Gebelik Kolestazı Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi Nelerdir?
Gebelik kolestazı: Tanım
Gebelik kolestazı, hamileliğin sonlarında şiddetli kaşıntıya neden olan yaygın bir karaciğer hastalığıdır. Gebelik kolestazı, bazı hamile kadınlarda karaciğer fonksiyonunu geçici olarak bozar. Bu bozulma duruma, safranın (karaciğer tarafından yapılan ve sindirime yardımcı olan bir madde) karaciğerde ve kan dolaşımında birikmesine neden olur. Kandaki safra seviyeleri belli bir noktaya ulaştığında kaşıntıya neden olarak bu durum da tam olarak kolestaz denilen şeydir.
Gebelik kolestazı: Nedenler
Safra, karaciğer tarafından yapılan bir maddedir. Safra, sindirim sırasında yağların parçalanmasına yardımcı olur. Bazı kişilerde hamilelik sırasında östrojen gibi hormon seviyeleri arttığında, karaciğerdeki safra akışı durur veya yavaşlar. Bu yavaşlama, safranın karaciğerde birikmesine ve kan dolaşımına girmesine neden olabilir.
Gebelik kolestazı, tipik olarak, hamilelik dönemindeki hormon seviyelerinin en yüksek olduğu üçüncü üç aylık dönemde gelişir. Bazı durumlarda ise kolestaz genetiktir, yani aile üyeleri arasında kalıtsal olarak aktarılır.
Gebelik kolestazı: Risk faktörleri
Aşağıdaki sağlık koşullarına sahip kadınların kolestaz geliştirme riski daha yüksektir:
- Aynı sorunu yaşan başka bir aile üyesi veya akraba
- İki veya daha fazla bebek doğurmak
- Önceki tüp bebek girişimleri
- Karaciğer hasarı öyküsü
- Kronik hepatit C
Gebelik kolestazı: Semptomlar
Gebelik kolestazının ana semptomu şiddetli kaşıntıdır. Bu kaşıntı ellerde ve ayaklarda başlar ve vücudun diğer bölgelerine de yayılır. Kaşıntı genellikle geceleri daha kötüdür ve kaşıntıya kızarıklık eşlik etmez.
Daha az yaygın kolestaz belirtileri şunları içerebilir:
- Mide bulantısı
- Koyu idrar
- Açık renkli dışkı
- Yorgunluk
- İştah azalması
- Karnın sağ üst kısmında ağrı
- Sarılık (ciltte ve gözlerde sararma)
Ne zaman doktora görünmeli?
Hamilelik sırasında geçmeyen yoğun kaşıntı geliştirirseniz doktorunuza görünmelisiniz.
Gebelik kolestazı: Tanı
Doktorunuz, kolestazı fizik muayene ve kan testleri ile teşhis edebilir. Bu testler doktorunuza karaciğerin nasıl çalıştığına dair bilgiler verir ve ayrıca kandaki safra asitlerinin seviyesini de ölçerler.
Toplam safra asitleri litre başına 10 mikromol ve üzeri ölçtüğünde testler tanıyı doğrular. (Mikromol, bazı tıbbi testler için küçük miktarların ölçüsüdür.)
Doktorunuz, kandaki safra seviyelerini izlemek için hamileliğiniz sırasında kanınızın düzenli olarak test edilmesi gerektiğini de söyleyebilir.
Gebelik kolestazı: Tedavi
Doktorunuz, kolestazı tedavi etmek için ursodeoksikolik asit içeren bir ilaç kullanabilir. Bu ilaç, karaciğerin kandaki safra düzeylerini azaltma ve çalışma yeteneğini etkiler.
Gebelik kolestazının semptomlarını yönetmeye yönelik tedaviler şunları içerir:
- Kaşıntı önleyici ilaçlar
- Yumuşak ve bol giysiler giymek
- Dinlenme
İlaç safra seviyelerini düşürmezse, doktorunuz bebeğin erken doğmasını tavsiye edebilir. Erken doğum, düşük ve ölü doğum gibi ciddi komplikasyon riskini azaltabilir. Doktorunuz genellikle kolestaz komplikasyonların riskini azaltmak için hamileliğin 37. veya 38. haftaları civarında doğumu başlatır.
Unutmayın, hangi ilacı ne şekilde alacağınıza doktorunuz karar verecektir.
Gebelik kolestazı: Video
Kaynak ve ileri okuma:
- https://my.clevelandclinic.org/
- https://www.mayoclinic.org/
- https://www.nhs.uk/conditions/
- https://www.cedars-sinai.org/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/