Bradikinezi Nedir? (Nedenleri, Belirtileri ve Tedavileri)

Bradikinezi nedir?

Bradikinezi, anormal hareket yavaşlığını tanımlamak için kullanılan tıbbi bir terimdir. Parkinson hastalığında görülen titreme ve kas sertliğinin yanı sıra Parkinson hastalığının üç karakteristik semptomundan biridir. Bu hareket yavaşlığı, Parkinson hastalarının birbiri adımları takip gerektiren faaliyetlere başlarken veya bunları yaparken oldukça belirgin olarak görülmektedir. Bu aktiviteler; giyinmek, yemek yemek veya yürümek gibi günlük hayatın her türlü faaliyetini içerebilir.

İnce motor kontrolü gerektiren görevler, gömlek giymek, mutfak eşyaları kullanma gibi beceriler, özellikle Parkinson kaynaklı bradikinezi olan kişilerde oldukça yavaş ilerler. Dolayısıyla bu durumlara reaksiyon vermeleri daha da yavaş olabilmektedir. Bu durum ayrıca Parkinson hastalarının yavaş, kısa adımlar atmasına ve adımlarında kararsızlığa neden olabilmektedir. Sözel becerilerin yavaşlaması, yumuşak konuşmaya yol açabilir ve başkalarının söylediklerinin kavramasını zorlaştırabilir.

Bradikinezi, Parkinson hastalığının sonraki aşamalarında ortaya çıkma eğilimindedir. 2016 yılında yapılan bir incelemeye göre, titremelerin 20’li ve 40’lı yaşlarda tanımlaması daha olasıyken, bradikinezi ve kas sertliği büyük ölçüde 60 yaşından sonra görülmektedir.

Bradikinezi neden olur?

Bu durum genellikle belirli ilaçlardan (örneğin antipsikotikler) veya Parkinson hastalığından kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte, spesifik neden hala bilinmemektedir. Bir çalışmadan çıkan sonuca göre, bradikinezi bazal gangliyon çıkışının başarısız olmasından kaynaklanıyor olabilir. Başka bir çalışma etkilenen kişilerde, dopaminin rolüne bakmıştır. Her iki çalışma da bulgularını desteklemek için ikna edici kanıtlar vermiştir, ancak kesin bir neden belirlemeden önce, daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

Bradikinezi belirtileri nelerdir?

Parkinson kaynaklı bradikinezi meydana geldiğinde kişiler; vücutlarının eskisi gibi beyinlerinin komutlarına uymuyormuş gibi hissedilebilir. Kollar ve bacaklar daha zayıftır ya da yürüme gibi tekrarlayan hareketler içeren görevleri yerine getirirken, uzuvlar ağrıyormuş gibi hissedilebilir. İleri Parkinson hastalığı olan bazı insanlar, sırf hareket ettiremediği için ayaklarının yere yapıştığını düşünebilirler.

Hastalar ayrıca, yazma konusunda sorun yaşayabilirler, el yazılarının küçüldüğünü veya sağa doğru eğik olduğunu fark edebilirler. Bu mikrografi adı verilen bir semptomdur ve bradikinezi ile birlikte ortaya çıkma eğilimindedir. Parkinson hastalığı olan kişilerin yaklaşık %50 ila %60’ında bir miktar mikrografi görülür. Bradikinezi; yüz ifadesinin kaybına (hipomimi), azalmış spontan yutkunmaya bağlı olarak göz kırpmaya, monoton konuşmaya ve salya akışının azalmasına neden olabilir.

Duygusal durum bradikineziyi etkileyebilir, ancak çoğu zaman yararlı bir şekilde etkilemektedir. Örneğin; hareket kabiliyeti, Parkinson hastalığı tarafından bozulsa bile, kinesia paradoxica adı verilen bir fenomen, korku ya da panik durumunda kişinin hızlı tepki vermesini sağlar. Dolayısıyla, Parkinson hastalığı nörolojik yolları ve sinirsel faaliyetleri tamamen yok etmez.

Bradikinezi nasıl teşhis edilir?

Doktorlar bu durumu teşhis etmeye çalıştığında, etkilenen kişiden elin hızlı, tekrarlayan veya değişen hareketlerini (avuç içi yukarı ve aşağı hareket ettirme, parmak dokunuşları yapma ve nesneleri tutma gibi) yapmasını isteyeceklerdir. Bradikinezi olan insanlar, genellikle bu eylemleri hızlı bir şekilde yapamazlar. Bu durum; hareketlerin hızıyla, garip jestler veya konuşmalarla kendini gösterebilir ve hatta hastanın gözlerini ne sıklıkla kırpabileceğini bile etkileyebilir.

Hastalık, özellikle erken evrelerinde hafif seyreder. Bunu tespit etmek için, doktorlar, hastanın hareket etmeye başlamadan önce tereddüt edip etmediğini ve yürürken kol hareketlerini azaltıp azaltmadığına bakacaktır. Bunlar erken dönem bradikinezi işaretlerinden bazılarıdır.

Bradikinezi nasıl tedavi edilir?

Parkinson ve semptomları iyileştirilemez. Bununla birlikte, semptomlar ilaçlarla biraz yönetilebilir. Parkinson’a bağlı hareket yavaşlığı için en yararlı ilaçlar, dopamin düzeylerini artıran ilaçlardır. Aynı reaksiyonu elde etmek için dopamin kullanan veya dopamin gibi davranan bazı ilaçlar vardır. Bunlar:

• Karbidopa-Levodopa
• Dopamin agonistleri
• MAO-B inhibitörleri (Monoamin oksidaz)

Hasta için doğru olan ilacı bulana kadar, doktorun deneyebileceği başka ilaçlar da vardır. Bununla birlikte, doğru ilacı bulmak zorlu bir süreç olacaktır, çünkü bu tür ilaçlar zamanla daha az etkili hale gelir. Doktor gerektiğinde dozu ayarlamak veya ilaçları değiştirmek için, hastayı devamlı olarak gözlemleyecektir.

Ameliyat

Derin beyin stimülasyonu olarak bilinen ve Parkinson ile yaşayan bazı kişiler için, kullanılabilecek cerrahi bir prosedür de vardır. Bu tedavi yöntemi; elektrotları beyindeki belirli yerlere cerrahi olarak yerleştirmeyi içermektedir. Bu tedavi, normalde geleneksel ilaçlara iyi yanıt vermeyen şiddetli Parkinson hastaları için kullanılır.

Semptom yönetimi için yaşam tarzı ilaçları

Hasta ilaç alsa da almasa da tedavi planının bir parçası olarak, evde uygulayabileceği yaşam tarzı değişiklikleri vardır. Bununla birlikte, yaşam tarzında böyle bir değişiklik yapmadan önce hasta muhakkak doktoruyla görüşmelidir. Parkinson hastalığının tedavisine yardımcı olan herhangi bir strateji, bradikineziye de yardımcı olacaktır.

Yaşam tarzı değişiklikleri aşağıdakileri içerebilir:

• Sağlıklı beslenme
• Lif oranı yüksek bir diyetle beslenmek
• Gücü, dengeyi ve esnekliği artıran egzersizlerle fizik tedavi yapmak
• Yürümek
• Yüzmek
• Düşmekten kaçınmak için, ev ortamında veya dışarıda gerekli koruyucu adımları atmak

Sonuç olarak

Parkinson Hastalığı ve bradikinezi semptomları için, kesin bir tedavi henüz bulunamamıştır. Bununla birlikte, hastalığı yönetmeye yardımcı olacak ilaçlar, tedaviler ve yaşam tarzı değişiklikleri mevcuttur. Hasta, doktoruyla düzenli olarak konuşmalı ve kendisinin veya çevresindekilerin fark ettikleri değişiklikleri bildirmelidir. Doktorunu, her zaman mevcut ilaçların gösterdiği olumlu veya yan etkiler hakkında da bilgilendirmelidir.

Bradikinezi: Video

Kaynak ve ileri okuma:

• parkinson.org
• sciencedirect.com
• pubmed.ncbi.nlm.nih.gov