Sağlık Rehberi

Hiperhidroz (Aşırı Terleme) Neden Olur? Aşırı Terleme Hangi Hastalığın Belirtisidir?

Hiperdroz nedir? Aşırı terleme neden olur? Ne zaman ciddiye almak gerekir? Doktora muayene olmak gerekir mi? Aşırı terleme için hangi doktora gidilir? Hiperhidroz nasıl tedavi edilir? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıda bulabilirsiniz.

Hiperhidroz: Tanım

Hiperhidroz, aşırı terlemenin tıbbi ismidir. Egzersiz veya sıcak havalarda güneşe maruz kaldığınızda aşırı terleme normaldir, hiperhidroz aşırı terlemenin normal olmadığı durumlardır. Hiperhidroz, vücudun belirli bölgelerinin çok fazla terlemesine, diğer bölgelerin ise kuru kalmasına neden olan tıbbi bir durumdur. En sık olarak eller ve ayakları (palmoplantar hiperhidroz), koltuk altlarını (aksiller hiperhidroz) veya kafa ve yüzü (kraniyofasiyal hiperhidroz) etkiler. Terleme o kadar şiddetli olabilir ki terleyen bölgelerden su gibi ter damlayabilir.

Mide bulantısı, terleme, bayılma hissi neden olur?

Normalde terleme vücudun kendini soğutma yöntemidir. Sıcaklığa, fiziksel aktiviteye veya duygulara tepki olarak vücut ter bırakır ve ter buharlaştıkça cildi soğutur ve vücut ısısını düşürür. Bu, vücudun aşırı ısınmasını önler. Hiperhidroza bağlı aşırı terleme, vücudun soğumasına gerek olmadığında, öngörülemeyen zamanlarda ve normalden çok daha yüksek seviyelerde gerçekleşir.

Gece uyurken ense, boyun ve baş terlemesi neden olur?

İki tür aşırı terleme vardır, bunlar birincil ve ikincil hiperhidrozdur. Birincil hiperhidrozun bilinen bir nedeni yoktur. Aşırı terleme vakalarının yaklaşık %3’ü, genellikle ailelerde genetik olarak görülen birincil hiperhidroz türünden muzdariptir. İkincil hiperhidroz, diyabet veya menopoz gibi başka tıbbi durumlara bağlıdır.

Neyse ki, aşırı terlemeyi kontrol etmeye yardımcı olacak tedaviler vardır. Hiperhidroz tedavisi, oluştuğu bölgeye ve türüne bağlıdır. İkincil hiperhidroz için, altta yatan durumu tedavi etmek genellikle yardımcı olacaktır. Birincil hiperhidroz tedavi seçenekleri arasında bölgesel tedavi, ilaçlar ve terlemeyi ortadan kaldıran prosedürler yer alır.

Hiperhidroz: Doktor kontrolü

Aşırı terleme genellikle tehlikeli değildir, ancak nadir olsa da bazen komplikasyonlara yol açabilir. Ayrıca stres ve utançtan kaynaklanan zihinsel ve duygusal sorunları da tetikleyebilir. Bu yüzden, son altı ay boyunca haftada en az bir kez aşırı terleme fark ettiyseniz doktorunuza görünmeniz önerilir.

Bazen aşırı terleme, kalp krizi gibi ciddi veya yaşamı tehdit edinebilecek bir durumun belirtisidir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle beraber aşırı terlemeniz varsa, vakit kaybetmeden tıbbi yardım almanız gerekir:

Aşırı terleme için hangi doktora gidilir?

Aşırı terlemeyi ilk defa deneyimliyorsanız ve kısa süredir varsa, aile hekiminize muayene olabilirsiniz. Uzun süren ve geçmeyen genel bir vücut terlemesi şikâyetiniz varsa dahiliye veya endokrinoloji doktoruna, gece terlemesi şikâyetiniz varsa cildiye veya göğüs hastalıkları doktoruna, bölgesel terleme için cildiye veya göğüs cerrahisi doktoruna gidebilirsiniz. 18 yaşından küçük bir çocuk terlemeden şikayetçiyse, bu durumda çocuk hastalıkları doktoruna gitmelisiniz.

Hiperhidroz: Türler

Hiperhidroz, semptomların nedenine göre iki farklı tipte sınıflandırılır:

  1. Birincil fokal hiperhidroz, kendi kendine meydana gelen aşırı terlemeyi ifade eder. Belirtiler, hipertiroidi gibi altta yatan bir durumun sonucu değildir. Ayrıca ilaçların bir yan etkisi de değildirler. Birincil fokal hiperhidrozda terleme en sık olarak eller, ayaklar, koltuk altları, yüz ve kafada görülür. Birincil fokal hiperhidroz ile belirli bir neden ilişkili olmadığından, araştırmacılar durumun neden geliştiği konusunda net değiller.
  2. İkincil jeneralize hiperhidroz, altta yatan bir durumdan veya ilacın/ilaçların yan etkisinden kaynaklanan aşırı terlemedir. Semptomlar belirli noktalara odaklanmak yerine vücudun her yerinde veya daha geniş alanlarda ortaya çıkma eğilimindedir. Tipik olarak, ikincil jeneralize hiperhidrozun altta yatan nedenini tedavi ederek aşırı terleme semptomları da ortadan kalkar.

Hiperhidroz: Semptomlar

Hiperhidrozun ana semptomu aşırı terlemedir. İkincil hiperhidrozda terleme genellikle vücudun her yerinde olur. Uyanık saatlerde veya uyurken ortaya çıkabilir. Aniden gece terlemesi yaşarsanız, bu daha ciddi bir durumun işareti olabilir. Böyle bir durumda doktorunuza muayene olmanız iyi fikirdir.

Birincil hiperhidroz için terleme aşağıdaki özelliklere sahiptir:

  • Uyurken değil, uyanıkken haftada en az bir kez olur.
  • Tipik olarak avuç içlerini, ayak tabanlarını, koltuk altlarını, yüzü veya kafa derisini etkiler. Vücudun diğer bölgeleri kuru kalır.
  • İki taraflı, yani vücudun her iki tarafında meydana gelir.
  • Terleme, etkilenen bölgelerden damlayacak kadar bol olabilir veya giysiler gözle görülür şekilde ıslanabilir.
  • Giysileri mahvedebilir ve günlük hayatta sizi zora sokabilir.

Ciddi semptomlar

Bazı durumlarda aşırı terleme, kalp krizi gibi yaşamı tehdit edebilecek bir durumdan kaynaklanabilir. Sizde veya birlikte olduğunuz bir kişide aşağıdaki semptomlardan herhangi biriyle birlikte aşırı terleme varsa derhal tıbbi yardım alınması gerekir.

  • Aşırı endişe ve kaygı
  • Göğüs ağrısı
  • Göğüste sıkışma veya basınç hissi
  • Baş dönmesi
  • Mide bulantısı ve/veya kusma
  • Nefes darlığı
  • Yüksek vücut ısısı

Okuyucuya not:

Aşırı terlemenin utancıyla yaşamak zorunda değilsiniz. Terlemeniz devam ederse ve iyileşmiyorsa, teşhis için doktorunuza görünmekten çekinmemelisiniz. Hem birincil hem de ikincil hiperhidroz için etkili çözümler vardır.

Hiperhidroz: Nedenler

Birincil hiperhidroz, ter bezlerini besleyen aşırı aktif sinirlerden kaynaklanır, ancak sinirin aşırı aktivitesinin altında yatan bilinen bir neden yoktur. Bu durumda sinirler, ısı veya fiziksel aktivite gibi herhangi bir tetikleyici olmadığında bile ter bezlerine ter salması için sinyal verir. Birincil hiperhidroz aile bireyleri arasında sık görüldüğünden, genetik bir bileşeni olabilir.

İkincil hiperhidroz nedenleri arasında, yan etki olarak terlemeye neden olan bazı ilaçlar, takviyeler ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere tıbbi durumlar yer alır:

Hiperhidroz: Risk faktörleri

Birincil hiperhidroz gelişimi için ana risk faktörü, aynı problemi olan bir aile üyesine sahip olmaktır. Aşırı terleme, ailelerde genetik olarak aktarılabilir, bu da nedenin genetik bir faktöre sahip olduğunu gösterir. Birincil hiperhidroz her ırktan, her iklimden ve her yaştan insanda görülür. Bununla birlikte, birçok insan ilk olarak çocukluk veya gençlik yıllarında aşırı terlemeyi fark eder.

Riskinizi azaltmak

Birincil hiperhidroz geliştirme riskini önlemenin veya azaltmanın bilinen bir yolu yoktur. Ailenizde hiperhidroz olduğunu biliyorsanız, nelere dikkat etmeniz ve ne zaman endişelenmeniz gerektiği konusunda doktorunuza danışabilirsiniz.

İkincil hiperhidroz riskini, altında yatan nedeni tedavi ederek azaltabilirsiniz. Diyabet gibi kronik durumlar için düzenli tıbbi tedavi, sağlığınızı kontrol etmenin önemli bir parçasıdır. Aşırı terlemeye ilaç neden oluyorsa, doktorunuz ilaçlarınızı değiştirmek veya doz ayarlaması yapmak isteyebilir.

Hiperhidroz: Tanı

Hiperhidrozu teşhis etmek için doktorunuz tıbbi geçmişinizi alacak, muayene yapacak ve muhtemelen bazı testler isteyecektir.

Doktorunuzun tanı için terleme semptomlarınız hakkında sorabileceği sorular şunları içerir:

  • Ne kadar süredir aşırı terleme yaşıyorsunuz?
  • Vücudunuzun hangi bölgeleri terliyor?
  • Terlemeniz gece uyurken mi oluyor?
  • Terlemenizi iyileştiren veya kötüleştiren herhangi bir şey var mı?
  • Teşhis edilmiş herhangi bir tıbbi durumunuz var mı?
  • Şu anda herhangi bir ilaç(lar) alıyor musunuz?
  • Günde kaç kez terleme nedeniyle kıyafetlerinizi değiştirmeniz gerekiyor?
  • Terlemeniz işinizi, okulunuzu veya sosyal hayatınızı etkiliyor mu?

Doktorunuz hiperhidrozunuzun ikincil olabileceğini düşünüyorsa, hipertiroidizm (aşırı aktif tiroid) veya hipoglisemi (düşük kan şekeri) gibi aşırı terlemeye neden olan altta yatan bir durumunuz olup olmadığını belirlemek için kan testleri yaptırabilirsiniz.

Doktorunuz ayrıca, terle temas ettiğinde rengi değişen bir tozla cildi kaplayan bir “ter testi” de isteyebilir. Bu, doktorunuzun aşırı terleme olan yerlerin belirlenmesini sağlar.

Hiperhidroz: Tedavi

İkincil hiperhidroz, altta yatan tıbbi durum tespit edilerek en iyi şekilde tedavi edilir. Birincil hiperhidrozun bilinen bir tıbbi durumu yoktur, bu nedenle birincil hiperhidrozda tedavi terlemeyi kontrol altına amaçlar.

İkincil hiperhidrozda ise terlemenin yerine göre aşağıdakiler gibi birkaç tedavi seçeneği mevcuttur:

  1. Reçeteli güçlü ter önleyiciler ve topikal kremler koltuk altlarının, ellerin, ayakların, yüzün veya kafa derisinin terlemesini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu genellikle birçok insan için ilk tedavi seçeneğidir. Bu ürünler cilt tahrişine neden olabilir.
  2. Botulinum toksin enjeksiyonları koltuk altı terlemesini azaltabilir. Bu seçenek, sinirlerin ter bezlerini uyaran bir kimyasal salmasını geçici olarak önleyerek çalışır. Bu tedavinin etkisi altı aya kadar sürer ve yavaş yavaş geçer. Tekrar tedaviler gereklidir.
  3. İyontoforez, hafif bir elektrik akımı kullanarak el ve ayaklardaki ter bezlerini kapatır. Akımı sağlayan bir cihazla ellerin veya ayakların bir su küvetine daldırılmasını içerir. Seanslar 40 dakika kadar sürer ve çoğu insan terlemeyi kontrol etmek için 10 seansa kadar ihtiyaç duyar. Daha sonra bakım seansları da gerektiği kadar tekrarlanır.
  4. Hiperhidroz ilaçları, tüm vücuttaki ter bezlerini uyaran sinirleri bloke eder. Bu, yüzün terlemesi veya topikal ürünlerin tahrişe neden olduğu durumlarda bir seçenek olabilir. Yan etkiler ciddi olabilir, çünkü bu ilaçlar vücudun kendini soğutma yeteneğine müdahale eder.
  5. Antidepresanlar terlemeyi azaltmada etkili olabilir. Genellikle hiperhidroza eşlik eden kaygı ve sosyal sorunları gidermeye yardımcı olma avantajına sahiptirler.

Bu tedavi seçenekleri terlemeyi kontrol edemezse, koltuk altı veya el terlemesi için ameliyat bir seçenek olabilir. El terlemesini cerrahi olarak tedavi etmek için doktorlar, el terlemesini kontrol eden omurilik sinirlerini keser veya yok eder. Koltuk altı terlemesi için doktorlar çeşitli teknikler kullanarak ter bezlerini çıkarabilirler. Koltuk altı terlemesi için mikrodalga enerjisiyle ter bezlerini yok eden yenir bir tedavi seçeneği de vardır. Ancak bu tedavi nadir olarak kullanılır.

Hiperhidroz: Başa çıkma ipuçları

Neyse ki, etkili tedavi seçeneklerinin yanı sıra aşırı terlemeyle başa çıkmanın ve semptomları yönetmeye yardımcı olmanın aşağıdakiler gibi bazı yolları da vardır:

  1. Duş almak:
    Cildi terlemeyi artırabilecek bakterilerden uzak tutmak için günde en az bir kez banyo yapmak veya duş almak faydalıdır. Özellikle koltuk altları veya parmak araları gibi dar yerlerde iyice kurumaya özen gösterin.
  2. Fan veya klima kullanın:
    Ekstra soğutma için iş yerinizde küçük bir fan bulundurun. Ofis ortamınız genellikle çok sıcak veya havasızsa, sıcaklığı düşürme ve havalandırmayı iyileştirme seçenekleri hakkında yetkiliyle görüşün.
  3. Meditasyon yapın:
    Stresi hafifletmeye yardımcı olmak için meditasyon veya biofeedback gibi gevşeme tekniklerini öğrenin. Bu, bilinen terleme tetikleyicilerini azaltmada ek bir fayda sağlayabilir. Bir psikolojik danışman, hiperhidrozu çevreleyen duygularınız üzerinde çalışmanıza da yardımcı olabilir.
  4. Stres yönetimi öğrenin:
    Terlemeyi tetikleyebilecek stresli durumlardan kaçınmak için önceden plan yapın ve rutininizi düzenleyin. Stresle başa çıkma stratejilerini öğrenin.
  5. Doğru kıyafetleri giyin:
    Çok sıkı olmayan veya teninize tam oturmayan hafif, nefes alabilen kumaşlardan yapılmış giysiler giyin. İç çamaşırların teri emmesi ve terlemenin dış görünümünü en aza indirmesi için giysileri katmanlara ayırmayı düşünün.
  6. Pamuklu kıyafetleri tercih edin:
    Daha fazla havalandırma sağlayan deri veya pamuklu ağ gibi doğal malzemelerle yapılan çorap ve ayakkabılar giyin. Teri ciltten uzaklaştıran nem emici malzemelere sahip çorap ve iç çamaşırı tercih edin. Evdeyken, mümkünse çıplak ayakla dolaşın.

Ayrıca, aynı soruyu yaşayan insanlarla bir araya gelmek üzerinizdeki psikolojik baskıyı azaltacaktır.

Hiperhidroz: Hastalarda yaşam kalitesi

Hiperhidroz şikâyetiniz varsa, aşırı terlemeniz önemli derecede kaygı, utanç ve sosyal geri çekilmeye neden olabilir. Etkilenen insanlar genellikle aşırı terleme endişesi nedeniyle toplum içine çıkma, ofiste çalışma veya başka biriyle fiziksel temas kurma düşüncesinde sıkıntı hissederler. Evden çıkarken yanınızda peçete, havlu, pudra veya fazladan giysi gibi malzemelerin olması üzerinizdeki baskıyı bir nebze hafifletebilir.

Hiperhidroz: Potansiyel komplikasyonlar

Hiperhidroz genellikle ciddi fiziksel komplikasyonlara neden olmaz. Ciltteki aşırı nem, ayak mantarı, çıban, mantar enfeksiyonları ve siğiller gibi sorunların riskini artırır. Egzama ve sedef hastalığı gibi kronik durumlar aşırı terleme ile daha da kötüleşebilir.

Hiperhidroz, fiziksel rahatsızlıklardan daha fazla zihinsel, duygusal ve sosyal sorunlara yol açar. Aşırı terlemenin neden olduğu stres ve utanç, işinizden, okulunuzdan, arkadaşlarınızdan veya eskiden keyif aldığınız aktivitelerden uzaklaşmanıza neden olabilir.

Hiperhidrozun duygusal komplikasyonları şunları içerir:

  • Endişe ve kaygı
  • Yakın temas kurmaktan kaçınmak
  • Öz saygının azalması
  • Depresif ruh hali
  • Öfke ve umutsuzluk
  • Sosyal geri çekilme

Hiperhidroz: Video


YASAL UYARI! Sitemizde bulunan yazılar tamamen ön bilgi amaçlıdır ve herhangi bir yönlendirme, tavsiye taşımamaktadır. Hiçbir ilacı, tedaviyi ya da sağlığınızla ilgili herhangi bir şeyi, doktorunuzdan habersiz uygulamamalısınız. Bu konuda tüm sorumluluk ziyaretçiye aittir.
Kaynak
Hyperhidrosis (Excessive Sweating)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu