Eklem Ağrıları Neden Olur? Eklem Ağrılarına Ne İyi Gelir?
Eklem ağrıları nedir?
Eklem ağrıları, vücudun bir ekleminde veya eklemlerinde rahatsızlık veya ağrı hissidir.
Eklemler; kalça, diz, omuz, dirsek ve ayak bileği gibi iki veya daha fazla kemiğin birleştiği bölgelerdir. Eklem ağrıları hareketle veya hareket etmeden ortaya çıkabilir ve hareketi sınırlayacak kadar şiddetli olabilir.
İnsanlar eklem ağrılarını rahatsızlık, iltihaplanma, artan sıcaklık veya yanma hissi, şiddetli ağrı, sertlik veya sızlama olarak tanımlayabilir. Eklem ağrıları kısa sürebilir veya üç aydan uzun sürmesi olarak tanımlanan kronik eklem ağrısı olabilir.
Eklemler kemiklerimizin hareket etmesini sağlar. Kıkırdak, bağlar, tendonlar, bursalar (eklemi yumuşatmaya yardımcı olan sıvı dolu keseler) ve sinovyal zardan (eklemi yağlamak için sinovyal sıvı salgılayan eklem kapsülünün astarı) oluşurlar.
Bir eklemdeki yapılardan herhangi biri, çeşitli hastalıklara, bozukluklara ve koşullara tepki olarak tahriş olabilir veya iltihaplanabilir ve ağrı ortaya çıkabilir. Eklem ağrısının konumu, bu yapılardan hangisinin dahil olabileceğine dair bir ipucu olabilir.
Eklem ağrılarının nedenleri potansiyel olarak bir hayli fazladır. Ani eklem ağrısı, hafif bir kas veya bağ burkulması, bursit veya çıkık nedeniyle olabilir. Kronik eklem ağrısı, romatoid artrit, osteoartrit, lösemi veya kemik kanseri gibi ciddi ve hatta yaşamı tehdit edebilecek durumların bir belirtisi olabilir.
Hareket kaybıyla birlikte ani eklem ağrısı yaşarsanız, mümkün olan en kısa sürede doktorunuza başvurmanız önerilir. Bu gibi durumlarda erken teşhis ve tedavi rahatsızlığı en aza indirebilir ve ciddi komplikasyon riskinizi azaltabilir.
Ağrı birkaç günden uzun sürerse veya yüksek ateş, açıklanamayan kilo kaybı ve diğer olağandışı semptomlar eşlik ediyorsa, mümkün olan en kısa sürede yine doktorunuza başvurmanız gerekir.
Eklem ağrılarına eşlik edebilecek semptomlar nelerdir?
Eklem ağrıları genellikle altta yatan hastalığa, bozukluğa veya duruma bağlı olarak değişen diğer semptomlarla birlikte ortaya çıkar. Diğer eklem ağrısı semptomları eklem şişmesi, kızarıklık ve ateşi içerebilir.
Yaygın belirtiler
Eklem ağrıları, aşağıdakiler dahil, eklemle ilgili diğer semptomlarla birlikte ortaya çıkabilir:
- Eklem gürültüsü (tıklama ve çıtırtı gibi)
- Kırmızılık
- Eklemi hareket ettirmede zorluk (esneklik kaybı)
- Sertlik
- Şişme
- Etkilenen eklemde şekil bozukluğu
Diğer belirtiler
Eklem ağrıları, aşağıdakiler dahil, eklemle ilgisi olmayan semptomlara eşlik edebilir:
- Karın ağrısı
- Burun üzerinde döküntü
- Ağız kuruluğu
- Cilt kuruluğu
- Yüksek ateş
- Titreme, boğaz ağrısı, kas ağrıları ve baş ağrısı gibi grip benzeri semptomlar
- Artan idrar çıkışı
- Deride döküntü
- Pullu cilt lekeleri
- Sararmış cilt ve gözler (sarılık)
Ciddi belirtiler
Bazı durumlarda eklem ağrıları, romatizmal ateş gibi ciddi veya yaşamı tehdit edebilecek bir durumu gösterebilecek ve acil bir ortamda hemen değerlendirilmesi gereken diğer semptomlarla birlikte ortaya çıkabilir.
Ciddi veya yaşamı tehdit edebilecek bir durumu gösterebilecek belirtiler şunlardır:
- Kanama
- Göğüs ağrısı
- Şiddetli ağrı
- Nefes almada zorluk
- Kalp çarpıntısı
- Yüksek ateş
- Kas güçsüzlüğü
- Döküntü ile birlikte birkaç eklemde ağrı
- Kırmızılık/kızarıklık
- Lenf bezlerinin şişmesi
- Açıklanamayan kilo kaybı
Eklem ağrıları neden olur?
Eklem ağrıları genellikle inflamasyondan veya yaralanmadan kaynaklanır. Çünkü herhangi bir doku yaralanmasından sonra, sağlıklı bağışıklık tepkisi, beyinde ağrı sinyalleri üreten kimyasal maddeleri dolaşıma bırakır.
Eklem ağrıları, burkulma gibi oldukça hafif koşullardan da kaynaklanabilir ve bu gibi hafif koşullar kısa süre içinde geçecektir. Dinlenmek ve buz torbası gibi bazı kişisel bakım önlemleri hafif koşulları iyileştirmek için ağrıyı hızla giderecektir.
Eklem ağrıları ayrıca travmatik yaralanmalara (çıkıklar), enfeksiyonlara (septik artrit veya romatizmal ateş), otoimmün hastalıklara (Sjogren sendromu gibi), kronik dejeneratif durumlara (artrit gibi) veya maligniteye (kanser) bağlı olabilir. Bu hastalıklardan, rahatsızlıklardan veya durumlardan bazıları, özellikle derhal tedavi edilmezlerse ciddi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit edicidir.
Yaralanmaya bağlı nedenler
Eklem ağrıları, aşağıdakileri içeren travmatik yaralanmalardan kaynaklanabilir:
- Kontüzyonlar (deride hasara yol açmadan deri altındaki yumuşak dokulara baskı yapıp ezilmesine yol açan travmatik olaylar)
- Eklem çıkığı
- Eklem ayrılması
- Bağ burkulmaları
- Gevşek kemik veya kıkırdak parçaları
- Aşırı kullanım yaralanması
- Tekrarlayan hareket
- Yanlış tutuş ve kaldırış
- Spor yaralanmaları
- Yırtık bağ veya kıkırdak
Dejeneratif, inflamatuar ve otoimmün ilişkili nedenler
Eklem ağrıları, aşağıdakiler gibi, eklem yapısının bozulması, inflamatuar durumlar ve otoimmün hastalıklardan da kaynaklanabilir:
- Ankilozan spondilit (omurganın omurları arasındaki eklem iltihabı)
- Bursit (eklemi yastıklayan bursa kesesi iltihabı)
- Fibromiyalji (ağrı, sertlik ve hassasiyete neden olan kronik durum)
- Gut (artrit tipi)
- Kireçlenme
- Sedef hastalığı
- Romatizmal ateş
- Romatoid artrit
- Sjögren sendromu (gözlerinizin ve ağzınızın mukoza zarlarını ve nem salgılayan bezlerini etkileyen, başlangıçta göz ve ağız kuruluğuna neden olan otoimmün bir hastalık)
- Sistemik lupus eritematozus (vücudun bağışıklık sisteminin kendi normal hücrelerine saldırdığı bir hastalık)
- Tendinit (tendon iltihabı)
Diğer nedenler
Eklem ağrısının diğer nedenleri şunlardır:
- Kemik kanseri
- Hemofili
- Hiperparatiroidizm (tiroid hastalığı)
- Paget hastalığı (anormal kemik oluşumu ve döngüsü)
Eklem ağrıları için ne zaman doktora görünmeli?
Küçük eklem ağrıları genellikle evde uygulayabileceğiniz kişisel bakım tedavilerine yanıt verir. Ancak eklem ağrısı hakkında bir doktora görünmenin en iyisi olduğu zamanlar vardır. Ağrı evde tedaviye rağmen devam ederse, kötüleşirse veya istirahatte bile ortaya çıkarsa doktorunuza görünmeniz gerekir.
Aşağıdaki durumlarda durumlarda da yine doktora görünmeniz önerilir:
- Ağrı orta düzeydeyse ve kendi kendine bakım ile 2 ila 3 günden fazla sürdüyse
- Eklem çevresinde artan şişlik veya morama varsa
- Ağrı eklemin bükülmesi ile ortaya çıkıyorsa
- Sınırlı eklem hareketiniz varsa
- Açıklanamayan kilo kaybınız varsa
Aşağıdaki durumlarda ise acil olarak tıbbi yardım almanız önerilir:
- Eklem ağrısı şiddetli ve yoğunsa veya eklem çevresinde ani şişlik varsa
- Eklem deforme olmuş veya herhangi bir kemik görünüyorsa
- Eklem kırmızı, şiş ve sıcak ya da eklem ağrısıyla birlikte ateşiniz varsa
- Etkilenen uzuv üzerine ağırlık veremiyor veya kullanamıyorsanız
- Etkilenen bölgede uyuşma varsa
- Bir yaralanma ve travma yaşadıysanız
Eklem ağrılarına hangi bölüm bakar?
Eklem ağrınız şiddetli değilse ve yeni başladıysa aile hekiminize durumunuzu bildirerek muayene olabilirsiniz. Aile hekiminiz gerek görürse sizi farklı alandan bir hekime yönlendirecektir. Eğer ağrınız şiddetliyse ve geçmiyorsa, bu durumda bir ortopedi doktoruna görünmeniz gerekir.
Eklem ağrıları nasıl teşhis edilir?
Eklem ağrılarının altında yatan nedeni teşhis etmek için doktorunuz öncelikle tıbbi geçmişinizi öğrenecek ve ardından muayene yapacaktır.
Teşhis için doktorunuzun sorabileceği sorular
Eklem ağrısının altında yatan nedeni teşhis etmek için doktorunuz size ağrınız hakkında aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç soru soracaktır:
- Hangi eklemde ağrı hissediyorsunuz? Eklemin her iki tarafı da ağrıyor mu?
- 1’den 10’a kadar bir ölçekte ağrınızı nasıl değerlendirirsiniz?
- Acıyı tarif edebilir misiniz? Keskin mi yoksa donuk mu, zonklayan mı sızlayan mı, sürekli mi yoksa ara sıra mı?
- Ağrı ne zaman başladı?
- Ağrının daha kötü veya daha iyi olduğu günler var mı?
- Daha önce bu şekilde bir eklem ağrınız oldu mu?
- Eklem ağrısına neden olan herhangi bir aktivite yapıyor musunuz?
- Ağrıyı iyileştiren veya kötüleştiren herhangi bir şey varsa nedir?
- Uyuşma, karıncalanma ve iğne batması gibi başka belirtiler yaşıyor musunuz?
- Diğer eklemlerde de ağrı var mı?
- Yakın zamanda bir yaralanma, kızarıklık veya ateşiniz oldu mu?
- Hangi tıbbi durumlarınız var?
Teşhis için fizik muayene
Doktorunuz ayrıca eklem ve uzuvlara odaklanarak bir fizik muayene yapacaktır. Muayenede, şişme, sıcaklık veya hassasiyet gibi yaralanma veya anormallik belirtilerini kontrol edecektir. Doktorunuz eklemi hareket ettirebilir veya hareketin sınırlı veya çok gevşek olup olmadığını görmek için hareket ettirmenizi isteyebilir.
Doktorunuz ayrıca ağrı, tıklama veya gıcırdama sesleri gibi hareketle ilgili belirtiler olup olmadığını da kontrol edecektir.
Teşhis için diğer testler
Muayenenin sonuçlarına bağlı olarak, doktorunuz aşağıdakileri içeren testler önerebilir:
- İnflamasyon, enfeksiyon veya otoimmün hastalık belirtilerini kontrol etmek için kan testleri
- Bilgisayarlı tomofrafi taramaları veya emar gibi görüntüleme prosedürleri
- Eklemin içini incelemek için eklem aspirasyonu
Altta yatan bir nedeni veya durumu teşhis etmek her zaman mümkün değildir. Sorun devam ederse ve doktorunuz bir neden belirleyemiyorsa, başka bir doktordan ikinci bir görüş almak size daha fazla bilgi ve yanıt verebilir.
Eklem ağrıları nasıl tedavi edilir?
Eklem ağrıları bir semptomdur, bu nedenle eklemle ilgili sorunların tedavisi de ağrının altında yatan nedene ve şiddetine bağlı olacaktır. Tedavi hedefleri, eklem ağrısının giderilmesini ve ağrının herhangi bir fiziksel nedenini düzeltmeyi içerir.
Doktorlar, acil ameliyat gerekmedikçe genellikle aşağıdaki gibi küçük çaplı tedavilerle başlar:
- Bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotikler
- Eklemi hareketsiz hale getirmek ve desteklemek için destekleyiciler
- Etkilenen eklemin ağırlığını hafifletmek için koltuk değnekleri
- İbuprofen, naproksen ve kortikosteroid eklem enjeksiyonları dahil olmak üzere ağrı ve şişliği hafifleten ilaçlar
- Ağrıyı hafifletmek ve küçük yaralanmalardan kaynaklanan şişmeyi azaltmak için dinlenme, buz torbası ve etkilenen eklemi yüksekte tutma
Fizik tedavi genellikle eklem ağrılarının tedavisinin önemli bir parçasıdır. Ağrıyı hafifletmeye, yaralanmaları iyileştirmeye ve eklemin gücünü, stabilitesini ve esnekliğini geri kazanmaya yardımcı olabilir.
Eklem ağrılarına ne iyi gelir?
Eklem ağrılarına iyi gelen şeyler genel olarak şunları içerir:
- Dinlenme:
Eklem ağrısını kötüleştiren veya yaralanmaya neden olan aktiviteleri durdurun. Bu aktivitelere dönmeden önce iyileşmek için kendinize yeterli zaman tanıyın. Bir aktiviteye devam ettiğinizde ağrı tekrarlarsa doktorunuza görünün. - Buz torbası:
Ekleme bir seferde 20 dakika boyunca bir buz torbası uygulayın. Bunu ilk 24 ila 48 saat boyunca günde birkaç kez tekrarlayın. - Yükseklik:
Şişmeyi azaltmaya yardımcı olmak için etkilenen uzuvları yukarıda tutmaya özen gösterin. - Isı paketleri:
İlk 24 saatten sonra, buzdan daha iyi hissettiriyorsa, günde birkaç kez ısı paketleri uygulayabilirsiniz. - Reçetesiz ağrı kesiciler:
Küçük yaralanmalardan kaynaklanan ağrı ve şişliği gidermek için eczacınıza danışarak reçetesiz bir ilaç alabilirsiniz.
- Koruma ekipmanları:
Eklemi çarpmalardan ve diğer yaralanmalardan korumak için bir sağlık mağazasından uygun araç-gereçler edinin. - Germe egzersizleri:
Sıkı kaslar yaralanmaya karşı daha savunmasızdır. Eklemi destekleyebilmeleri için destekleyici kasları güçlü ve esnek tutun. Özellikle egzersizden sonra kasları düzenli olarak gerin.