Çift Görme (Diplopi) Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavileri

Çift görme: Tanım

Çift görme (diplopi); her bir nesnenin tek bir net görüntüsü yerine, gördüğünüz görüntüde yinelenen nesnelerin var olmasıdır. İkili görüntüler yatay, dikey veya eğimli bir açıda görünebilir. Çift görme; geçici veya kalıcı bir durumdan dolayı olabileceği gibi, ciddi sayılabilecek bir dizi farklı olay veya koşuldan kaynaklanabilir.

Diplopi, bir gözü veya her ikisini de etkileyebilir. Bir gözdeki çift görme, monoküler diplopi olarak adlandırılır. Genellikle gözün optik sistemindeki sorunlardan kaynaklanır. Örneğin; korneadaki yara izi veya katarakt, gördüğünüz görüntüyü bölebilir veya çoğaltabilir. Bu tür çift görme, her gözü ayrı ayrı etkiler, ancak her iki gözde de aynı sorun olabilir.

Çift görmenin oluşmasının önemli bir nedeni, gözlerin yanlış hizalanmasının sonucu olarak, ayrı görüntüleri bütün bir görsel olarak birleştirememesidir. Bu durumdan bir göz kası dengesizliği veya düzeltilmemiş kırılma (gözlük) sorunu sorumlu olabilir. Gözleri doğuştan yanlış olan küçük çocuklarda da çift görme oluşabilir.

Bebek beyni diplopiye tahammül edemez, bu nedenle istemeden bir gözde görmeyi kapatır, bu duruma ambliyopi (göz tembelliği) de denir. Bir yaralanmanın veya hastalığın varlığından dolayı, göz kaslarının birlikte düzgün çalışma yeteneği etkileniyorsa, yaşamın ilerleyen dönemlerinde diplopi ortaya çıkabilir. Örnekler arasında; kafa travması ve felç sayılabilir.

Binoküler diplopi sadece her iki göz açıkken mevcut olan çoklu görmedir. Bir göz kapatıldığı takdirde, çift görme kaybolur.

Diplopinin bazı nedenleri, ciddi bir nörolojik durumun başlangıç belirtisi olabilir. Ciddi sayılabilecek nörolojik nedenler arasında; beyin tümörleri, felç ve multipl skleroz bulunur.

Çift görmenin nedenleri çok çeşitli olduğundan ve hayati tehlikeye de işaret edebileceğinden, teşhisi ve altta yatan nedenin tedavisi için, böyle bir durumda en kısa sürede doktora başvurmanız önemlidir.

Bazen çift görme, acil durumun işareti olabilir. Ani görme kaybı veya değişikliği, ani koordinasyon kaybı, bilinç veya uyanıklık düzeyinde değişiklik, şiddetli baş ağrısı, bir tarafta ani güçsüzlük veya uyuşukluk, vücut ve göz ağrısı dahil olmak üzere diğer ciddi semptomlarla birlikte çift görme yaşıyorsanız, en kısa sürede bir doktora görünerek tıbbi yardım almalısınız.

Çift görme: Belirtiler

Diplopi; altta yatan hastalığa, bozukluğa veya duruma bağlı olarak değişecek olan diğer semptomlara eşlik edebilir.

Göz veya görme belirtileri

Diplopi aşağıdakiler de dahil olmak üzere, gözü veya görmeyi etkileyen diğer semptomlara eşlik edebilir:

• Anormal görüntüler
• Bulanık görme
• Sarkık göz kapakları (ptozis)
• Göz kuruluğu
• Göz kapağı malpozisyonu
• Işıkların etrafında görülen parlama veya haleler
• Bir veya iki gözü hareket ettirememe (bakış kısıtlılığı)
• Işığa karşı artan hassasiyet
• Kötü gece görüşü
• Proptozis (Graves hastalığında görülen göz şişkinliği)
• Kırmızı, ağrılı gözler (kanlı gözler)

Diğer belirtiler

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer vücut sistemleriyle ilgili semptomlara da eşlik edebilir:

• İşitme zorluğu
• Yürüyüş anormallikleri
• Baş ağrısı
• Kusmalı veya kusmasız mide bulantısı

Ciddi belirtiler

Bazı durumlarda diplopi, hemen değerlendirilmesi gereken yaşamı tehdit eden bir durumun belirtisi olabilir. Bu hayati tehlike oluşturan semptomlardan herhangi birini yaşadığınızda, derhal tıbbi yardım almanız gerekir.

• Bayılma veya tepki vermeme gibi bilinç veya uyanıklık düzeyinde değişiklikler
• Zihinsel durumda değişiklik veya kafa karışıklığı, deliryum (beyindeki sinyallerin çakışması durumu), uyuşukluk, halüsinasyonlar ve sanrılar gibi ani davranış değişiklikleri
• Sabit, genişlemiş görme bozukluğu
• Kas koordinasyonu kaybı
• Şiddetli baş ağrısı
• Görmede ani değişiklik, görme kaybı veya göz ağrısı
• Vücudun bir tarafında ani güçsüzlük veya uyuşukluk

Çift görme: Nedenler

Diplopi, çeşitli altta yatan koşullardan veya hastalıklardan kaynaklanabilir. Buna neden olan katarakt gibi bozukluklardan bazıları, özellikle yaşlı popülasyonda oldukça yaygındır. Görüntüyü bölen veya çoğaltan ışığı kırma kusurları, sadece bir gözde görünebilir.

