Gonore: Bel Soğukluğu Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi Nelerdir?

Gonore: Tanım

Gonore ya da halk arasında bilinen adıyla bel soğukluğu, cinsel yolla bulaşan yaygın bir hastalıktır. Hastalık, kadınlarda rahim ağzında (serviksin) veya erkeklerde idrar kanalında (üretranın) Neisseria gonorrhoeae adlı bakterinin yol açtığı enfeksiyondan kaynaklanır. Anüs, boğaz ve gözler, bakteri ile enfekte olabilir. Gonore, kadınların rahim ağzından veya erkeklerin üretrasından alınan küçük bir hücre veya akıntı örneği test edilerek teşhis edilir.

Gonore önlenebilir ve tedavi edilebilir. Cinsel ilişkide bulunan herhangi bir kişi, bel soğukluğu enfeksiyonu geçirebilir. Buna heteroseksüel, eşcinsel ve biseksüel erkek ve kadınlar dahildir. Bir kişinin cinsel partneri ne kadar fazlaysa, hastalığa yakalanma riski de o kadar fazladır. Gonore, enfekte bir anneden bebeğine vajinal doğum sırasında da geçebilir.

Tedavi edilmeyen gonore enfeksiyonu, pelvik inflamatuar hastalığa (kadın üreme organlarında meydana gelen enfeksiyonlar) veya kısırlık gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Cinsel ilişki sırasında korunmak, düzenli tıbbi bakım uygulamak, hamile kadınlara doğum öncesi düzenli tıbbi bakım ve kontroller yapmak, hastalığın ciddi komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Gonore: Belirtiler

Bel soğukluğu veya tıbbi adıyla gonore belirtileri bireyler arasında farklılık gösterir. Enfekte olan kadın ve erkeklerin, hastalığın erken evresinde hafif semptomlara sahip olmaları veya hiç semptom göstermemeleri alışılmadık bir durum değildir. Bununla birlikte, semptomların yokluğunda bile üreme dokularında kalıcı hasar, kısırlık ve diğer komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Bel soğukluğu semptomları genellikle, bakteriye cinsel temas yoluyla maruz kaldıktan, yaklaşık iki ila beş gün sonra ortaya çıkmaya başlar. 30 güne kadar semptomlar kendini net bir şekilde gösterir.

Kadınlarda bel soğukluğu belirtileri aşağıdakileri içerir:

• Ateş
• Hafif veya orta şiddette karın ağrısı
• İdrar yaparken ağrı veya yanma (dizüri)
• Ağrılı cinsel ilişki
• Olağandışı bulanık vajinal akıntı
• Cinsel ilişki sonrası da dahil olmak üzere olağandışı vajinal kanama

Erkeklerdeki bel soğukluğu belirtileri şunlardır:

• Penisten gelen bulanık akıntı
• Ateş
• Sık idrara çıkma
• Kısırlık
• İdrar yaparken ağrı veya yanma
• Testis ağrısı

Cinsel ilişki genital bölgelerin dışını da kapsıyorsa, gonore semptomları anüs veya boğazda da ortaya çıkabilir. Bu belirtiler aşağıdakileri içerebilir:

• Anal kaşıntı
• Kanlı dışkı
• Anüsten gelen bulanık akıntı
• Ağrılı bağırsak hareketleri
• Boğaz ağrısı

Gonore: Nedenler

Bel soğukluğu veya tıbbi ismiyle gonore, kadınlarda serviksin veya erkeklerde üretranın gonokokal bir bakteri olan Neisseria gonorrhoeae‘nin yol açtığı bir enfeksiyondan kaynaklanır. Anüs, boğaz ve gözler de bakteri ile enfekte olabilir.

Hastalık; vajinal, oral veya anal ilişki içeren cinsel temas sırasında bir kişiden diğerine geçerek bulaşmaktadır. Bu bakteri enfeksiyonu, enfekte bir anneden bebeğine vajinal doğum sırasında da geçebilir.

Cinsel aktivitede bulunan herhangi bir kişi; heteroseksüel, eşcinsel ve biseksüel erkek ve kadınlar dahil olmak üzere bel soğukluğunu kapabilir ve bulaştırabilir.

Gonore: Risk faktörleri

Bir kişinin cinsel partneri ne kadar fazlaysa, bel soğukluğuna (gonore) yakalanma riski de o kadar fazladır. Enfeksiyon için olası risk faktörleri aşağıdakileri içerir:

• Hastalığa sahip olan bir anneden doğmak
• Birden fazla cinsel partnere sahip olmak
• Bel soğukluğu olan bir kişiyle vajinal, oral veya anal ilişki dahil olmak üzere cinsel temasta bulunmak
• Bir veya daha fazla cinsel partnerle; vajinal, oral veya anal ilişki dahil korunmasız cinsel ilişkiye girmek
• Enfekte bir kişi tarafından pediatrik cinsel istismara maruz kalmak
• Seks işçisi ile cinsel temasta bulunmak veya uyuşturucu kullanımı
• Rahim içi kontraseptif araçlar kullanmak (spiral)

Riskinizi azaltmak

Bel soğukluğuna (gonore) yakalanmak önlenebilir bir durumdur. Enfeksiyonun herhangi bir semptom olmadığında bile, bulaşmasının mümkün olduğunu anlamak da önemlidir.

