Dışkının Küçük Parçalar Halinde Gelmesi: Çakıl Taşı Kakası
Dışkının küçük parçalar halinde gelmesi ne anlama gelir? Neden olur? Ciddi bir durum mudur? Doktora görünmek gerekir mi? Geçmiyorsa ne yapmak gerekir? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıda bulabilirsiniz.
Çakıl taşı kakası nedir?
Dışkının küçük parçalar halinde gelmesi tıp dilinde genellikle çakıl kakası veya çakıl taşı kakası olarak adlandırılır. Çakıl taşı kakası, daha büyük bir dışkı maddesi kütlesi daha küçük parçalara ayrıldığında ortaya çıkan sert, çakıl benzeri dışkı topaklarını ifade eder. Çakıl taşı kakası genellikle, dışkı hareketleri beklenenden daha az sıklıkta gerçekleştiğinde veya dışkı sertleştiğinde ve geçmesi zorlaştığında ortaya çıkan bir kabızlık belirtisidir.
Çakıl taşı kakası neden olur?
Dışkının küçük parçalar halinde gelmesi olan çakıl taşı kakası, dışkının sindirim sisteminde normalden daha yavaş hareket ettiğini gösterir. Yiyecekler sindirim sisteminden geçerken, vücut besinleri ve suyu yavaş yavaş bağırsak astarından kan dolaşımına aktarır. İnce bağırsak çoğu besin ve vitaminin emilmesinden sorumludur, kalın bağırsak ise dışkı maddesinden fazla suyu emerek daha katı bir formda yoğunlaşmasına yardımcı olur.
Kabız olduğunuzda, dışkı kalın bağırsakta çok uzun süre kalır ve bu da dışkıdaki suyun ekstra emilmesi anlamına gelir. Bu durum, dışkıyı kurutur ve dışkının küçük parçalar halinde gelmesine neden olur. Bazı durumlarda dışkı çok daha minik parçalar halinde de gelebilir.
Kabızlık bazen yaşam tarzı, düşük lifli diyet, yetersiz sıvı alımı ve hareketsiz bir yaşam tarzı gibi faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanır. Birçok ilaç da dışkı hareketlerini yavaşlatarak veya dışkıyı daha zor hale getirerek kabızlığa katkıda bulunabilir. Bu ilaçlar arasında antidepresanlar, opioidler, demir takviyeleri ve alüminyum veya kalsiyum tuzları içeren antasitler bulunur.
Ayrıca kabızlık, irritabl bağırsak sendromu, inflamatuar bağırsak hastalığı, kolon kanseri ve divertikülit gibi sindirim sisteminin normal işleyişine müdahale eden bazı durumların da bir belirtisi olabilir. Kabızlığa neden olabilecek diğer durumlar arasında elektrolit dengesizlikleri (örneğin yüksek kalsiyum seviyeleri), azalmış tiroid fonksiyonu ve bunama veya Parkinson hastalığı gibi nörolojik durumlar yer alır.
Son olarak, kabızlık uzun süre devam edebilir ve dışkı sırasında artan ıkınma basura veya makat çatlaklarına neden olabilir. Bu koşullar, dışkılamayı o kadar acı verici hale getirebilir ki, etkilenen kişi gönüllü olarak dışkı yapmaktan kaçınabilir ve kabızlığa daha fazla katkıda bulunabilir.
Çakıl taşı kakası nasıl tedavi edilir?
Dışkının küçük parçalar halinde gelmesi olan çakıl taşı kakası, sindirim sağlığını iyileştirmek ve kabızlığı gidermek için alınacak önlemlerle tedavi edilebilir. Çoğu kabızlık vakası, şekerli ve yağlı yiyecekleri keserek, bol miktarda lif açısından zengin yiyecekler (örneğin, meyve ve sebzeler, tam tahıllı tahıllar, baklagiller, kuruyemişler, vb.) tüketerek ve egzersiz yapılarak tedavi edilebilir. Bazı kişiler, dışkının sindirim sisteminden geçişini kolaylaştırabilen lif takviyeleri veya dışkı yumuşatıcılarla yapılan tedaviden de yararlanabilir.
Beslenme ve yaşam tarzı değişikliklerine rağmen kabızlık devam ederse, müshillerle tedavi ara sıra kabızlık ataklarının hafifletilmesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte, müshillerin sık veya uzun süreli kullanımı, bağırsakların normal işleyişine müdahale ederek kabızlığı daha da kötüleştirebilir. Çünkü kabızlık altta yatan bir sağlık durumundan kaynaklanıyorsa, müshil kullanımı tehlikeli olabilir. Bu gibi durumlarda, tedavi mümkünse altta yatan nedenin ele alınmasını içermelidir.
Çakıl taşı kakası için ne zaman doktora görünmeli?
Dışkının küçük parçalar halinde gelmesi olan çakıl taşı kakası genellikle tıbbi bir acil durum olmasa da rahatsız edici olabilir. Kabızlık günlük aktivitelerinizi etkiliyorsa doktorunuza görünmeniz gerekir. Doktorunuz, altta yatan nedeni belirlemenize ve rahatlama bulmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca dışkınızda kan görürseniz, kabızlık hissi yaşarken gevşek dışkı yaparsanız veya dışkı hareketlerinizle ilgili başka endişeleriniz varsa, doktorunuza danışmanız akıllıca olacaktır.
Sonuç olarak
Kakanız sağlığınız hakkında bir hikâye anlatır. Dışkının küçük parçalar halinde gelmesi, dışkınızın çok kuru olduğunun ve dışarı çıkmadan önce bağırsağınızda parçalandığının bir işareti olabilir. Bu şikâyete dair tedavilerin çoğu, daha fazla su içmek, fiziksel aktiviteyi artırmak ve lif alımınızı artırmaya dair önerilerdir. Bunlar işe yaramazsa ve şikâyetiniz devam ederse, doktorunuza muayene olmanız gerekir.