Çene Ağrısı Neden Olur? Çene Eklemi ve Çene Kemiği Ağrısı

Çene ağrısı: Önemli bilgiler

Çene ağrısı, alt çeneyi (mandibula, genellikle çene kemiği olarak adlandırılır), temporomandibular eklemi (TME veya çene eklemi) ve çevreleyen yumuşak dokuları içeren çene bölgesindeki her türlü ağrı veya rahatsızlıktır. Çene eklemi, alt çeneyi kafatasının şakak kemiğine bağlar ve alt ve üst çeneleri bir araya getirmekten sorumludur. Vücutta en sık kullanılan eklemlerden biridir.

Altta yatan nedene bağlı olarak, çene ağrısı aniden ortaya çıkabilir veya zamanla artabilir. Can sıkıcı bir ağrı hissedebilirsiniz veya o kadar acı verici olabilir ki, yemek için ağzınızı açamazsınız. Çene kemiği ağrısı, trigeminal nevraljide olduğu gibi yemek yeme, yutma veya sadece çene bölgesine dokunma gibi çeşitli aktivitelerle tetiklenebilir.

En yaygın çene eklemş ağrısı nedenlerinden biri, temporomandibular eklem bozukluğuna veya kısaca TMD’ye yol açan temporomandibular eklem üzerindeki strestir. Temporomandibular eklem, başınızın her iki yanında kulağın hemen önündedir. Bu eklemi kaslar, tendonlar, bağlar ve diğer yumuşak dokular çevreler. TMD’ye eklem ve çevresindeki yumuşak dokudaki aşınma ve yıpranma, yaralanma veya hastalık neden olabilir.

Çene ağrısı ayrıca çeşitli diğer hastalıkların, bozuklukların ve durumların bir işareti olabilir. Örneğin, diş gıcırdatma gibi nispeten hafif durumlar çene kemiği ağrısına neden olabilir. Daha ciddi durumlar arasında romatoid artrit, enfeksiyon ve nevralji bulunur. Çene ağrısı kalp krizinin de en belirgin uyarı işaretlerinden biri olarak kabul edilir.

Göğüs ağrısı veya kolunuza ve omzunuza yayılan ağrı, terleme veya nefes darlığıyla birlikte çene ağrısı yaşıyorsanız, kalp krizi geçiriyor olabilirsiniz. Kalp krizi, yaşamı tehdit edebilecek tıbbi bir acil durumdur, bu nedenle böyle bir şüphede derhal acil servise gitmeniz gerekir.

Çene ağrısı: Eşlik edebilecek semptomlar

Çene ağrısına altta yatan hastalığa, bozukluğa veya duruma bağlı olarak başka semptomlar da eşlik edebilir. Çene bölgesiyle alakasız görünen vücut sistemleri de etkilenebilir. Örneğin, çene eklemi ağrısı bir enfeksiyon veya iltihaplanma sürecinden kaynaklanıyorsa ateşiniz olabilir.

Çene ağrısıyla birlikte ortaya çıkabilecek belirtiler

Çene ağrısı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer semptomlarla ortaya çıkabilir:

• Baş dönmesi
• Kulak ağrısı
• Yüz bölgesinde yorgunluk
• Ateş
• Baş ağrısı
• Ağzınızı geniş açamamak
• Boyun ağrısı
• Çiğneme veya esneme sırasında tıklama sesi
• Omuz ağrısı
• Çene veya yüz çevresinde şişlik
• Dil uyuşması
• Diş ağrısı

Ciddi belirtiler

Bazı durumlarda, acil bir ortamda derhal değerlendirilmesi gereken kalp krizi gibi ciddi veya yaşamı tehdit edebilecek bir durumu gösterebilecek diğer semptomlarla birlikte çene kemiği ağrısı oluşabilir.

Ciddi veya yaşamı tehdit edebilecek bir durumu gösterebilecek belirtiler şunlardır:

• Kol, omuz, boyun ve çeneye yayılan göğüs ağrısı veya basıncı
• Nefes almada zorluk
• Yutma güçlüğü
• Çene kilitlenmesi
• Mide bulantısı ve kusma
• Terlemek

Çene ağrısı: Nedenler

Çene ağrısı, çeşitli farklı hastalıkların, bozuklukların ve durumların bir belirtisidir. Çene eklemi ağrısının yeri, ağrının nedenine dair bir ipucu olabilir. Başınızın bir veya iki yanında kulaklarınızın önünde ağrı hissediyorsanız, temporomandibular eklem rahatsızlığınız (TMD) olabilir.

TMD, ağrı, hassasiyet ve ağzınızı açmada zorluk ile karakterizedir. TMD, diş gıcırdatma, yanlış hizalanmış dişler veya ısırma gibi davranışlardan ve eklemde ve eklemi tamponlayan diskte yaşa bağlı aşınma ve yıpranmadan kaynaklanabilir.

Çene ve eklem ağrısına yol açan daha ciddi durumlar arasında romatoid artrit ve nevralji bulunur.

Eklem ve yumuşak doku bozukluklarıyla ilgili nedenler

Çene kemiği ağrısı, aşağıdakileri içeren inflamatuar, bulaşıcı ve otoimmün süreçlerin bir işareti olabilir:

• Çene eklemi ve çevre dokularda yaşa bağlı aşınma ve yıpranma
• Çene hizalama bozukluğu
• Çene çıkığı veya kırığı
• Kireçlenme
• Osteomiyelit (kemik enfeksiyonu)
• Çene osteonekrozu (genellikle osteoporoz için bifosfonat ilaçları alan kişilerde görülen çene kemiğinin bir bölgesine kan akışı kaybı)
• Romatizmal eklem iltihabı
• Sinüzit
• Diş gıcırdatma (bruksizm)
• Temporomandibular eklem bozukluğu
• Tetanos

Diş rahatsızlıklarıyla ilgili nedenler

Çene eklemi ağrısı, aşağıdakileri içeren çeşitli diş ve endodontik durumların bir işareti olabilir.

• Kuru soket (diş çekimi komplikasyonu)
• Gömülü diş
• Diş apsesi
• Diş çürüğü

Diğer nedenler

Çene eklemi ağrısının diğer nedenleri şunlardır:

• Baş ağrısı
• Tiroidit (tiroid bezi iltihabı)
• Trigeminal nevralji (yüzünüzdeki duyulardan sorumlu sinirden gelen ağrı)

Ciddi nedenler

Bazı durumlarda çene ağrısı, aşağıdakileri içeren ciddi veya yaşamı tehdit edebilecek bir durumun belirtisi olabilir:

• Kalp krizi
• Ağız kanseri

Çene ağrısı: Doktor kontrolü

Aniden başlayan çene eklemi ağrısı kalp krizinin bir belirtisi olabilir. Bu nedenle, aşağıdaki durumlarda derhal tıbbi olarak değerlendirilmeniz gerekir:

• Göğsünüzden yayılan veya aynı zamanda boyun, sırt, sol omuz veya kolu da içeren çene ağrınız veya diş ağrınız varsa
• Anksiyete, soğuk terleme, baş dönmesi, sersemlik, halsizlik, nefes darlığı, mide bulantısı veya kusma gibi başka semptomlarınız varsa
• Sol omuzda aniden başlayan ağrı ve baskı varsa

Aşağıdaki durumlarda derhal bir doktora veya diş hekimine görünmeniz gerekir:

• Çiğneme, yemek yeme veya dişlerinizi fırçalama konusunda sorun yaşıyorsanız
• Çenenizi tamamen açıp kapatamıyorsanız
• Çenenize dokununca ağrıyorsa
• Çeneyle ilgili şikayetleriniz geçmiyorsa

Çene ağrısı: Teşhis

Çene ağrısının altında yatan nedeni teşhis etmek için doktorunuz veya diş hekiminiz tıbbi geçmişinizi alacak ve fizik muayene yapacaktır. Teşhisi doğrulamak için bazı testler de gerekli olabilir.

Doktorunuzun sorabileceği sorular

Kapsamlı bir tıbbi geçmiş almak için doktorunuz aşağıdakileri de içeren sorular soracaktır:

• Ağrı ne zaman başladı?
• Ağrı tam olarak nerede?
• Ağrı aniden mi yoksa yavaş mı gelişti? Sürekli mi yoksa aralıklı mı?
• Ağrı, yemek yeme veya esneme gibi belirli bir aktivite ile ortaya çıkıyor mu?
• Diş ağrısı veya çenede tıklama gibi başka hangi semptomlarınız var?
• Çenenizi normal şekilde açıp kapatabiliyor musunuz?
• En son diş muayeneniz ne zamandı?

Fiziksel muayene

Fizik muayene sırasında doktorunuz veya diş hekiminiz çenenizi hissedecek ve siz çenenizi açıp kapatırken sesleri dinleyecektir. Çenenizi bir yandan diğer yana hareket ettirmeniz de gerekebilir. Çenenizi açıp hareket ettirirken doktorunuz veya diş hekiminiz ölçüm yapabilir.

Muayene sırasında bir bölgenin hassas veya ağrılı olup olmadığını doktorunuza veya diş hekiminize bildirmeniz önemlidir. Diş hekiminiz, çenenizin bu fiziksel muayenesine ek olarak tam bir diş muayenesi de yapabilir.

