Mesane Ekstrofisi Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

Mesane ekstrofisi nedir?

Mesane ekstrofisi, doğuştan gelen bir ürolojik anormalliktir ve mesane duvarının kısmen ya da tamamen karın duvarı dışında yer aldığı bir durumdur. Normalde mesane, karın içinde bulunan pelvik kavitenin içinde yer alırken, ekstrofi durumunda mesane organının bir kısmı veya tamamı karın dışına açıktır.

Bu durum, fetal dönemdeki embriyolojik gelişim sırasında mesane ve karın duvarının gelişiminin tam olarak gerçekleşmemesi nedeniyle oluşur. Sonuç olarak, üretra (idrar yolunun açıldığı kanal) ve diğer bazı ürolojik yapılar da etkilenebilir.

Mesane ekstrofisi genellikle bebeklerde doğumdan hemen sonra fark edilir ve tanı konulur. Bu durum, idrarın sürekli olarak karın dışına akmasına yol açabilir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Tedavi genellikle cerrahi müdahaleyi içerir ve ameliyatla mesanenin normal konumuna getirilmesi ve ilgili anormalliklerin düzeltilmesi amaçlanır.

Tedavi edilmemiş mesane ekstrofisi, enfeksiyonlar, idrar yolu problemleri, böbrek hasarı ve sosyal açıdan zorlayıcı durumlar gibi çeşitli komplikasyonlara neden olabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, çocuğun yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir.

Mesane ekstrofisi belirtileri nelerdir?

Mesane ekstrofisinin belirtileri doğuştan itibaren fark edilebilir ve genellikle doğumdan hemen sonra belirgin hale gelir. Belirtiler, mesane ekstrofisinin şiddetine ve etkilediği yapıların derecesine göre değişebilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:

1. Görünür mesane:
   Bu durumun en belirgin belirtisi, karın bölgesinde açıkça görülebilen ve dışarıda yer alan mesanedir. Normalde, mesane karın içinde gizli olmalıdır, ancak ekstrofide mesane karın dışında bulunur.
2. İdrar kaçağı:
   Mesane ekstrofisi olan bebeklerde idrar kaçakları yaygındır. Mesane normal yerine getirilmediğinden, idrar sürekli olarak karın dışına akar, bu da sürekli ıslaklık ve ıslanma hissi yaratır.
3. Üretra anomalileri:
   Üretra, idrarın mesaneden dışarı çıktığı kanaldır. Mesane ekstrofisinde, üretra da etkilenebilir ve anomaliler gösterebilir. Üretranın açıklığı yanlış bir yerde olabilir veya normalden farklı bir yapıya sahip olabilir.
   
4. Karın duvarı anomalileri:
   Mesane ekstrofisine bağlı olarak, karın duvarı da etkilenebilir ve anormal bir yapıya sahip olabilir.
5. Böbrek problemleri:
   Mesane ekstrofisi, ürolojik sistemdeki normal işleyişi etkileyebilir ve böbreklerde hasara neden olabilir. Böbreklerde işlev bozukluğu veya enfeksiyon riski artabilir.
6. Cinsel organ anomalileri:
   Mesane ekstrofisi bazen cinsel organlarda da anomalilere yol açabilir.

Not: Eğer bebeğinizde ya da bir çocukta yukarıda bahsedilen belirtilerden şüpheleniyorsanız, derhal bir pediatriste veya çocuk üroloğuna başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, uzun vadeli komplikasyonların önlenmesine ve çocuğun sağlığının daha iyi yönetilmesine yardımcı olabilir.

Mesane ekstrofisi neden olur?

Mesane ekstrofisi, tam olarak nedeni bilinmeyen bir doğuştan gelen (konjenital) durumdur. Ancak bilim insanları, bu durumun oluşumuna katkıda bulunan bazı olası faktörleri ve mekanizmaları anlamışlardır. Mesane ekstrofisinin oluşmasına katkıda bulunabilecek potansiyel faktörler şunlardır:

1. Embriyolojik gelişim anormallikleri:
   Mesane ekstrofisi, embriyonun fetal dönemdeki erken gelişim aşamalarında meydana gelen anormalitelerle ilişkilidir. Bu aşamada, mesane ve karın duvarının gelişimi normal bir şekilde tamamlanmamış olabilir.
2. Genetik faktörler:
   Mesane ekstrofisi bazı durumlarda genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Yani, ailesinde mesane ekstrofisi olan bireylerde bu durumun görülme olasılığı artabilir. Ancak tam olarak belirlenmiş bir genetik neden henüz yoktur.
3. Çevresel faktörler:
   Embriyonun gelişimi sırasında çevresel etmenlerin (örneğin, bazı ilaçlar, kimyasallar veya radyasyon gibi) rol oynaması mümkündür. Ancak, bu tür çevresel faktörlerin mesane ekstrofisine katkısı hala net olarak anlaşılmamıştır.
4. Vasküler problemler:
   Bebeğin doğumu sırasında meydana gelen kan dolaşımıyla ilgili problemler de mesane ekstrofisi riskini artırabilir.
5. Diğer doğum anormallikleri:
   Mesane ekstrofisi, bazı diğer doğuştan gelen anormalliklerle ilişkili olabilir ve bu anormalliklerin bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkabilir.

