işlem, genel anestezi altında kistin veya apselerin çıkarılmasını içerir. Eksizyon sırasında tüm Bartholin bezi çıkarılır. Bu prosedür sadece birkaç kez apsesi olan 40 yaş üstü kadınlarda dikkate alınır. Eksizyon sonucu, bez artık çalışmaz, bu da vajinanızın daha az yağ üreteceği anlamına gelir.
Bu yağlama kaybı, seks yapmayı rahatsız hale getirebilir. Yağlamayı iyileştirmek için yağlayıcılar veya vajinal nemlendiriciler kullanabilirsiniz. Bunlar sizin için etkili değilse, vajinal östrojen ve hormon replasman tedavisinin sizin için uygun olup olmadığı konusunda doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Bartholin kisti: Önleme
Bartholin kistini önlemenin bilinen bir yolu yoktur. Bununla birlikte, daha güvenli seks uygulamaları – özellikle prezervatif kullanma – ve hijyen alışkanlıkları bir kiste bağlı enfeksiyon ve apse oluşumunu önlemeye yardımcı olacaktır.
Bartholin kisti: Hastalığın seyri
Bartholin veya diğer adıyla Bartholin bezi kisti genellikle hızla tedavi edilir. Bir kesi gerektiren bir apse oluştuğunda, apsenin boyutuna bağlı olarak iyileşme birkaç gün ila birkaç hafta sürebilir. Tekrarlayan kistlerin ve apselerin iyileşmesi daha uzun sürebilir. Bununla birlikte, mevcut tedaviler enfeksiyonların tekrar nüksetmesini önlem konusunda oldukça etkilidir.
Bartholin kisti: Sık sorulan sorular
Bartholin kistleri kendi kendine geçer mi?
Bazen Bartholin kistleri kendi kendine kaybolur, buna spontan boşalma denir. Bununla birlikte, kistinizin boyutu büyüyorsa veya semptomlara neden oluyorsa tıbbi yardım almanız gerekir.
Bartholin kistleri tedavi edilmezse ne olur?
Bartholin kistleri semptomlara neden olmuyorsa tedaviye ihtiyacınız olmayabilir. Bununla birlikte, Bartholin kistleri kendiliğinden iyileşmediği halde tedavi edilmezse, çevreleyen deride tahrişe neden olabilir veya boyutu artabilir. Ayrıca enfekte olabilirler ve apseye dönüşebilirler.
Bartholin kistleri ne kadar sürede iyileşir?
Bartholin kistinin kaybolması için geçen süre, kistin büyüklüğüne, enfekte olup olmadığına ve ne tür bir tedavi gördüğünüze bağlı olacaktır.