Daha yaygın olarak diplopi, her iki gözün bir nesneye eşit olarak odaklanmasını önleyen gözlerin yanlış hizalanmasından yani şaşılıktan kaynaklanır. Yanlış hizalama doğuştan olabilir, beyin veya göz bölgesindeki yaralanmanın bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Bununla birlikte multipl skleroz ve diyabet dahil sistemik hastalıklardan kaynaklanabilir. Alkol ve uyuşturucu da geçici çift görmeye neden olabilir.

Yaygın nedenler

• Sarhoşluk
• Katarakt (göz merceğinde şeffaflığın veya saydamlığın kaybına neden olan göz hastalığı)
• Diyabet (vücudunuzun enerji için şeker kullanma yeteneğini etkileyen kronik hastalık)
• Göz kuruluğu
• Gözlerin yanlış hizalanması (şaşılık)
• Multipl skleroz (beyni ve omuriliği etkileyen, zayıflığa, koordinasyona, denge güçlüklerine ve diğer sorunlara neden olan hastalık)
• Miyopi (uzağı görememe), hipermetropi (yakını görememe) veya astigmatizm (düzensiz şekilli kornea) gibi ciddi görüş kusurları

Ciddi nedenler

• Beyin veya kafa yaralanması
• Beyin tümörü (iyi huylu veya kötü huylu)
• Göz yaralanması
• Optik nörit (optik sinir iltihabı)
• Felç
• Geçici iskemik atak (yaklaşan bir inmenin uyarı işareti olabilen geçici felç benzeri semptomlar)

Çift görme: Doktor kontrolü

Çift görme sorunu yaşayan herkes, durumu düzelse bile mutlaka bir doktora görünmelidir. Doktor kontrolü, olabilecek komplikasyonları ve meydana gelebilecek bozuklukların erken teşhisini sağlayarak, etkili tedavi almanızı sağlayabilir.

Aşağıdaki durumlarda bir doktora görünmeniz önerilmektedir:

• Binoküler diplopiniz varsa, yani her iki gözünüz açıkken çift görme oluşuyorsa, ancak her iki gözden birini kapattığınızda kayboluyorsa
• Göz ağrınız, şişkin bir gözünüz varsa veya gözleriniz şişiyorsa
• Yakın zamanda kafa travması veya göz yaralanması geçirdiyseniz
• Sakarlık, baş ağrısı, uyuşukluk, halsizlik, felç, baş dönmesi veya yutma, konuşma, konuşmayı anlama veya yürüme sorunları gibi nörolojik semptomlarınız varsa

Çift görme: Teşhis

Durumunuzun nedenini teşhis etmek için, doktorunuz tıbbi bir öykünüzü alacak, bir muayene yapacak ve muhtemelen testler yaptırmanızı isteyecektir. Doktorunuzun muayene esnasında görüşünüz hakkında sorabileceği sorular aşağıdakileri içerebilir:

• Durumunuzu ilk ne zaman fark ettiniz?
• Durumunuz sabit mi yoksa gelip gidiyor mu?
• Belli bir yöne baktığınızda çift görme oluyor mu?
• Görme bozukluğu bir gözde mi yoksa her iki gözde mi var? Bir gözünü kapattığınızda nasıl görüyorsunuz?
• Gördüğünüz görüntüler yan yana mı yoksa birbirinin üstünde veya altında mı hizalanıyor?
• Baş ağrısı, göz ağrısı veya baş dönmesi gibi başka semptomlarınız var mı?
• Bilinen başka bir tıbbi durumunuz var mı?
• Şu anda herhangi bir ilaç alıyor musunuz?

Fizik muayene sırasında doktorunuz gözlerinize ve sinir sisteminize odaklanacaktır. Nesneleri gözlerinizle takip etmeniz gerekebilir. Doktorunuz gözünüzün iç yapılarına bakarak da tam bir göz muayenesi yapabilir. Doktorunuz muhtemelen sinir sistemi fonksiyonunuzu da değerlendirecektir. Bu süreç; yürüyüşünüzün, koordinasyonunuzun, reflekslerinizin ve kas gücünüzün değerlendirmesini içerebilir.

Sonuçlara bağlı olarak doktorunuz sizi bir göz doktoruna sevk edebilir veya test yapmanızı isteyebilir. Yapabileceğiniz testler aşağıdakileri içerebilir:

• Göz hareketi testleri, görme kontrolü ve kapsamlı göz muayenesi
• Kan değerleri, tiroid hormon düzeylerini ve enfeksiyon, iltihaplanma veya otoimmün reaksiyon belirtilerini kontrol etmek için kan testleri
• BT (bilgisayarlı tomografi) ve MR (manyetik rezonans görüntüleme) dahil olmak üzere göz yuvaları, beyin ve omuriliği görüntüleme muayeneleri

Çift görme: Tedavi

Çift görme genellikle görüş kusurları veya göz kaslarındaki tembellikten kaynaklanır; bu durumlar ciddi değildir ve düzeltici lensler veya ameliyatla tedavi edilebilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda düzeltilmemiş diplopi, bir gözde görme bozukluğuna (ambliyopi) neden olabilir.

Çift görme: Komplikasyonlar

Çift görme yaşıyorsanız, altta yatan durumu belirlemek için doktorunuza başvurmalısınız. Altta yatan neden teşhis edildikten sonra, tedavi planınızı takip etmek, aşağıdakiler dahil olmak üzere olası komplikasyon riskini azaltmanıza yardımcı olabilir:

• Beyin hasarı
• Görme kaybı ve körlük
• Kanser oluşumu ve yayılması
• Felç

Çift görme: Video