Genital Herpes (Uçuk) Nedir? Genital Bölgede Uçuk Neden Olur?

Genital herpes nedir?

Genital uçuk olarak da bilinen genital herpes, Herpes simpleks virüsünün (HSV) neden olduğu cinsel yolla bulaşan yaygın bir enfeksiyondur. Bu virüsün iki formu vardır, bunlar HSV1 ve HSV2’dir. HSV1 daha yaygın olarak ağız çevresinde görülür, ancak bazen cinsel organlarda da ortaya çıkabilir. HSV2 ise esas olarak genital bölgede ve çevresinde görülür.

Sekiz kişiden yaklaşık birinin HSV 2’ye sahip olduğu ve enfekte olanların yaklaşık yüzde 80’inin HSV2’ye sahip olduklarının farkında olmayabileceği tahmin edilmektedir. Bir kişinin HSV enfeksiyonunu ilk ne enfekte olduğunu söylemek genellikle mümkün değildir, çünkü ilk belirtiler haftalar ve hatta yıllar sonra ortaya çıkabilir.

Genital uçuk için net bir tedavi yoktur, ancak ilaç tedavisi semptomların şiddetini yönetmeye ve azaltmaya yardımcı olabilir. Aynı zamanda hastalığın tekrarlama sıklığını ve yayılma riskini azaltabilir. Birçok insan uçuk hakkında büyük bir endişe hisseder, ancak cildin sadece kısa süreler için etkilendiğini ve çoğu insanda sadece birkaç kez geliştiğini hatırlatmakta fayda vardır.

Hamile kadınlarda genital herpes varsa, durumlarını doktorları ile tartışmalıdırlar, çünkü nadir de olsa herpes virüsü enfeksiyonu doğum sırasında bebeğe bulaşabilir ve bu da ciddi sorunlara yol açabilir.

Genital uçuktan kimler etkilenir?

Genital herpes, kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. 14-49 yaş arası her beş kadından birinde, genital bölgede uçuk varken, erkeklerde ise aynı yaş aralığındaki vaka oranı onda birdir.

Bir kadının anatomisi (vücudu) onu, genital herpes için erkeklerden daha fazla risk altına sokmaktadır. Kadınlarda vajinal akıntı, bu virüse yakalanmayı kolaylaştırabilir.

Genital herpes, Afro-Amerikalı kadınlarda çok daha yaygındır. 14 ve 49 yaşları arasındaki her iki Afro-Amerikalı kadından birine, genital herpese neden olan HSV-2 virüsü bulaşmıştır.

Genital herpes neden olur?

Genital herpes ile enfeksiyon neredeyse tamamen korunmasız cinsel ilişki yoluyla meydana geldiğinden, enfeksiyon cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biri olarak kabul edilmektedir. Genital herpesin 100 vakasından 50 ila 70’i, Herpes tip 2 virüsünden kaynaklanır. Herpes tip 1 virüsleri ise, 100 vakanın 20 ila 30’undan sorumludur. Virüsler esas olarak cinsel ilişki sırasında enfekte vücut sıvıları yoluyla bulaşmaktadır.

İlk enfeksiyonda, bağışıklık sistemi ürettiği antikorlar, mukoza zarında tutunan herpes virüsleriyle savaşmayı başarır. Ancak daha sonra virüsler, sinir yolları boyunca yayılır ve genetik materyallerini (DNA) sinir hücrelerinin çekirdeğinde gizlemeye başlar. Bağışıklık sistemi zayıflarsa, virüsler tekrar aktif hale gelir ve sinir yolları boyunca cildin yüzeyine doğru yayılmaya ve belirtiler tekrar ortaya çıkmaya başlar.

Kimler risk altındadır?

Enfeksiyon riski, partner sayısı arttıkça artar. Çok sayıda cinsel partneriniz varsa, yılda bir kez cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için muayene olmanız gerekmektedir. Ayrıca, bağışıklık sistemi bozuklukları da gizli herpes virüslerinin tekrar aktif hale gelmesine neden olabilir.

Bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla birlikte, yüksek ateşe neden olan enfeksiyonlar ve stres, genital herpes için risk faktörüdür. Uyku bozuklukları veya aşırı iş yük gibi etkiler, bağışıklık sistemini zayıflatarak bu hastalığı tetikleyebilir. Kadınlarda, âdet kanaması veya hamilelik gibi hormonal değişiklikler, genellikle yeni bir uçuk enfeksiyonun oluşumundan sorumlu olabilir.

Genital herpes ve gebelik

Herpes virüsleri, doğum sırasında anneden çocuğa bulaşabilir. Sonuç olarak, yeni doğan bebeklerde beyin, akciğerler ve karaciğerde iltihap gelişebilir. Hamile kadının doğum sırasında aktif bir herpes enfeksiyonu varsa; doktor, bebeği korumak adına sezaryen yapabilir.

Bebeklerde herpes enfeksiyonu

Bebeklerde herpes enfeksiyonları çok nadir görülür ve çoğu durumda önlenebilir. Deri kabarcıkları ve ateş şeklindeki ilk belirtiler, genellikle doğumdan birkaç gün veya altı hafta sonra başlamaktadır. Etkilenen çocukların yaklaşık yüzde 50’sinde semptomlar; cilt, gözler veya ağızla sınırlı bölgelerde görülmektedir.

Enfekte bebeklerin yaklaşık üçte biri menenjit geliştirir. Etkilenenlerin yaklaşık yüzde 17’si, genellikle ölümcül olan zatürre (pnömoni), kan pıhtılaşma bozuklukları ve karaciğerde iltihaplanma geliştirir.

Genital herpes belirtileri nelerdir?

Genital herpese sahip kadınların çoğu, bu duruma sahip olduklarını bilmez. Ancak, ilk genital uçuk enfeksiyonu sırasında semptomlar görülüyorsa, belirtiler şiddetli olabilir. Bu hastalık, HIV‘li kadınlarda olduğu gibi bağışıklık sistemleri düzgün çalışmayan insanlarda daha şiddetli ve uzun süreli olabilir.

Herpes virüsüne sahip biriyle cinsel temastan birkaç gün sonra, kabarcıklara dönüşebilecek küçük kırmızı nokta veya yaralar, virüsün vücuda nereden girdiğine bağlı olarak, örneğin ağızda veya vajinada gelişebilir. Bazı kadınlar, bu belirtileri sinek ısırıkları gibi durumlarla karıştırabilir. Genellikle birkaç gün sonra bu yaralar kabuklanır ve iz bırakmadan iyileşir. Bazen, ilk enfeksiyondan hemen sonra, ikinci kere nüksedebilir ve semptomlar tekrar ortaya çıkabilir.

Genital herpesin ilk belirtileri, bu enfeksiyonu taşıyan biriyle cinsel temas kurulduktan 2 ila 12 gün sonra ortaya çıkar. Semptomlar iki ila dört haftaya kadar sürebilir. Genital herpesin erken belirtileri arasında aşağıdakiler bulunabilir:

• Karında basınç hissi
• Ateş dahil grip benzeri semptomlar
• Virüsün nereden bulaştığına bağlı olarak genital ya da anal bölgede kaşıntı veya yanma hissi
• Bacaklarda, kalçalarda veya genital bölgede ağrı
• Virüsün bulaştığı yerlerde kabarcık oluşumu
• Olağan dışı vajinal akıntı

Ne zaman doktora görünmeli?

Sizi endişelendiren belirtileriniz varsa, vakit kaybetmeden doktora görünmelisiniz. Çünkü bütün hastalıklarda erken tanı ve tedavi, hastalığın seyri için çok önemlidir.

Genital herpes nasıl teşhis edilir?

Genital herpesi belirlemek için doktor, etkilenen cilt bölgelerinden bir doku örneği alabilir. Bu numune daha sonra laboratuvarda herpes virüsleri açısından incelenir ve duruma bağlı olarak virüs türü de belirlenebilir.

Genital bölgede uçuk, cilt semptomları açısından net bir şekilde belirlenemez. Ayrıca, tipik semptomlar her zaman ortaya çıkmayabilir. Öte yandan bu durum, diğer cilt ve zührevi hastalıklarla birlikte de ortaya çıkabilir. Örneğin, sedef hastalığı veya klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla beraber ortaya çıkması da mümkündür.

Semptomu olmayan insanlarda, herpes virüslerinin neden olduğu enfeksiyonu tanımlamak daha zordur. Böyle bir durumda, kanda antikor olup olmadığını kontrol etmek için herpes antikorları için bir test kullanılabilir. HSV-2 virüsünün antikorları bulunursa, genital herpes ortaya çıkabilir. HSV-1 antikorları bulunursa ve daha sonra semptomlar ortaya çıkarsa, vücudun hangi kısmının etkileneceğini tahmin etmek zordur. Ayrıca testler, genellikle bir enfeksiyonun ne zaman oluştuğu hakkında bilgi veremez.

Genital herpes nasıl tedavi edilir?

Genital uçuklar çoğu zaman iyileştirilemez, çünkü herpes virüsü vücuttan tamamen çıkarılamaz. Bu nedenle tedavi sadece yaraları tedavi etmeyi, semptomları hafifletmeyi ve hastalığın seyrini iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Herhangi bir şüphe varsa, derhal tedaviye başlanmalıdır.

Genital herpes ne kadar sürede iyileşir? İlk enfeksiyonla, oral ilaç tedavisi virüs atılım süresini kısaltır, iyileşmeyi hızlandırır ve ağrıyı azaltır. Tedavi, şiddete bağlı olarak lokal veya sistemiktir. Cilt için reçete edilen merhemler, kabarcıkları kurutur ve böylece iyileşmeyi sağlarlar. Merhem ve tablet formundaki antiviral ilaçlar, virüslerin çoğalmasını engeller. Hastalığın güçlü bir tekrarlama eğilimi varsa, antivirallerle düşük doz ve uzun süreli tedavi önerilmektedir.

Genital herpes önlenebilir mi?

Birçok insan herpes virüslerini vücutta taşıdığından, cinsel olarak aktif olan herkes bu virüslere yakalanabilir. Bununla birlikte, bazı önlemler enfeksiyon riski önemli ölçüde azaltabilir.

Genital herpes hastalarında ilk belirti ortaya çıkar çıkmaz cinsel ilişkiden kaçınmaları tavsiye edilir. Çünkü belirtiler kendini gösterdiğinde başka bir insana bulaşma riski çok yüksektir. Ancak hiçbir belirtiniz olmasa bile virüsü bulaştırabilirsiniz. Semptomsuz dönemde prezervatif kullanımı, enfeksiyon riskini önemli ölçüde azaltabilir. Ayrıca diğer zührevi hastalıklara karşı da koruma sağlar.

Genital herpesiniz varsa, partnerinizle bu konuda konuşmalısınız. Her iki partner de antikorlar için kan testi yaparsa, vücutta kimin hangi virüs türünü taşıdığını ve enfeksiyon riski olup olmadığını öğrenebilirler. Ayrıca genital uçuk olan ve antiviral ilaç kullananlar, daha az bulaşıcılık gösterirler.

Genital herpes: Video

Kaynak ve ileri okuma:

1. https://www.mayoclinic.org/
2. https://www.webmd.com/
3. https://www.cdc.gov/
4. https://www.nhs.uk/