Dışkının Siyah Olması Ne Belirtisi? Siyah Dışkı (Kaka) Neyi Gösterir?
Dışkının siyah olması
Melena olarak da bilinen dışkının siyah olması, koyu yiyecek ve içeceklerden (pancar ve koyu renkli alkôl), demir hapı gibi takviyelerden veya üst gastrointestinal yolunda (ağızdan anüse kadar uzun tubüler yapı olarak ifade edilen sindirim sistemi birçok organı içinde bulunduran ve aslında temel görevi sindirim olan bir ana sistem) kanama belirtisi olabilir.
Dışkı siyahsa ve kötü bir kokuya sahipse, muhtemelen peptik ülser, gastrit, iltihaplanma, kolon polipleri veya kolon kanserinden kaynaklanan bir kanama belirtisi olabilir.
Dışkının siyah olması nedir?
Dışkı, kahverenginin birçok tonu olabilir. Siyah dışkı, farklı tonlarda olabilir, örneğin tuvaletinizi yaparken yeşilimsi siyah kaka fark edebilirsiniz. Dışkınız siyahsa eğer, bir sorunun işareti olma ihtimalini göz ardı etmemek gerekir.
Dışkının siyah olması, gastrointestinal (sindirim) sisteminizdeki kandan kaynaklanabilir. Ama aynı zamanda pancar, yaban mersini veya siyah meyan kökü gibi kırmızı, kestane rengi veya koyu bir şey yediğinizde de zift gibi siyah kaka fark edebilirsiniz.
Koyu biralar ve şaraplar da siyah kakaya veya koyu renkte dışkılamaya neden olabilir. Demir ve Pepto-Bismol gibi bazı takviyeler ve ilaçlar da dışkının siyah olmasının bir başka nedendir.
Dışkıda siyah kan fark ettiğinizde, bu genellikle bağırsağınızdan (mide veya ince bağırsak) kaynaklanır. Dışkı üretimi kırmızıyla başlar, ancak bağırsaklarınızdan geçerken kandaki hemoglobin siyaha döner. Dışkıdaki siyah kan da genellikle kötü bir kokuya sahiptir. Yaşamın ilk gününde, yeni doğan bebeklerin amniyotik sıvı, cilt hücreleri ve rahimdeyken yutulan diğer şeylerden oluşan siyah dışkıları vardır. Bu normaldir ve birkaç gün içinde normal rengine döner.
Profesyonel ipucu
İnsanlar şöyle düşünür: “Kan her zaman kırmızıdır!” ama aslında öyle değil! Bağırsaklarımız çok uzundur. Kan, bağırsağınızda üst kısımdan alt kısımlara doğru hareket ederken, sindirim enzimleri ve bağırsak bakterileri tarafından değiştirilir. Bu onu siyah ve katran rengine çevirir.
Dr. Shria Kumar
Dışkının siyah olması ne belirtisi, neden olur?
Birçok insan “dışkının siyah olması ne belirtisi?” diye soru sormaktadır. Siyah dışkı birçok nedenden dolayı kaynaklanabilir ve olası nedenlerin birçoğu zararsız ve geçicidir.
Siyah kaka aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok nedenden kaynaklanabilir.
1. Mide ülseri
Mide ülserleri midenin herhangi bir yerinde oluşabilir. Mide ülserleri mide astarında yaralardır ve iltihaplanmadan kaynaklanırlar. Mide ülserleri, peptik ülser hastalığı olarak da adlandırılır. İnflamasyon, H. pylori isimli bir bakteriden ve bu bakterinin neden olduğu uzun süredir devam eden bir enfeksiyondan kaynaklanabilir.
Mide ülserlerinin bir diğer nedeni ise, ibuprofen ve aspirin gibi nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler) gibi ilaçlarla ilgili olabilir. Bunlar en yaygın iki nedendir. Mide ülserleri, nedene bağlı olarak akut (kısa süreli) veya kronik (uzun süreli) olabilir ve katran gibi siyah kaka yapmanıza neden olabilir.
2. Gastrit
Midemiz oldukça asidik bir ortamdır. Normalde bu, midemizin astarı güçlü olduğundan ve bununla başa çıkabildiğinden herhangi bir soruna neden olmaz. Gastrit, normal korumada bir bozulma olduğunda, midenizin zarı tahriş olduğunda ve iltihaplandığında ortaya çıkar. Bu iltihaplanma, vücudunuzun bir enfeksiyon veya yaralanmayla savaşma şeklidir.
Bu inflamasyona belirli bakteriler, alkol veya bazı ilaçlar neden olur. Gastrit aniden (akut) veya zamanla yavaş yavaş (kronik) olabilir. Belirtiler arasında mide bulantısı ve kusma, karın ağrısı ve şişkinlik, hazımsızlık veya yanma hissi (mide ekşimesi gibi) ve iştahsızlık sayılabilir. Ayrıca gastrit de dışkının siyah olmasına neden olabilir.
3. Kolon polipleri
Kolon polipleri kolondaki küçük büyümelerdir. Polipler iyi huylu (kanserli olmayan) büyümeler olarak başlar, ancak zamanla bağırsak kanserine dönüşebilir. Genellikle herhangi bir semptomu yoktur, ancak bazen az miktarda dışkı yoluyla kan sızdırabilirler ve bu kan, siyah kaka ile kendini gösterebilir.
Kolonoskopi, kanserli hale gelmeden önce polipleri bulabilir. İşlem sırasında bulunduklarında, gastroenterolog onları çıkaracaktır. Bu onların kansere dönüşmesini engeller. Poliplerle ilişkili risk faktörleri aşırı kilolu olmak, sigara içmek, çok fazla kırmızı et ve işlenmiş gıda yemektir.
4. Kolerektal kanser
Kolorektal kanser, kolon veya rektumda oluşan kanserdir. Bu tür kanserlere kısaca kolon kanseri ya da bağırsak kanseri denir. Kolon, kalın bağırsaktır. Rektum, kolonu anüse bağlayan geçittir. Bazen kolonda veya rektumda polip adı verilen anormal büyümeler oluşur.
Zamanla, bazı polipler kansere dönüşebilir ve bu şekilde ortaya çıkan bir kanser dışkının siyah olmasını tetikleyebilir. Tarama testleri polipleri bulabilir, böylece kansere dönüşmeden önce çıkarılabilirler. Tarama ayrıca, tedavinin en iyi sonuç verdiği erken bir aşamada kolorektal kanseri bulmaya yardımcı olur.
5. Kabızlık
Kabızlık, dışkı hareketlerinin seyrek olduğu ve dışkının çok sert ve kuru olduğu zamandır. Dışkı koyu veya siyah görünebilir. Dışkı yapmaya çalıştığınızda zorlanabilirsiniz veya dışkınız sert topaklar gibi görünebilir. Eğer kabız iseniz mide ağrısı, kramp veya şişkinlik hissedebilirsiniz.
Müshil ilaçlar, iyi beslenme ve çok fazla sıvı içmek kabızlığa yardımcı olabilir. Kabızlık düzelmezse, şiddetli karın ağrınız varsa veya dışkınızda kırmızı kan çizgileri veya diğer olağandışı renkler görürseniz bir doktora görünmeniz gerekir.
6- İlaç kullanımı
Siyah dışkıya sebep olan ilaçlar arasında başta demir ve kurşun olmak üzere bazı takviyeler vardır. Ayrıca antikoagülan veya iltihap önleyici ilaçlar gibi bazı ilaçların kullanımı tedaviye başladıktan yaklaşık 1 ila 2 gün sonra dışkının koyulaşmasına neden olabilir.
Bir ilaç veya takviye ile tedaviye başladıktan kısa bir süre sonra dışkı rengindeki değişiklik ortaya çıkarsa, mümkünse ilacı değiştirmek için ilacı yazan doktora danışmanız önerilir.
Dışkının siyah olmasının diğer nedenleri
Daha az yaygın olmalarına rağmen, aşağıdaki gibi bir dizi koşul da siyah dışkıya neden olabilir.
- Siroz (ilerlemiş karaciğer hastalığından kaynaklanabilecek yemek borusundaki damarlarda kanama)
- Mallory-Weiss yırtığı (yemek borusunun mukoza zarında, özellikle şiddetli öksürük veya tekrarlayan kusma nöbetlerinden sonra bir yırtılma)
Siyah dışkı (kaka) için ne zaman doktora görünmeli?
Siyah dışkının birçok nedeni olabilir. Bazı nedenler (demir takviyesi, çeşitli yiyecekler, hatta alkol gibi) ciddi olmayabilirken bazı nedenler daha tehlikeli olabilirler. Bu yüzden, aşağıdakilerden herhangi biri olması durumunda doktora görünmeniz önerilir:
- Hamileyseniz
- Yakın zamanda yeni bir ilaca başladıysanız
- Karın ağrısı yaşıyorsanız
- Kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız
Siyah dışkı için hangi doktora gitmeli?
Siyah renkte dışkı için en başta aile hekimine muayene olmanız önerilir. Eğer aile hekiminiz gerek görürse, sizi bir iç hastalıkları uzmanına veya başka bir alana yönlendirebilir.
Siyah dışkı (kaka) için ne zaman acile gitmeli?
Aşağıdaki belirtilerden herhangi birine sahipseniz acil servise gitmeniz gerekebilir:
- Kan kusuyorsanız
- Şiddetli ağrınız varsa
- Kanamayı kontrol edemiyorsanız
- Kafa karşılıklı veya düşünme zorluğu yaşıyorsanız
- Sersemlik, baygınlık veya baş dönmesi hissediyorsanız
- Göğüs ağrısı veya nefes darlığı yaşıyorsanız
Dışkının siyah olması nasıl tedavi edilir?
Doktorunuz teyit edene kadar, geçmeyen koyu renkli dışkınızın diyetinizden veya kabızlık gibi basit sorunlardan kaynaklandığını varsaymamalısınız. Doğru tanı ve tedavi için doktorunuzun bir endoskopi veya kolonoskopi kullanarak iç organlarınızı incelemesi gerekebilir.
Bazı durumlarda ise kolon veya bağırsaklarda anormal bir durum, polip veya kanama olup olmadığını kontrol etmek için başka bir prosedür yapması gerekebilir. Tedavin nasıl olacağı, tüm bu prosedürlerden sonra netleşecektir.
