Hashimoto hastalığı, tiroid bezini etkileyen bir hastalıktır ve bu hastalık hipotiroidizmin en sık nedenidir. Aşağıda daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Haşimato hastalığı, bağışıklık sisteminizin, boynunuzdaki adem elması denilen yerin altında bulunan küçük bir bez olan tiroidinize saldırdığı bir durumdur. Tiroid bezi, vücudunuzun birçok işlevini koordine eden hormonlar üreten endokrin sisteminizin bir parçasıdır.
Kronik lenfositik tiroidit olarak da bilinen Haşimato hastalığı gebellikle iltihaplanmaya, genellikle az aktif tiroid bezine (hipotiroidizm) yol açar. Haşimato hastalığı, hipotiroidizmin en yaygın nedenidir. Genellikle orta yaşlı kadınları etkiler, ancak her yaştaki erkeklerde, kadınlarda ve çocuklarda da ortaya çıkabilir.
Doktorlar, haşimato hastalığını tespit etmeye yardımcı olmak için tiroid fonksiyonunuzu test eder. Bu hastalık tiroid hormon replasmanı ile tedavi edilir. Tedavi genellikle basit ve etkilidir.
Bu hastalık, bağışıklık sisteminizin tiroid bezinize zarar verici antikorlar oluşturduğu otoimmün bir bozukluktur. Doktorlar hala bağışıklık sisteminizin tiroid bezinize saldırmasına neyin neden olduğunu bilmiyorlar.
Bazı bilim insanları bir virüsün veya bakterinin bu durumu tetikleyebileceğini düşünürken, diğerleri genetik bir kusur olabileceğini düşünüyor. Kalıtım, cinsiyet ve yaş dahil olmak üzere faktörlerin bir kombinasyonu, bozukluğu geliştirme olasılığınızı belirleyebilir.
Aşağıdaki faktörler haşimato hastalığı geliştirme riskine katkıda bulunan şeylerdir:
İlk önce haşimato hastalığının belirtilerini veya semptomlarını fark etmeyebilir veya boğazınızın; önünde bir şişme (guatr hastalığı) fark edebilirsiniz. Haşimato hastalığı tipik olarak yıllar içinde yavaş yavaş ilerler ve kronik tiroid hasarına neden olarak kanınızdaki tiroid hormon düzeylerinde düşüşe neden olur. Belirtiler temel olarak az aktif tiroid bezinin (hipotiroidizm) belirtileridir.
Hipotiroidizm belirtileri şunları içerir:
Aşağıdaki belirtileri geliştirirseniz doktorunuza danışmalısınız:
Aşağıdaki durumlarda tiroid fonksiyonunuzun periyodik testi için doktorunuzu görmeniz gerekir:
Yüksek kolesterolünüz varsa, hastalığınızın nedeninin hipotiroidizm olup olmadığı konusunda doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Haşimato hastalığının neden olduğu hipotiroidizm için hormon tedavisi alıyorsanız, takip ziyaretlerini doktorunuzun önerdiği sıklıkta planlamalısınız. Doğru ilaç dozunu aldığınızdan emin olmanız önemlidir. Zamanla, tiroid fonksiyonunuzu yeterince değiştirmek için gereken doz değişebilir.
Genel olarak, giderek yorgun veya halsiz hissediyorsanız, kuru cilt, kabızlık, boğuk bir sesiniz varsa, daha önce tiroid sorunları ve guatrınız olduysa doktorunuz haşimato hastalığını test edebilir.
Haşimato hastalığının teşhisi, belirtilerinize ve hipofiz bezinde üretilen tiroid hormonu ve tiroid uyarıcı hormon (TSH) seviyelerini ölçen kan testlerinin sonuçlarına dayanır. Bunlar şunları içerebilir:
Geçmişte doktorlar, semptomlar oldukça ilerleyene kadar haşimato hastalığının ana göstergesi olan az aktif bir tiroidi (hipotiroidizm) tespit edemiyorlardı. Ancak artık hassas TSH testini kullanarak, doktorlar tiroid bozukluklarını çok daha erken, sıklıkla semptom yaşamadan teşhis edebilirler.
Tedavi, gözlem ve ilaç kullanımını içerebilir. Hormon eksikliğine dair bir kanıt yoksa ve tiroidiniz normal çalışıyorsa, doktorunuz bekle ve gör yaklaşımı önerebilir. İlaç kullanmanız gerekiyorsa, artık hayatınızın geri kalanında da kullanabilirsiniz.
Haşimato hastalığı tiroid hormonu eksikliğine neden oluyorsa, tiroid hormonu ile replasman tedavisine ihtiyacınız olabilir. Bu genellikle sentetik tiroid hormonu levotiroksinin günlük kullanımını içerir.
