Mukormikoz: Kara Mantar Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Mukormikoz (kara mantar hastalığı) nedir? Neden olur? Belirtileri nelerdir? Ciddi bir durum mudur? Ne zaman ve hangi doktora gitmek gerekir? Nasıl teşhis ve tedavi edilir? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıda bulabilirsiniz.
Mukormikoz: Kara mantar hastalığı nedir?
Kara mantar hastalığı olarak da bilinen mukormikoz bir tür mantar enfeksiyonudur. Mukormikoz nadir olarak görülse de ciddiye alınması gereken bir enfeksiyon olup, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan insanlarda görülmektedir. Kara mantar hastalığına yakalandıysanız tedavi görmeniz son derece önemlidir, çünkü tedavi edilmediği takdirde enfeksiyon ölümcül olabilir.
Mukormikoz: Kara mantar hastalığı belirtileri nelerdir?
Kara mantar hastalığı, kendisini solunum yolundaki belirtilerle veya cilt enfeksiyonu olarak gösterir. Bu yüzden var olan belirtilerin büyük bir kısmı solunum yolunda ve ciltte ortaya çıkar.
Solunum yolunda, ciltte ve diğer vücut bölgelerinde oluşan belirtiler arasında aşağıdakiler bulunur:
- Öksürük
- Ateş
- Baş ağrısı
- Burun tıkanıklığı
- