Diyabetik Retinopati Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Diyabetik retinopati nedir? Neden olur? Belirtileri nelerdir? Ne zaman doktora görünmek gerekir? Nasıl teşhis ve tedavi edilir? Diyabetik retinopati ciddi görme bozukluğuna ve hatta körlüğe neden olur mu? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıda bulabilirsiniz.
Diyabetik retinopati: Tanım
Diyabetik retinopati, şeker hastalığı (diyabet) olan kişilerde retinanın kan damarlını etkileyerek görme kaybına ve körlüğe neden olabilen bir göz rahatsızlığıdır. Şeker hastalığınız varsa, yılda en az bir kez kapsamlı göz muayenesi olmanız önemlidir. Çünkü diyabetik retinopatinin başlangıçta herhangi bir belirtisi olmayabilir, ancak düzenli kontroller bunun erken tespit edilmesini sağlayarak göz sağlığınızı korumanıza yardımcı olabilir.
Şeker hastalığınızı iyi yönetmek (fiziksel olarak aktif kalarak, sağlıklı beslenerek ve ilacınızı düzenli alarak) göz rahatsızlıkları da dahil olmak üzere birçok diyabet komplikasyonunu önlemenize yardımcı olacaktır.
Diyabetik retinopati: Nedenler
Diyabetik retinopatiye, şeker hastalığo nedeniyle yüksek kan şekeri neden olur. Çünkü zamanla, kanınızda çok fazla şeker olması retinanıza zarar verebilir. Retina, gözünüzün ışığı algılayan ve gözünüzün arkasındaki bir sinir (optik sinir) yoluyla beyninize sinyal gönderen kısmıdır.
Şeker hastalığı vücudun her tarafındaki kan damarlarına zarar verir. Gözlerinizdeki hasar, kanınızdaki glukoz retinanıza giden küçük kan damarlarını bloke ederek sıvı sızmasına veya kanamalarına neden olduğunda başlar. Bu tıkalı kan damarlarını telafi etmek için gözleriniz daha sonra iyi çalışmayan yeni kan damarları büyütür. Bu yeni kan damarları kolayca sızıntı yapabilir ve kanayabilir.
Diyabetik retinopati: Risk faktörleri
Şeker hastası olan herkes diyabetik retinopati geliştirme riski altındadır. Risk faktörleri tip 1 diyabet, tip 2 diyabet ve gebelik diyabeti (hamilelik sırasında gelişebilen diyabet) de dahil olmak üzere diyabetin her türü için geçerlidir. Diyabetiniz ne kadar uzun süredir varsa ve ne kadar kötü yönetiliyorsa riskiniz de o ölçüde artar.
Hamile kalan diyabetli kadınların – veya gebelik diyabeti geliştiren kadınların – bu duruma yakalanma riski yüksektir. Diyabetiniz varsa ve hamileyseniz, mümkün olan en kısa sürede önlem için kapsamlı bir göz muayenesi olmanızda gerekir. Hamileliğiniz sırasında ek göz muayenelerine ihtiyacınız olup olmayacağını ise doktorunuza sormalısınız.
Diyabetik retinopati: Belirtiler
Diyabetik retinopatinin erken evrelerinde genellikle herhangi bir belirti yoktur. Bazı insanlar uzak nesnelerin okunması veya görülmesi gibi görüşlerinde değişiklikler olduğunu fark edebilirler ve bu değişiklikler gelip gidebilir. Hastalığın sonraki aşamalarında, retinadaki kan damarları vitröz (kanın merkezinde jel benzeri sıvı) içine kanamaya başlar. Bu olursa, gözlerinizde örümcek ağlarına benzeyen karanlık noktalar veya çizgiler fark edebilirsiniz. Bazen lekeler kendi kendine temizlense de ne olursa olsun tedavi almak önemlidir. Tedavi olmadan kanama tekrar olabilir, kötüleşebilir veya skarlaşmaya neden olabilir.
Diyabetik retinopati: Teşhis
Göz doktorları, normal göz muayenesinin bir parçası olarak diyabetik retinopatiyi kontrol edebilir. Muayene basit ve ağrısızdır, doktorunuz göz bebeğinizi büyütmek için göz damlası verecek ve daha sonra gözlerinizi diyabetle ilgili retinopati ve diğer göz problemleri için kontrol edecektir.
Diyabetiniz varsa, düzenli göz muayeneleri olmak çok önemlidir. Çünkü eğer bu ve benzeri bir durum geliştirirseniz, erken tedavi hasarı durdurabilir ve körlüğü önleyebilir.
Göz doktorunuz ciddi retinopati veya DME geçirebileceğinizi düşünüyorsa, floresein anjiyogram adı verilen bir test yapabilir. Bu test, doktorun retinanızdaki kan damarlarının resimlerini görmesini sağlar.
Diyabetik retinopati: Tedavi
Diyabetik retinopatinin erken aşamalarında göz doktorunuz muhtemelen hastalığın gözlerinizi nasıl etkilediğini takip edecektir. Diyabetik retinopatisi olan herkesin her 2 ila 4 ayda bir kapsamlı bir göz muayenesine ihtiyacı vardır. Çünkü başarılı bir tedavi için sorunu erken evrede tespit etmek önemlidir.
Daha sonraki aşamalarda, özellikle de görüşünüzde değişiklikler yaşarsanız, tedaviye hemen başlamak önemlidir. Görüşünüze herhangi bir zarar vermeyebilecek olsa da tedavi vizyonunuzun daha da kötüleşmesini engelleyebilir. Tedavi alsanız bile diyabetinizi, kan basıncınızı ve kolesterolünüzü kontrol etmek için adımlar atmanız da önemlidir.
Diyabetik retinopati aşağıdaki şekillerde tedavi edilebilir:
- Enjeksiyonlar:
İğne tedavisi olan anti-VEGF ilaçları adı verilen ilaçlar hastalığı yavaşlatabilir veya tersine çevirebilir. Kortikosteroid adı verilen diğer ilaçlar da diyabete bağlı göz sorunlarına yardımcı olabilir. - Lazer tedavisi:
Göz doktorunuz retinanızdaki şişmeyi azaltmak, kan damarlarını küçültmek ve sızıntıyı durdurmak için lazer tedavisi kullanabilir. - Göz ameliyatı:
Retinanız çok kanıyorsa veya gözünüzde çok fazla yara izi varsa, göz doktorunuz vitrektomi adı verilen bir ameliyat türü önerebilir.
Diyabetik retinopati: Önleme
Diyabetinizi yönetmek, retinopatiye yakalanma riskinizi azaltmanın en iyi yoludur. En iyi diyabet yönetim şekli, şeker seviyenizi mümkün olduğunca normale yakın tutmaktır. Bunu düzenli fiziksel aktivite yaparak, sağlıklı beslenerek ve doktorunuzun insülin veya diğer diyabet ilaçlarına ilişkin talimatlarını dikkatlice izleyerek yapabilirsiniz.
Kan şekerinizi kontrol etmeye yardımcı olmak için A1c testi adı verilen özel bir teste ihtiyacınız olacaktır. Bu test, 3 aylık bir süre boyunca ortalama kan şekeri seviyenizi gösterir. Diyabetik retinopatiyi önlemek veya yönetmek için A1c seviyenizi düşürmek hakkında doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Diyabetik retinopati: Hastalığın seyri
Zamanında tedavi ile görme kaybını önleyebilir ve diyabetik retinopati ilerlemesini geciktirebilirsiniz. Tedaviden sonra, diyabetinizi iyi yönetirseniz ve kan şekerinizi iyi kontrol altında tutarsanız, olumlu bir sonuç alma şansınız her zaman daha yüksek olacaktır.