Kanser Nedir? Kanserin Türleri, Nedenleri, Belirtileri, Teşhis ve Tedavileri

Kanser: Tanım

Kanser, vücudun bir veya daha fazla organında veya dokusunda kontrolsüz anormal hücre büyümesi olduğunda ortaya çıkan bir grup hastalık için kullanılan genel bir terimdir. Kanser ciddi bir hastalıktır ve Dünya Sağlık Örgütü’ne göre küresel olarak önde gelen ölüm nedenlerinden biridir.

Yaygın kanser türleri şunları içerir:

• Mesane kanseri
• Meme kanseri
• Bağırsak kanseri
• Endometriyal kanser
• Lösemi
• Karaciğer kanseri
• Akciğer kanseri
• Melanom (cilt kanseri)
• Hodgkin olmayan lenfoma
• Prostat kanseri
• Böbrek hücre kanseri (böbrek kanseri)
• Tiroid kanseri

Normalde vücuttaki eski veya hasarlı hücreler bölünmeyi durdurur ve ölür. Bu hücrelerin yerini sağlıklı genç hücreler alır. Kanser, yaşlı veya hasarlı hücreler bölünmeye ve kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya devam ettiğinde ortaya çıkar. Bu, kötü huylu bir tümörün veya etkilenen organ veya dokunun işleyişine müdahale eden diğer anormalliklerin gelişmesine neden olur.

Kanser hücreleri sağlıklı hücreleri de yok eder, tedavi edilmezse çoğalmaya ve vücudun diğer dokularına ve organlarına yayılmaya devam edebilir – bu süreç metastaz olarak adlandırılır. Kanser ilerledikçe, başladığı organın ve yayıldığı diğer organların hayati süreçlerine ve işlevlerine müdahale eder.

Kanser: Türler

İki ana kanser türü vardır:

1. Birincil kanser, akciğer kanseri veya meme kanseri gibi belirli bir vücut dokusundan kaynaklanan kötü huylu bir tümör ve/veya kanser anlamına gelir.
2. İkincil kanser (metastatik kanser), vücudun bir dokusunda veya organında başlayan ve başka bir bölgeye yayılan kanserden kaynaklanır. Örneğin, akciğer kanseri veya meme kanseri beyne yayılarak ikincil beyin kanserine neden olabilir. Kanser, doğrudan yakındaki doku ve organlara doğru büyüyerek veya dolaşım sistemi ya da lenfatik sistem yoluyla vücudun diğer bölgelerine yayılarak metastaz yapabilir.

Kanser yaşamı tehdit edebilecek komplikasyonlara yol açabilir ve özellikle tespit edilmez ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Kanserin seyri, kanserin tipine ve ilerleme evresine göre değişir. Yaşınız, tıbbi geçmişiniz ve birlikte var olan sağlık durumlarınız veya hastalıklarınız gibi faktörler, kanserin seyrini belirler. Düzenli tıbbi taramalar ve kontroller, kanseri en erken, en iyileştirilebilir aşamasında keşfetme şansı sunar. Kanseriniz varsa, tedavi planınızı eksiksiz takip etmek, ciddi komplikasyon riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir.

Kanser: Nedenler

Kanser, çeşitli nedenlerden dolayı yaşlı veya hasarlı hücreler bölünmeye devam ettiğinde ve kontrolsüz bir şekilde çoğaldığında ortaya çıkar. Bunun altında yatan neden, spesifik kanser türüne bağlı olarak değişir. Ancak çoğu durumda, kanserin altında yatan neden bilinmemektedir.

Bazı kanser nedenleri aşağıdakileri içerir:

• Kansere yatkınlığı artıran kalıtsal genler
• Kirlilik ve tütünde bulunanlar gibi belirli kimyasallara maruz kalma dahil çevresel faktörler
• Belirli türde virüsler veya bakteriler (HPV gibi)
• Aşırı radyasyona veya güneş ışığına maruz kalma

Kanser: Risk faktörleri

Kanser için risk faktörleri, spesifik kanser türüne bağlı olarak değişse de risk faktörleri olan herkes kanser geliştirmeyecektir. Ayrıca, risk faktörleri olmayanların da kanser geliştirme riski vardır.

Kanser için yaygın risk faktörleri aşağıdakileri içerir:

• İlerleyen yaş
• Alkol bağımlılığı (alkolizm)
• Kronik hepatit B veya C enfeksiyonu
• Yüksek yağlı, düşük lifli yeme alışkanlığı
• Aşırı tuzlu yemek tüketmek
• Közde pişen yemekleri aşırı tüketmek
• Güvenli olmayan cinsel beraberlikler
• Aşırı güneşe maruz kalma
• Epstein-Barr virüsü
• Aşırı kilo (obezite)
• Ailede veya kişide kanser geçmişi
• Sigara içmek
• Kimyasallara ve diğer toksiklere maruz kalma

Kanser: Riski azaltmak

Bazı kanser türlerini geliştirme riskinizi şu şekilde azaltabilirsiniz:

• Az miktarda yağlı, tuzlu ve tütsülenmiş gıdalar tüketmek
• Bolca lif içeren gıdalar, meyve ve sebze tüketmek
• Sağlıklı kiloyu korumak
• Alkol almamak veya az miktarda almak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Sigarayı içmemek, içiyorsanız bırakmak
• Güneşe maruz kalmayı sınırlamak
• Güneş kremi kullanmak

Kanser: Belirtiler

Kanser belirtileri, kanserin tipine, bulunduğu yere, ilerleme aşamasına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Birçok kanser erken evrelerde herhangi bir semptoma neden olmaz. Bazı durumlarda, kanser ileri bir aşamaya gelene ve diğer organ ve dokulara yayılana kadar da semptomlar ortaya çıkmayabilir.

Kanser belirtileri ya kanserin çıktığı yerde ya da sıçradığı yerde neden olduğu basınçtan, etkilenen organdan veya anormal maddeler üreten kanser hücrelerinden kaynaklanır.

Kanser türüne göre spesifik belirtiler aşağıdakileri içerir:

• Mesane kanseri semptomları arasında idrar yaparken ağrı veya yanma ve kanlı idrar (hematüri) bulunur.
• Beyin kanseri belirtileri arasında baş ağrısı ve hafıza güçlüğü bulunur.
• Meme kanseri belirtileri arasında memede yumru ve meme başı akıntısı bulunur.
• Bağırsak kanseri semptomları dışkıdan ve makattan kan gelmesini içerir.
• Endometriyal kanser semptomları anormal uterin kanamayı içerir.
• Akciğer kanseri belirtileri arasında nefes darlığı ve kan tükürme (hemoptizi) bulunur.
• Melanom belirtileri ciltte olağandışı bir beni veya benleri içerir.
• Pankreas kanseri belirtileri arasında sarılık (gözlerin ve cildin sararması) ve karın ağrısı bulunur.
• Prostat kanseri belirtileri idrar yapma zorluğunu içerir.

Kanser: Tedavi

Kanser tedavisi, düzenli tıbbi bakım almak başlar. Düzenli tıbbi bakım, doktorunuzun mamografi, Pap smear, dijital rektal muayene ve dışkıda gizli kan testleri gibi erken tarama testlerini en iyi şekilde sağlamasına olanak tanır.

Düzenli tıbbi bakım ayrıca doktorunuzun semptomları ve kanser geliştirme risklerinizi değerlendirmesi ve derhal teşhis testi talep etmesi için bir fırsat sağlar. Bu önlemler, kanseri en erken, en iyileştirilebilir aşamasında tespit etme şansını artırabilir.

Kanser tedavisinin amacı, kanseri kalıcı olarak iyileştirmek veya remisyon sağlamaktır. Remisyon, kanserin daha sonra tekrarlayabilmesine veya nüksetmesine rağmen, vücutta artık hastalık belirtisinin olmadığı anlamına gelir.

Kanser tedavi planları, kanser türüne ve ilerleme aşamasına göre kişiselleştirilmiş çok yönlü bir yaklaşım gerektirir. Yaşınız, tıbbi geçmişiniz ve birlikte var olan hastalık veya durumlarınız gibi şeyler kanser tedavi planınızı belirleyen faktörler arasındadır.

Kanser tedavisi genellikle kanser bakımında uzman bir ekip tarafından planlanır ve uygulanır. Bu uzmanlar genellikle tıbbi onkologları, radyasyon onkologlarını, cerrahi onkologları ve kanser bakımında uzmanlaşmış kayıtlı hemşireleri içerir.

Kanser tedavisi aşağıdakilerin bazı kombinasyonlarını içerebilir:

• Kemoterapi
• Kanserli kişilerin güçlerini ve beslenme durumlarını korumalarına yardımcı olmak için diyet danışmanlığı
• Ağrı kesici ilaçlar
• Aileler ve ciddi hastalıkları olan hastalar için genel yaşam kalitesini iyileştirmek için palyatif bakım
• Kanser için umut verici yeni tedavileri test etmek için klinik araştırmaya katılım
• Kanser tedavisi sırasında ve sonrasında vücudu güçlendirmeye, uyanıklığı artırmaya, yorgunluğu azaltmaya ve fonksiyonel yeteneği geliştirmeye yardımcı olan fizik tedavi
• Radyasyon tedavisi
• Tedavinizi ve ilerlemenizi izlemek ve herhangi bir sorunu veya komplikasyonu derhal ele almak için düzenli takip bakımı
• Kanserli bir tümörü çıkarmak veya bağırsak tıkanıklığı gibi kanser komplikasyonlarını tedavi etmek için cerrahi

Kanser: Tamamlayıcı tedaviler

Bazı tamamlayıcı tedaviler, bazı kişilerin kanser ve tedavileri ile daha iyi başa çıkmasına yardımcı olabilir. Bazen alternatif tedaviler olarak adlandırılan bu tedaviler, geleneksel tıbbi tedavilerle birlikte kullanılır. Tamamlayıcı tedavilerin geleneksel tıbbi tedavinin yerini alması amaçlanmamıştır. Besin takviyeleri veya homeopatik (reçetesiz) ilaçlar kullanıyorsanız, reçete edilen tıbbi tedaviyle etkileşime girebileceklerinden doktorunuza bildirmeniz gerekir.

Tamamlayıcı tedaviler şunları içerebilir:

• Akupunktur
• Masaj terapisi
• Besinsel diyet takviyeleri, bitkisel ilaçlar ve benzeri ürünler
• Yoga

Kanser: Darülaceze bakımı

Kanserin ileri evreye ilerleyip tedaviye yanıtsız hale geldiği durumlarda tedavide amaç hastalığı iyileştirmekten uzaklaşarak kişiyi tedavi etmeye odaklanır. Darülaceze bakımının amacı, tedavisi mümkün olmayan bir hastalığın son evrelerinde olan insanların mümkün olduğunca tam ve rahat yaşamalarına yardımcı olmaktır.

Darülaceze bakımı, hastanın ailesini desteklemek için hizmetlerin yanı sıra psikolojik ve manevi destek sağlarken ağrı ve diğer semptomları tıbbi olarak kontrol etmeyi içerir.

Kanser: Olası komplikasyonlar

Kanserin olası komplikasyonları ciddidir ve yaşamı tehdit edebilir.
Kanserin olası komplikasyonları aşağıdakileri içerir:

• Ciddi enfeksiyonlar ve bağışıklık sisteminin baskılanması gibi tedaviden kaynaklanan komplikasyonlar
• Birincil kanserin vücuttaki başka bir doku veya organa metastazı (yayılması)
• Organ yetmezliği
• Tedaviden sonra kanserin tekrarlaması
• Şiddetli hissedilen ağrı

Not: Doktorunuzun sizin için özel olarak tasarladığı tedavi planını takip ederek kanseri en iyi şekilde tedavi edebilir ve komplikasyon riskinizi azaltabilirsiniz.

Kanser: Video

---