Not: Net olarak söylenemese de mesane ekstrofisinin karmaşık bir etiyolojisi olduğu düşünülmektedir. Bu durumla ilgili araştırmalar ve çalışmalar, nedenlerin daha iyi anlaşılmasına ve belki de risk faktörlerinin tanımlanmasına yardımcı olabilir. Ancak şu anda mevcut bilim, mesane ekstrofisinin tam nedenini açıklamaktan uzaktır.

Mesane ekstrofisi nasıl teşhis edilir?

Mesane ekstrofisi, doğumdan hemen sonra fiziksel muayene ve görüntüleme testleri ile teşhis edilir. Şüphelenilen durumlarda, bebeği doğumdan sonraki ilk saatlerde veya günlerde bir pediatrist veya çocuk üroloğu tarafından değerlendirilmelidir.

Teşhis aşamasında şu yöntemler kullanılır:

1. Fiziksel muayene:
   Doğumdan hemen sonra doktor, bebek üzerinde dikkatlice fiziksel muayene yapar. Mesane ekstrofisinin belirtileri olan açıkça görülebilen mesane, idrar kaçağı ve karın duvarında anormallikler gibi bulgulara bakar.
2. Görüntüleme testleri:
   Teşhisi doğrulamak ve durumun şiddetini değerlendirmek için görüntüleme testleri yapılır. En sık kullanılan görüntüleme testleri şunlardır:
   • Üretral ürografi:
     İdrar yolunu ve mesaneyi görüntülemek için kullanılır. Renkli bir kontrast madde, bebeğin üretrasına enjekte edilir ve X-ışınları kullanılarak idrar yolunun görüntüsü elde edilir.
   • Bilgisayarlı tomografi ve MR (emar):
     Daha ayrıntılı görüntüler elde etmek için bilgisayarlı tomografi ve emar gibi ileri görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Bu testler, mesanenin ve çevreleyen yapıların detaylı görüntülenmesine olanak tanır.
3. Laboratuvar testleri:
   Bebeğin idrar örneği alınarak laboratuvar testleri yapılabilir. Bu testler, böbrek işlevlerini değerlendirmek ve idrarda enfeksiyon olup olmadığını belirlemek için yapılır.

Not: Mesane ekstrofisi tanısı, doğumdan hemen sonra yapılacak muayene ve görüntüleme testleri sayesinde konulabilir. Erken teşhis, uygun tedavi planının yapılması ve komplikasyonların önlenmesi açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, şüphelenilen durumlarda bebeği doktora göstermek önemlidir.

Mesane ekstrofisi nasıl tedavi edilir?

Mesane ekstrofisinin tedavisi genellikle cerrahi müdahaleyi içerir. Tedavi, doğumdan sonraki ilk günlerde veya haftalarda yapılabilir, ancak durumun şiddetine ve diğer faktörlere bağlı olarak tedavi süreci uzayabilir.

Tedavi aşamaları şunlardır:

1. Erken dönem tedavi:
   Mesane ekstrofisinin doğumdan hemen sonra teşhis edilmesi önemlidir. Bebeğin karın bölgesinde bulunan açık mesane, enfeksiyon riski taşıdığı için steril bir ortamda korunmalı ve enfeksiyon riski en aza indirilmelidir. Ayrıca idrar çıkışı için geçici bir çözüm olan üretral kateter yerleştirilebilir.
2. Cerrahi onarım:
   Mesane ekstrofisi için cerrahi müdahale genellikle bebek daha sağlıklı olduğunda gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında, açıkta olan mesane normal yerine yerleştirilir ve mesane ve çevreleyen yapıların onarımı yapılır. Üretra da gerekliyse düzeltilir.
3. Böbreklerin kontrolü ve iyileştirilmesi:
   Mesane ekstrofisi, ürolojik sistemde diğer yapıları da etkileyebileceği için, böbrek fonksiyonları da değerlendirilir ve gerekliyse tedavi edilir.
4. Uzun dönem takip ve tedavi:
   Cerrahi onarım sonrasında, bebek uzun dönem izlenir ve idrar yapma ve mesane kontrolü üzerinde çalışılabilir. İdrar yolu enfeksiyonları gibi olası komplikasyonlar tedavi edilir.
5. Rekonstrüktif cerrahi:
   Bazı vakalarda, cerrahi onarımın ardından bile çocukların ekstra tedaviye ihtiyacı olabilir. Bu durumda rekonstrüktif cerrahi yöntemler uygulanabilir.

Not: Tedavi, çocuğun mesane ekstrofisi ve ilişkili diğer anormalliklerine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ancak erken teşhis ve uygun tedavi, çocuğun yaşam kalitesini ve sağlık durumunu önemli ölçüde iyileştirebilir. Tedavi sürecinde çocuk üroloğu ve diğer uzman doktorlarla ile iş birliği yapmak, başarılı bir sonuç elde etmede önemlidir.