Enfeksiyon riski taşıyan tüm insanlar hastalığı geliştirmeyecektir. Gonore kapma ve yayma riskinizi aşağıdaki yollarla azaltabilirsiniz:

• Hastalığın teşhisi konulduktan sonra, siz ve partneriniz tamamen tedavi edilene ve doktorunuz tarafından cinsel ilişkiye izin verilene kadar, her türlü cinsel aktiviteden kaçınmak
• Tek eşli bir cinsel ilişkiye sahip olmak
• Düzenli olarak tıbbi kontrol yaptırmak
• Bel soğukluğuna maruz kaldıktan veya yüksek riskli cinsel aktiviteden sonra, mümkün olan en kısa sürede tıbbi yardım istemek
• Hamilelik sırasında düzenli olarak doğum öncesi tıbbi kontrol ve bakım yapmak
• Tüm cinsel temas içeren faaliyetlerde prezervatif gibi koruyucu ürünler kullanmak

Gonnore: Teşhis

Bel soğukluğu (gonore) tanısı jinekolog veya ürolog tarafından, fizik muayene ile vajinal salgı, erkeklerde idrar veya üretra analizinden yapılan, başta mikrobiyolojik olmak üzere laboratuvar testlerinin sonuçlarından elde edilen veriler sonucunda konulur.

Numuneler; analiz için laboratuvara gönderilir ve burada Neisseria gonorrhoeae‘nin tanımlanması için kan ve moleküler testlere ek olarak, diğer bakterileri tanımlamak için de bir dizi teste tabi tutulurlar.

Ek olarak, mikroorganizmanın yaygın olarak kullanılan antibiyotiklere duyarlılığını ve direnç profilini doğrulamak için kültür antibiyogram testi yapılır. Bu sayede doktor, kişinin tedavisi için en iyi antibiyotiği önerebilecektir.

Gonore: Tedavi

Hastalığın tamamen giderilmesi için, kişinin doktor tarafından önerilen tedaviyi izlemesi önemlidir. Herhangi bir semptom saptanmasa bile tedavi, diğer partnerle beraber yapılmalıdır çünkü enfeksiyon semptomları göstermiyor olsa bile bulaşma riski vardır. Ayrıca antibiyotik direncinin gelişmesini önlemek ve böylece süpergonorenin farkına varmak için, jinekolog veya ürolog tarafından hasta, belli bir süre boyunca düzenli kontrollerle takip edilmeli ve gözlem altında tutulmalıdır. Doktor tarafından önerilen tedavi genellikle, bakteriyel enfeksiyonları önleyen ilaç kullanımından oluşur.

Tedavi sırasında prezervatifle bile ilişkiye girilmemesi tavsiye edilir ve tekrar bulaşmayı önlemek için her iki partnerin de tedavi edilmesi önemlidir. Eşler tekrar bakteriye maruz kaldığında, hastalığı tekrar geliştirebilirler, bu nedenle tüm ilişkilerde prezervatif kullanılması önerilmektedir.

Süpergonore tedavisi

Bakterilerin, normalde tedavide kullanılan mevcut antibiyotiklere karşı direnci nedeniyle süpergonore tedavisini gerçekleştirmek daha zordur. Bu nedenle, antibiyogram testinde enfeksiyonla ilişkili Neisseria gonorrhoeae’nin dirençli olduğu belirtildiğinde, uygulanacak tedavi çoğu durumda daha uzun sürer. Ayrıca hastada tedavinin etkili olup olmadığının doğrulanması ve bakterilerin yeni dirençler geliştirip geliştirmediğinin anlaşılması için periyodik muayeneler yapılması gerekir.

Bakteriler direnç gösterdiğinde; enfeksiyonun vücuda yayılmasını engellemek, kısırlık, pelvik inflamatuar hastalık (kadın üreme organlarında meydana gelen iltihaplanma), dış gebelik (ektopik), menenjit, kemik ve kalp değişiklikleri, sepsis gibi komplikasyonlara yol açmasını önlemek için düzenli tıbbi takip yapmak önemlidir.

Gonore: Potansiyel komplikasyonlar

Tedavi edilmeyen gonore komplikasyonları ciddi olabilir. Doktorunuzun önerdiği tedavi planını takip ederek, ciddi komplikasyon riskini en aza indirebilirsiniz.

Bel soğukluğunun ciddi komplikasyonları aşağıdakileri içerir:

• HIV kapma riskinin artması
• Dış gebelik
• Epididimit (Sperm üreten ve depolayan erkek üreme organlarının iltihabı)
• Kısırlık
• Pelvik inflamatuar hastalık
• Prostatit (Prostat İltihabı)
• Fallop tüplerinin skarlaşması (yumurta kanallarının yapışması)
• Erkeklerde üretra darlığı

Doğum öncesi gonorenin ciddi komplikasyonu

Hamilelik sırasında bel soğukluğu geçiren annelerin yeni doğan bebeklerinde komplikasyon riski yüksektir. Yeni doğan bebekler için olası komplikasyonlar:

• Gonokokal konjonktivit (neonatal oftalmi- yenidoğan bebeklerde ilk 24- 48 saat sonra ortaya çıkan ve gözlerde şişlik, kızarıklık ve akıntı ile karakterize durum)
• Görme kaybı ve körlük

Gonore: Bel soğukluğu kendi kendine geçer mi?

Bel soğukluğu belirtileri gidip gelebilir, ancak bel soğukluğunun kendisi, kendi kendine kaybolmaz. Tedavi edilmeyen bel soğukluğu ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bu nedenle tedavi görmek önemlidir. Bel soğukluğu tedavisi, kasa uygulanan sefalosporin içeren bir antibiyotiğin enjeksiyonunu içerebilir.