Kasık Fıtığı Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Kasık fıtığı nedir ve neden olur? Kasık fıtığının belirtileri nelerdir? Ciddi bir durum mudur? Ne zaman doktora görünmek gerekir? Kasık fıtığı nasıl teşhis ve tedavi edilir? Kasık fıtığına ne iyi gelir? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıda bulabilirsiniz.
Kasık fıtığı: Tanım
Fıtık; herhangi bir organın tamamının veya bir kısmının bulunduğu konumdan anormal şekilde kayması veya çıkıntı yapması sonucunda oluşur. Kasık fıtığı, bağırsağın bir kısmının kasık kanalındaki karın duvarından bulduğu zayıf bir noktadan dışarıya doğru şişmesi sonucunda oluşur. Kasık kanalı, kasık yakınındaki karın duvarından geçen bir geçittir. Kasık fıtıkları kadınlara nazaran, erkeklerde 10 kat daha yaygındır. Yaklaşık dört erkekten biri hayatının bir noktasında fıtık geliştirir.
İlgili yazı: Kadınlarda kasık ağrısı neden olur?
İki tür kasık fıtığı vardır:
- Dolaylı kasık fıtığı: Genellikle doğum anında kapanan kasık kanalının iç tarafı açık kaldığında ortaya çıkar. Bu durum, bağırsağın bir kısmının kasık kanalından kaymasına izin verir. Bu fıtık türü genellikle yaşamın ilk yıllarında teşhis edilir, ancak yetişkinliğe kadar ortaya çıkmayabilir. Normal yenidoğanların %1 ila %5’ini ve prematüre bebeklerin %10’unu etkilemektedir.
- Doğrudan kasık fıtığı: Bağırsağın bir kısmının kasık kanalı duvarı boyunca, karın kaslarındaki bir zayıflıktan dışarı çıkmasıyla oluşur. Bu tür kasık fıtığı yetişkinlerde yaygındır, ancak nadiren de olsa çocuklarda da görülmektedir.
Yetişkinlerde, doğrudan ve dolaylı kasık fıtıkları aynı şekilde görünür ve hissedilir. Kasık bölgesinin bir veya iki tarafında kasık fıtıkları meydana gelebilir. Doktorlar, ameliyat yapılana kadar hastada hangi tip fıtık olduğunu bilemeyebilir. Ancak her iki fıtık türü de benzer şekilde tedavi edilmektedir.
Femoral herni adıyla da bilinen femur fıtığı da kasık fıtığına benzer görünebilir. Femur fıtıkları, kadınlarda erkeklerden çok daha yaygındır. Kasıkların hemen altında beliren ve uyluğun üst kısmına uzanan bir yumruya neden olabilirler. Femoral hernide bağırsağın bir kısmı, karın ve bacak arasından geçerken normalde büyük kan damarları (femoral arter ve ven) tarafından kullanılan geçitten dışarıya doğru çıkar veya şişer. Femur fıtıkları sıklıkla yaşlı ve aşırı kilolu kadınlarda görülmektedir.
Kasık fıtığı: Nedenler
Çocuklar genellikle fıtığa neden olan kastaki güçsüzlükle doğdukları için kasık fıtığı geliştirebilirler. Yetişkinlerde kas dokusu; zamanla veya ağır bir nesneyi kaldırmak, tuvalette zorlanmak, öksürmek gibi ani bir zorlanma nedeniyle zayıflayabilir ve bunun sonucunda kasık fıtığı gelişebilir.
Kasık fıtığı: Belirtiler
Kasık fıtığı ilk başlarda herhangi bir belirti vermeyebilir ya da sadece kasıkta bir ağırlık veya baskı hissine neden olabilir. Semptomlar büyük olasılıkla; uzun süre ayakta durduktan, ağır kaldırdıktan, sürekli öksürme sonrası veya tuvalet esnasında zorlanmak gibi karın içindeki basıncı artıran faaliyetler sonrasında ortaya çıkar.
Fıtık büyüdükçe, kasık yakınında bulunan deri altında anormal görünen kasık şişmesine neden olur. Bu çıkıntı giderek daha rahatsız edici hale gelebilir, dokunulduğunda daha hassas hale gelebilir ve hatta kasık ağrısına neden olabilir. Fıtık boyut olarak büyüdükçe, şişen bağırsağın bir kısmı bulunduğu yerde sıkışabilir ve dolayısıyla bulunduğu yere geri dönemeyebilir. Böyle bir durum gerçekleştiğinde, sıkışan bağırsağın kan akışı kesildiği için bükülme ve doku ölümü tehlikesi oluşur. Bu durum da şiddetli ağrıya neden olur ve acil tedavi gerektirir.
Ne zaman doktora görünmeli?
Kasık bölgenizde yumru, hassasiyet veya kalıcı bir ağrı hissi yaşıyorsanız, mutlaka doktorunuza başvurmalısınız. Bebeklerin ve küçük çocukların kasıklarında veya erkek çocukların testis torbasında (skrotumunda) bir yumru fark ederseniz de derhal bir doktora başvurmalısınız.
Kasık fıtığı: Teşhis
Doktorunuz, belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi gözden geçirecektir. Kasıklarınızdaki yumruyu ilk ne zaman fark ettiğinizi, büyüyüp büyümediğini ve acıyıp acımadığını soracaktır. Doktorunuz daha sonra ilgili bölgeyi inceleyerek kasık fıtığını teşhis edebilir.
Doktorunuz kasıklarınızın yakınında anormal bir çıkıntı arayacak ve bir kitle olup olmadığına bakarak alanı kontrol edecektir. Çoğunlukla çıkıntı yapan fıtık, yoğun bir baskıyla veya geçici olarak karın içine geri itilebilir. Doktorunuz sizden öksürmenizi veya zorlanmanızı isteyebilir, bu, fıtığın daha kolay hissedilmesini veya görülmesini sağlayacaktır.
Bazı durumlarda, doktorunuzun tanıyı ultrason veya bilgisayarlı tomografi taramasıyla doğrulaması gerekebilir. Bu prosedürler fıtığı, genişlemiş bir lenf nodu (şişmiş lenf bezi) gibi kasık bölgesindeki bir kitlenin diğer nedenlerinden ayırt edebilmektedir.
Kasık fıtığı: Tedavi
Tüm fıtıkların tedavi edilmesine gerek yoktur. Ancak semptomlara neden olan veya biraz daha büyüyen fıtıkların çoğu bir cerrah tarafından onarılmalıdır. Ameliyatı beklerken, bazı insanlar fıtığa baskı uygulayan ve geçici olarak rahatsızlığı gidermeye yardımcı olabilecek bazı ekipmanlar (fıtık kemeri gibi) kullanır. Çok ender durumlar dışında, bu ekipmanlar uzun vadeli bir çözüm olarak düşünülmemelidir.
İki temel fıtık tedavisi vardır. Bu yöntemler; açık cerrahi veya laparoskopik cerrahidir. Her ikisi de genellikle ayakta tedavi bazında yapılır ve tamamlanması yaklaşık bir saat sürer.
Açık cerrahi
Çoğu kasık fıtığı, genel veya lokal anestezi altında açık cerrahi ile onarılır. Cerrah, kasıkta bir kesi yaptıktan sonra fıtıklaşmış dokuyu tekrar yerine iter ve fıtık açıklığını dikişlerle onarır. Çoğu durumda, başka bir fıtığı önlemek amacıyla, alanı güçlendirmek için küçük bir parça sentetik ağ malzemesi de kullanılmaktadır.
Laparoskopik cerrahi
Laparoskopik fıtık ameliyatında, cerrah karın duvarında üç küçük kesi yapar ve ardından karnı zararsız bir gazla şişirir. Cerrah daha sonra kesi yerlerinden içeri bir laparoskop yerleştirir. Laparoskop; küçük bir video kamera ve cerrahi aletler içeren, ince ve uzun tüpe benzer bir alettir. Cerrah, karın içini bir monitörde görüntülerken, fıtıklaşmış bağırsağı tekrar yerine iter ve fıtık açıklığını cerrahi zımba ile onarır.
Bu ameliyat birçok kişiye çekici gelse de uzun vadeli başarı oranı, açık cerrahiye göre daha düşüktür. Laparoskopik cerrahi genellikle daha az rahatsızlığa neden olur ve kişinin aktivitelerine daha hızlı dönmesini sağlar. Laparoskopik cerrahi ile ilgileniyorsanız, doktorunuzla avantaj ve dezavantajlarını konuşmanızda fayda vardır.
Kasık fıtığı: İyi gelen şeyler
Sizi, kasık fıtığına yatkın hale getirebilecek doğuştan etkileri önleyemezsiniz, ancak karın kaslarınızdaki gerilimi kontrol ederek, kasık fıtığını veya ilgili semptomları azaltmaya yönelik adımlar atabilirsiniz.
1- Sağlıklı bir kiloyu koruyun ve hafif egzersiz yapın
Sağlıklı kiloda kalmaya özen göstermelisiniz. Ayrıca, egzersiz programı ve yoga, zayıf karın kaslarınızı güçlendirmeye yardımcı olabilir ve vücuda düzenli bir oksijenli kan akışını sağlayabilir. Böylelikle fıtığı tetikleyen birçok faktör önlenebilir. Ancak fıtık olan kişilerin, ağır egzersizlere veya ağırlık kaldırmaya kendilerini kaptırmamaya özen göstermeleri gerekir.
2- Lif açısından zengin besinler tüketin
Beslenme söz konusu olduğunda, kalite ve miktar aynı madalyonun iki yüzüdür. Kasık fıtığı probleminden muzdarip iseniz, kaliteli zengin yiyecekler tüketmek ve daha az miktarda yemek yemek izlemeniz gereken yoldur.
Badem, chia tohumu, fındık ve tohumlar, taze sebzeler, turunçgil olmayan meyveler, tam tahıllar, yoğurt ve yağsız proteinler kasık fıtığına iyi gelen gıdalar arasındadır. Bunlara ek olarak, asit reflü ve mide ekşimesi sorunlarından kaçınmak için bol bol su içmeli, havuç ve lahana ile yapılmış taze meyve ve sebze suları içmelisiniz.
3- Buz paketi uygulayın
İltihaplanma, şişlik, kızarıklık, karın veya kasıkta ağrı, kasık fıtığının yaygın semptomlarından bazılarıdır. Böyle bir durumda ağrının anında giderilmesi, kasılma, şişkinlik ve iltihaplanmanın azaltılması için doğrudan etkilenen bölgeye bir buz torbası koyabilir ve soğuk kompres uygulayabilirsiniz.
4- Fıtık destek kemerleri takın
Fıtık destek kemeri, fıtığın hareket etmesini önlemede faydalıdır. Bağlayıcı gibi işlev görür ve fıtığın karın duvarında sağlam kalmasını sağlar. Ancak bu durum, sorununuza uzun vadeli bir çözüm olarak düşünülmemelidir. Fıtık kemeri takmanıza rağmen ağrı devam ediyor ve dayanılmaz sizi rahatsız ediyorsa; mutlaka doktorunuza görünmelisiniz.
5- Zencefil kökü kullanın
Karın ağrısını hafifletmek, mide ve yemek borusunda gıda birikimini durdurmak için zencefil kökü etkili bir doğal çare olarak kullanılabilir. İster çayınıza ekleyebilir ister su ile kaynatıp gün boyu karışımınızı yudumlayabilirsiniz. Böylece kasık çevrenizdeki şişliği ve midenizi rahatlatabilir, aynı zamanda sağlığınıza da katkıda bulunabilirsiniz.