Görüntüleme ve diğer testler

Doktorunuzun çıkarımlarına bağlı olarak, aşağıdakileri içeren testler de gerekli olabilir:

• Dişlerinizin ve çenenizin röntgeni
• Kemiklerin ve yumuşak dokuların daha ayrıntılı görünümlerini sağlayabilen bilgisayarlı tomografi taraması veya manyetik rezonans görüntüleme gibi diğer görüntüleme muayeneleri
• Eklemin içini incelemek için artroskopi

Altta yatan bir nedeni veya durumu teşhis etmek her zaman mümkün değildir. Sorun devam ederse ve doktorunuz bir neden belirleyemiyorsa, başka bir doktordan ikinci bir görüş almak size daha fazla bilgi ve yanıt verebilir.

Çene ağrısı: Tedavi

Çene ağrısı bir semptom olduğu için tedavisi tamamen altta yatan nedene bağlıdır. Tedavinin amaçları, çene eklemş ağrısının giderilmesini ve ağrıya neden olan herhangi bir fiziksel sorunu düzeltmeyi içerir. Genelde doktorlar önce konservatif tedavilerle başlarlar.

Çene ağrısı için olası tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• Isırık koruyucuları ve ağız atelleri dahil aletler
• Antibiyotikler, iltihap önleyiciler, ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve trisiklik antidepresanlar veya sinir ağrısı için nöbet önleyiciler gibi ilaçlar
• Ağrıyı hafifletmek için ısı ve ultrason gibi ilaç dışı tedavileri içerebilen fizik tedavi
• Altta yatan nedene göre değişen çeşitli prosedürleri içeren cerrahi veya enjeksiyonlar (Doktorlar genellikle bu seçeneği, diğer tedavilerin rahatlama sağlayamadığı durumlar için saklı tutar.)

Ev ilaçları

Çene eklemi ağrısını hafifletmeye ve önlemeye yardımcı olabilecek çeşitli yaşam tarzı değişiklikleri ve ev ilaçları şunları içerir:

• Ağrıyı gidermek için sıcak veya soğuk kompres
• Sakız çiğnemeyerek ve kalın etler, sandviçler gibi aşırı çiğneme gerektiren yiyecekleri sınırlandırarak çene kaslarının aşırı kullanımından kaçınmak
• Yumuşak yiyecekler yemek ve yiyecekleri daha kolay çiğnemek için küçük parçalara bölmek
• Diş sıkma veya gıcırdatma gibi gerginlikle ilgili alışkanlıkların farkında olmayı ve bunlardan kaçınmayı öğrenmek
• Bölgeye masaj yapmak
• Germe ve güçlendirme egzersizleri yapmak
• Doktorunuzun veya eczacınızın önerisiyle ibuprofen gibi ilaçlar almak

Çene ağrısı için alternatif tedaviler

Alternatif veya tamamlayıcı tedaviler, tıbbi tedavilere ek olarak (yerine değil) kullanılmak içindir. Bu tedavilerden bazıları, insanların çene eklemi ağrısıyla daha iyi başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Genel olarak, araştırmalar alternatif tedaviler için karışık sonuçlar göstermiştir.

Aşağıdaki tedavilerle çene ağrısını gidermede bir dereceye kadar başarılı olabilirsiniz:

• Akupunktur
• Biyolojik geri bildirim
• Meditasyon
• Derin nefes alma ve aromaterapi gibi gevşeme teknikleriyle stresi azaltmak

Not: Alternatif tedavilerle ilgileniyorsanız veya kullanıyorsanız, doktorunuza bildirmeniz gerekir.

Çene ağrısı: Komplikasyonlar

Çene ağrısının komplikasyonları altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Eklemin kendisiyle ilgili bir sorundan kaynaklanan çene kemiği ağrısı, eklemde ve çevre dokularda kalıcı hasara yol açarak, çene onarımı ameliyatı ve muhtemelen çenenin değiştirilmesini gerektirebilir.

Zamanla çene eklemi ağrısı, aşağıdakileri içeren ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Çene kayması
• Yetersiz beslenme ve yeme zorluğu nedeniyle vitamin eksiklikleri

Çene ağrısı ciddi hastalıklara bağlı olabileceğinden, tedavi edilmemesi ciddi komplikasyonlara ve kalıcı hasarlara neden olabilir. Altta yatan neden teşhis edildikten sonra, potansiyel komplikasyon riskini azaltmak için sizin ve doktorunuzun size uygun gördüğü tedavi planını izlemeniz önemlidir.

---