Sentetik levotiroksin, bu hormonun tiroid beziniz tarafından yapılan doğal versiyonu olan tiroksin ile aynıdır. Oral ilaç yeterli hormon seviyelerini düzenler ve tüm hipotiroidizm semptomlarını tersine çevirir.
Başlangıçta doğru levotiroksin dozajını belirlemek için, doktorunuz genellikle altı ila sekiz haftalık tedaviden sonra ve yine herhangi bir doz değişikliğinden sonra TSH seviyenizi kontrol eder. Tiroid testlerinizi normalleştiren doz belirlendikten sonra bile, doktorunuzun ihtiyacınız olan dozaj değişebileceği için yaklaşık 12 ayda bir TSH seviyenizi kontrol etmesi muhtemeldir. Aşırı miktarda tiroid hormonu kemik kaybını hızlandırabilir, bu da osteoporoz veya osteopeniyi daha da kötüleştirebilir veya bu hastalıkların riskini artırabilir. Levotiroksin ile aşırı tedavi ayrıca kalp ritim bozukluklarına (aritmiler) neden olabilir.
Koroner arter hastalığınız veya ciddi hipotiroidizminiz varsa, doktorunuz daha az miktarda ilaçla tedaviye başlayabilir ve dozu yavaş yavaş artırabilir. Progresif hormon replasmanı, kalbinizin metabolizmadaki artışa uyum sağlamasına izin verir.
Levotiroksin, uygun dozda kullanıldığında neredeyse hiçbir yan etkiye neden olmaz ve nispeten ucuzdur. Eğer markaları değiştirirseniz, hala doğru dozu aldığınızdan emin olmak için doktorunuza bildirmelisiniz.
Ayrıca, dozları atlamamalı veya ilacı almayı bırakmamalısınız. Bunu yaparsanız, belirtiler yavaş yavaş geri dönmeye başlayacaktır.
Haşimato hastalığı durumunda bazı ilaçlar, takviyeler ve bazı gıdalar levotiroksini emme yeteneğinizi etkileyebilir. Bununla birlikte, diğer ilaçlardan dört saat önce veya sonra levotiroksin almak sorunu çözebilir.
Çok miktarda soya ürünleri veya yüksek lifli bir diyetle beslenirseniz veya aşağıdakilerden birini alıyorsanız doktorunuzla konuşun:
Levotiroksin, doğal T-4’ün sentetik formudur. T-4 hormonu (tiroksin) vücutta T-3 hormonuna (triiyodotironin) dönüştürülür. Çoğu insan sadece levotiroksin ile başarılı bir şekilde tedavi edilirken, bazı insanlar levotiroksin kullanırken tamamen normal hissetmez.
Araştırmacılar, bazı T-4’leri az miktarda T-3 ile değiştirmek için standart hipotiroidizm tedavisinin ayarlanmasının fayda sağlayıp sağlamayacağını araştırdılar. Ancak, çalışmaların çoğu T-3 ilavesinin sadece T-4 ile tedaviye göre herhangi bir avantaj sağlamadığını belirlemiştir. T-3’ün tiroidlerini cerrahi olarak çıkarmış olan insanlar (tiroidektomi) gibi bazı alt gruplara fayda sağlayabileceğine dair bazı kanıtlar vardır. Araştırmalar devam ediyor.
T-3 tek başına liotironin olarak veya T-4 ile kombinasyon halinde verilebilir. Bir kombinasyonun alınması T-4 ve T-3, özellikle ilaç alındıktan hemen sonra normal T-3 seviyelerinden daha yüksek üretilir. Bu, hızlı bir kalp atış hızı, kaygı ve uyku sorununa neden olabilir.
Ancak, sadece T-4 alırken yeterince rahatlamayanlar için, üç ila altı aylık bir deneme için standart levotiroksin tedavisine liotironin eklemek, kombinasyonun size yardımcı olup olmadığını görmek için yeterince uzun bir süredir.
Unutmayın, hangi ilacı ne şekilde alacağınıza doktorunuz karar verecektir.
Haşimato için en iyi diyet, yüksek lifli meyveler, sebzeler ve kepekli tahıllar da dahil olmak üzere, tamamen işlenmemiş gıdalar, sağlıklı yağlar ve yağsız proteinlerdir. Haşimato’lu insanlar genellikle kendilerini en iyi hissettiren tedaviyi bulana kadar farklı diyetlerle denemeler yaparlar. Bu hastalar için sağlıklı gıdalar, genel olarak işlenmemiş gıdalardır.
Tedavi edilmediği takdirde, Haşimoato hastalığının neden olduğu hipotiroidizm, aşağıdaki gibi bir dizi sağlık sorununa yol açabilir:
Kaynak
Not: Konu hakkında ilgili videoyu aşağıdan izleyebilirsiniz: