Hiperpigmentasyon (Cilt Kararması) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Hiperpigmentasyon (cilt kararması) nedir?
Hiperpigmentasyon veya cilt kararması, çevredeki alandan daha koyu hale gelen cilt lekeleridir. Bu durumda cilt rengindeki değişiklik, normalde ciltte bulunan ve cilt rengini koyulaştıran birikintiler oluşturan pigment olan melanin aşırı üretimi olduğunda meydana gelir.
Güneşe maruz kalma, cilt kararmasının en yaygın nedenlerinden biridir. Bazen, hormonal bir değişikliğin sonucu olarak (örneğin, hamilelik sırasında veya doğum kontrol haplarının kullanılmasıyla) veya belirli bir bozukluğun semptomu olarak da cilt kararabilir.
Addison hastalığı olarak bilinen bir durum da cildinizin kararmasına sebebiyet verebilir. Cilt kararması ayrıca güneşe maruz kalma ve genellikle belirli bir bitki veya kimyasala karşı alerjik reaksiyonun bir kombinasyonundan da kaynaklanabilir.
Bazı durumlarda, hamilelik sırasında veya doğum kontrol hapları kullanırken olduğu gibi, cilt kararması geçici olabilir. Hepsi olmasa da bazı cilt kararması biçimleri ilaçlarla veya lazerlerle etkili bir şekilde hafifletilebilir. Diğer cilt kararması formları, ilaç değişikliği veya hormon seviyelerindeki değişiklik ile solabilir.
Hiperpigmentasyon (cilt kararması) belirtileri nelerdir?
Altta yatan hastalığa, bozukluğa veya duruma bağlı olarak değişen diğer belirtilerle birlikte cilt kararması yaşayabilirsiniz. Genellikle cildinizi etkileyen durumlar diğer vücut sistemlerini de içerebilir.
Ciltle ilgili belirtiler
Cilt kararması, aşağıdakiler dahil olmak üzere cildi etkileyen diğer belirtilere eşlik edebilir:
- Yanma hissi (kimyasal maruziyet reaksiyonlarında)
- Cildin soyulması veya pul pul olması
- Cildin kaşınması
- Ciltte kızarıklık, sıcaklık veya şişlik
Diğer belirtiler
Cilt kararması, aşağıdakiler dahil olmak üzere diğer vücut sistemleriyle ilgili belirtilere eşlik edebilir:
- Kabızlık
- Depresyon
- İshal
- Halsizlik ve yorgunluk
- Glukoz intoleransı
- Yüksek tansiyon
- Eklem ağrısı
- Cinsel isteğin azalması
- İştah kaybı
- Alt karın ağrısı
- Geciken adet dönemleri
- Sağ üst karın bölgesinde ağrı
Ciddi belirtiler
Bazı durumlarda, bir doktor tarafından değerlendirilmesi gereken ciddi bir duruma işaret edebilecek diğer belirtilerle birlikte cilt kararması ortaya çıkabilir. Aşağıdakiler dahil olmak üzere diğer ciddi belirtilerle birlikte cilt kararması durumunda tıbbi yardım almak gerekir:
- Kabızlık
- Depresyon
- Sinirlilik ve ruh hali değişiklikleri
- İshal
- Aşırı idrara çıkma
- Susama
- Tükenmişlik hissi
- Kan basıncındaki dalgalanmalar
- Eklem ağrısı
- İştah kaybı veya iştah artışı
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Düzensiz adet dönemleri
- Cinsel isteğin azalması
- Sağ karın bölgesinde ağrı
Hiperpigmentasyon (cilt kararması) neden olur?
Cilt kararmasının en yaygın biçimlerinden bazıları, özellikle güneşin ultraviyole ışınlarından kaynaklanan güneş hasarından kaynaklanır. Cildin kararması ayrıca hormonal değişikliklerden, doğuştan veya hormonal bir bozukluktan veya herhangi bir alerjik reaksiyonun bir kombinasyonundan da kaynaklanabilir.
Genetik nedenler
Cilt kararması, aşağıdakileri içeren doğuştan veya genetik koşullardan kaynaklanabilir:
- Akontozis nigrikans (kasık, koltuk altı veya boyun gibi deri kıvrımlarında meydana gelen cilt koyulaşması)
- Ciltte pigment sorunları
- Nörofibromatozis (deri ve sinirlerde görülen doku bozukluğu)
- Xeroderma pigmentosum (DNA onarma yeteneğinin azaldığı genetik bir bozukluk)
Hormonal nedenler
Cilt kararması, aşağıdakiler gibi vücuttaki hormonal değişikliklerden de kaynaklanabilir:
- Addison hastalığı (adrenal bezlerin hormon üretiminin azalması)
- Cushing hastalığı (kan dolaşımındaki aşırı kortikosteroid seviyeleri)
- Hipertiroidi (tiroid bezinin fazla çalışması)
- Gebelik
- Oral kontraseptifler
Çevresel nedenleri
Cilt kararması, aşağıdakiler de dahil olmak üzere dış etkenlere maruz kalmaktan da kaynaklanabilir:
- Güneş ışığı
- Zehirli kimyasallar (arsenik gibi)
Diğer nedenleri
Cilt kararmasının diğer nedenleri şunlardır:
- Diyabetik dermopati (kan damarlarındaki diyabetle ilişkili değişiklikler nedeniyle açık kahverengi, pullu yamalar)
- Ciltteki çiller
- Hemokromatozis (vücutta aşırı demir ile karakterize bir hastalık)
- Tinea versikolor (cilt mantarı enfeksiyonu)
Ciddi nedenler
Cilt kararması bazı durumlarda acil bir ortamda derhal değerlendirilmesi gereken ciddi veya yaşamı tehdit edebilecek bir durumun belirtisi olabilir. Bunlar şunları içerir:
- Addison hastalığı (adrenal bezlerin hormon üretiminin azalması)
- Hemokromatozis (vücutta aşırı demir ile karakterize bir hastalık)
Hiperpigmentasyon (cilt kararması) nasıl tedavi edilir?
Cilt kararmasının nedenine bağlı olarak, doktorunuz aşağıdakiler gibi bazı yaşam tarzı değişiklikleri önerebilir:
- Güneşten uzak durarak, güneş koruyucu kullanarak ve koruyucu giysiler giyerek güneşin zarar vermesini önlemek
- Cildin koyulaşmasına neden olabilecek ilaçları durdurmak
- Vitamin almak
Doktorunuz ayrıca aşağıdakiler gibi ilaçlar da reçete edebilir.
- Azelaik asit
- Kortikosteroidler
- Glikolik asit
- Hidrokinon
- Kojik asit
- Salisilik asit
- Cilt ağartıcı
- Tretinoin
- C vitamini veya B3 vitamini
Diğer tedaviler şunları içerebilir:
- Kimyasal peeling
- Kriyoterapi
- Lazerle cilt yenileme
- Pigmentli lezyon lazeri
Not: Hangi ilacı ne şekilde alacağınıza doktorunuz karar verecektir.