Erkeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavileri
Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu nedir? Neden olur? Belirtileri nelerdir? Doktora görünmek gerekir mi? Nasıl teşhis edilir? Tedavisi nasıldır? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıda bulabilirsiniz.
Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu nedir, neden olur?
İdrar yolu enfeksiyonları, idrar üreten ve onu vücuttan dışarı taşıyan böbrekler, üreterler, mesane ve üretra gibi vücut kısımlarında meydana gelebilir. İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yolunda meydana geldiği konuma göre genellikle aşağıdaki gibi iki tipte sınıflandırılır:
- Alt kanal enfeksiyonları:
Bu enfeksiyonlar arasında; sistit (mesane enfeksiyonu) ve üretrit (üretra enfeksiyonu; idrar kanalının penis kısmında bulunan bölümün iltihabı) bulunur. Alt üriner sistem enfeksiyonlarına genellikle; deriden üretraya ve oradan da mesaneye yayılarak idrar yollarına bulaşan bağırsak bakterileri neden olur. Üretrit ayrıca, bel soğukluğu (gonore) ve klamidya gibi cinsel temas yoluyla bulaşan mikroorganizmalardan da kaynaklanabilir. Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonunun başka bir formu, prostatın iltihabıdır (prostatit). - Üst kanal enfeksiyonları:
Üst kanal enfeksiyonları arasında; yaşamı ciddi olarak tehdit eden piyelonefriti (böbrek enfeksiyonu) bulunur. Üst kanal enfeksiyonları bakterilerin, idrar yolu vasıtasıyla mesaneden böbreğe ulaşması veya kan dolaşımında taşınan bakterilerin böbrekte birikmesi nedeniyle oluşur.
İdrar yolu enfeksiyonları vakalarının çoğu kadınlarda daha sık görülür. Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu vakalarının nispeten azı genç erkekleri etkilemektedir. 50 yaşından büyük erkeklerde prostat bezi (mesanenin dibine yakın, üretraya yakın bir bez) büyüyebilir ve mesaneden idrar akışını engelleyebilir. Bu, iyi huylu prostat büyümesi (hiperplazi) olarak bilinir.
Bu durum, mesanenin tamamen boşalmasını önleyebilir, dolayısıyla bakterilerin birikerek bir enfeksiyonu tetikleme olasılığını artırır. Anal ilişki yaşayan ve sünnetli olmayan erkeklerde, sistit daha sık görülür. İdrar yolu enfeksiyonu riskini artıran diğer faktörler arasında, idrar yolu anormallikleri, idrar yolu ameliyatları ve katater kullanımı bulunmaktadır.
Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri nelerdir?
Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu genellikle aşağıdaki semptomlara neden olabilir:
- Alışılmadık şekilde sık idrara çıkma
- Yoğun bir idrara çıkma dürtüsü
- İdrar yaparken ağrı, rahatsızlık veya yanma hissi
- İdrar yapmak için uykudan uyanmak
- Mesane bölgesinde ağrı, basınç veya hassasiyet (alt karın ortasında, göbeğin altında)
- Olağandışı altına kaçırma vakaları
- İdrarın bulanık görünmesi
- İdrarın kötü kokması
- Titreme, üşüme içeren veya içermeyen yüksek ateş
- Mide bulantısı ve kusma
- Yan veya sırtın üst tarafında ağrı
Ne zaman doktora görünmeli?
İdrar yolu enfeksiyonu belirtilerinden herhangi birine sahip olduğunuzu düşünüyorsanız, en kısa zamanda bir doktora görünmelisiniz. Ayrıca 50 yaş üstü erkeklerin aşağıdaki durumlardan herhangi birini fark etmesi halinde bir doktora görünmeleri gerekir:
- İdrar akış gücünde azalma
- İdrara çıkarmada zorluk
- İdrar yaparken veya sonrasında ağrı
- İdrarı tamamen yapamadığı hissi
Bütün bu belirtiler, bir idrar yolu enfeksiyonu meydana gelmeden önce, etkili bir şekilde tedavi edilebilen bir problem olan prostat büyümesinin semptomları olabilir.
Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz; belirtileriniz hakkında ve daha önce bir idrar yolu enfeksiyonu geçirdiyseniz enfeksiyon hakkında sorular soracaktır. Risk faktörlerinizi tam olarak değerlendirmek için doktorunuz, tıbbi geçmişiniz dahil olmak üzere hem sizin hem eşinizin cinsel yolla bulaşan hastalık geçmişinizi, prezervatif kullanımınızı ve anal ilişki dahil olmak üzere cinsel geçmişinize dair birçok soru sorabilir.
Doktorunuz; belirtilerinize, fizik muayeneye ve idrarınızın laboratuvar testlerinin sonuçlarına göre; idrar yolu enfeksiyonunu teşhis edecektir. Tipik bir idrar yolu enfeksiyonunda, doktorunuz idrarınızı mikroskop altında incelediğinde hem beyaz kan hücrelerini (enfeksiyonla savaşan hücreler) hem de bakterileri görecektir. Doktorunuz muhtemelen idrarınızı belirli bakteri türlerini ve bakterileri yok etmek için, kullanılabilecek antibiyotikleri belirlemek için bir laboratuvara gönderecektir.
Erkeklerde rektal muayene, doktorunuzun prostat bezinin boyutunu ve şeklini değerlendirmesine olanak sağlayacaktır. Prostat büyümesi belirtisi olmayan genç bir erkekseniz, doktorunuz enfeksiyon olasılığını artıran idrar yolu anormalliğini araştırmak için ek testler isteyebilir. Bunun nedeni idrar yolu enfeksiyonlarının, normal idrar yolları olan genç erkeklerde nispeten nadir ortaya çıkmasıdır.
Ek testler arasında; böbreklerinizin filmini içeren intravenöz pyelografi, idrar yolunuzun ana hatlarını X-ışınları yardımıyla gösteren bilgisayarlı tomografi taramasını veya ultrasonu içerebilir. Bazı durumlarda sistoskopi de gerekebilir. Sistoskopi; doktorunuzun ince, içi boş tüp benzeri bir alet kullanarak mesanenizin içini incelemesini sağlayan bir muayene yöntemidir.
Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?
Doktorlar, idrar yolu enfeksiyonlarını çeşitli antibiyotiklerle tedavi ederler. İdrarınız üzerinde yapılan laboratuvar testlerinin sonuçları, doktorunuzun enfeksiyonunuz için en iyi antibiyotiği seçmesine yardımcı olabilir.
Genel olarak karmaşık olmayan alt sistem enfeksiyonlarının çoğu, beş ila yedi günlük tedavi ile tamamen ortadan kalkacaktır. Antibiyotikleri almayı bitirdikten sonra, doktorunuz bakterilerin yok olup olmadığını kontrol etmek için, tekrar idrar örneği isteyebilir. Bir üst kanal enfeksiyonu veya prostat enfeksiyonu teşhisi konulursa, doktorunuz üç hafta veya daha uzun süre kullanabileceğiniz antibiyotikler reçete edebilir.
Şiddetli üst kanal enfeksiyonu olan erkekler, hastaneye yatırılarak damar yoluyla verilen antibiyotiklerle tedavi edilebilirler. Bu durum özellikle; mide bulantısı, kusma ve yüksek ateşin, dehidrasyon riskini artırdığı ve oral antibiyotik kullanımını engellediği durumlarda geçerlidir.
Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu nasıl önlenir?
Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu vakalarının çoğu önlenemez. Prezervatif kullanarak güvenli cinsel ilişki yaşamak, cinsel temas yoluyla bulaşan enfeksiyonları önlemeye yardımcı olacaktır.
İyi huylu prostat büyümesi olan erkeklerde, kafein ve alkolün kullanımının azalması veya belirli reçeteli ilaçların alınması, idrar akışını iyileştirmeye ve mesanede idrar birikimini önlemeye yardımcı olabilir. Dolayısıyla bu önlemler enfeksiyon olasılığını azaltır.
Büyümüş prostat bezine bağlı idrar enfeksiyonu olan birçok erkeğin, bezin bir kısmını çıkarmak için ameliyat olması gerekir. Bu ameliyat idrar akışını iyileştirebileceği için enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olabilir.