Deksametazon Nedir? Ne İçin Kullanılır? Yan Etkileri Nelerdir?
Deksametazon nedir? Ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir? Nasıl kullanılmalıdır? Hangi hastalıklara iyi gelir? Kimler kullanmamalıdır? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıda bulabilirsiniz.
Deksametazon nedir?
Deksametazon; romatoid artrit, şiddetli astım veya kurdeşen (ürtiker) gibi vücuttaki farklı alerji türlerini ve iltihap sorunlarını tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan, güçlü iltihap önleyici etkiye sahip steroid bir ilacın etkin maddesidir. Bu etkin madde, tedavi edilecek hastalığın yeri ve türüne göre farklı şekillerde kullanılabileceği için, doktor kontrolünde kullanılması gerekmektedir.
Deksametazon ne için kullanılır?
Deksametazon; romatizma, cilt, göz, glandüler (yağ ve fibröz doku birleşimi), pulmoner (akciğere ait kan basıncı), kan veya sindirim sistemi bozuklukları dahil olmak üzere, çeşitli akut veya kronik alerjik ve iltihaplı hastalıkları tedavi etmek için reçete edilir. Akut hastalıklarda, bu etkin maddenin intravenöz (damar yoluyla) ve intramüsküler (kas içi enjeksiyon) enjeksiyon olarak verilmesi önerilmektedir. Akut faz (travma, enfeksiyon, stres ve iltihaplanma ile aktif hale gelen, vücudun kompleks bir erken savunma sistemi) bittikten sonra, mümkünse enjekte edilebilen kortikosteroid tablet tedavisi ile devam edilmelidir.
Deksametazon nasıl kullanılır?
Bu etkin maddenin dozu, tedavi edilen soruna, kişinin yaşına ve sağlık geçmişindeki diğer faktörlere bağlı olarak büyük ölçüde değişiklik göstermektedir.
Deksametazon tabletleri
Deksametazon tableti veya hapları, doktorun belirlediği saatlerde ağızdan alınmalıdır. Yetişkinler için başlangıç dozu, tedavi edilen hastalığa, ciddiyetine ve her bir kişinin bünyesine bağlı olarak günde 0.75 ila 15 mg arasında değişiklik gösterir. Bu gibi ilaçlarda tedavi süresince doz kademeli olarak azaltılmalıdır.
Çocuklar için verilebilecek doz miktarı, tedavi edilecek hastalığa göre çocuk doktoru tarafından belirtilen miktarlarda verilmedir.
Bu etkin maddenin tablet formu 0,5 mg, 0,75 mg veya 4 mg dozlarında, ampul formu ise 0,5 mg/5 ml konsantrasyonunda bulunabilir.
Enjekte edilebilir deksametazon
Enjekte edilebilir deksametazonun başlangıç dozu, tedavi edilen duruma bağlı olarak, uzman bir doktor veya hemşire tarafından doğrudan damar veya kas içine uygulanır. Uygulanan doz genellikle günde 0,5 ila 20 mg’dır.
Deksametazon göz damlası
Deksametazon göz damlası, sadece etkilenen gözde kullanılmalıdır. Kullanmadan önce göz damlası şişesini sallamak, ilacın homojen hale gelmesi açısından önemlidir.
Genellikle yetişkinler için önerilen doz, göz doktorunun da önerdiği şekilde, daha şiddetli vakalarda 1 saatte bir veya daha hafif vakalarda günde 4 ila 6 kez uygulanabilen 1 veya 2 göz damlasıdır. Göz damlasının dozu, doktor gözetimi altında tedaviye verilen cevaba göre azar azar azaltılmalıdır.
Bu etkin maddeye sahip oftalmik göz damlaları, 1,0 mg/ml’lik bir dozda oftalmik süspansiyon formunda bulunabilir.
Deksametazon merhem
Dermatolojik krem grubuna girebilecek deksametazon merhemi mutlaka doktorun belirlediği zamanlarda cilt üzerine uygulanmalıdır. Merhemi uygulamadan önce, ellerinizi ve tedavi edilecek cilt bölgesini su ve kokusuz saf sabunla yıkamanız, iyice kurutmanız tavsiye edilir. Ardından merhemi, bölgeyi kaplayacak kadar yeterli miktarda uygulayın ve emilimini kolaylaştırmak için hafifçe masaj yapın.
Yetişkinler için önerilen merhem miktarı, bir doktor tarafından belirtileceği gibi, semptomlar düzelene kadar günde 2 ila 3 kez olmak üzere cilde uygulanmalıdır.
Merhemi tedavi edilmesi için uygulanan bölgeye sürdükten sonra, ellerinizi yıkamanız oldukça önemlidir. Ayrıca, doktorunuz tarafından talimat vermedikçe, tedavi edilen cilt bölgesini kapatmayın. Çünkü cildi örtmek merhemin emilimini artırabilir ve yan etkilere neden olabilir.
Deksametazon’un yan etkileri nelerdir?
Bu etkin maddeyi içeren ilaçların kullanımı sırasında ortaya çıkabilecek en yaygın yan etkiler; sıvı tutulması (ödem), konjestif kalp yetmezliği, potasyum düşüklüğü, artan kan basıncı, kas zayıflığı, kas kaybı, osteoporoz, kemik kırılganlığı, gastrointestinal bozukluklarla ilgili sorunlar, gecikmiş yara iyileşmesi, akne, ciltte kırmızı lekeler, morarma, aşırı terleme ve dermatit, kurdeşen veya anjioödem (vücutta mukoza ile kaplı bölgelerinde ödem ile karakterize ağır klinik durum)dir.
Diğer yan etkiler arasında; kafa içi basınç artışı, vertigo, baş ağrısı, depresyon, öfori (yoğun mutluluk hali) veya psikotik bozukluklar, endokrin sistem bozuklukları (iç salgı bezleri ve hormon üreten dokularda görülen bozukluklar), görme bozuklukları, bağışıklığın azalması, anafilaktik (alerjik) şok veya oral kandidiyazis vardır. Ayrıca kandaki lenfosit ve monosit sayısında azalma ile kardiyak aritmiler, kardiyomiyopati (kalp kası hastalıkları), alerjik reaksiyonlar, tromboembolizm (bir kan pıhtısının kan damarını tıkaması), kilo alımı, iştah artışı, mide bulantısı veya halsizlik de ortaya çıkabilir.
Deksametazonu kimler kullanmamalıdır?
Bu etkin madde, sistemik mantar enfeksiyonu olan ve sülfitlere veya formülde bulunan diğer bileşenlere alerjisi olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır. Ayrıca yakın zamanda canlı virüs aşısı olmuş kişilere de verilmemelidir. Hamile veya emziren kadınlar da bu ilacı sadece kadın doğum uzmanlarının rehberliğinde kullanmalıdır.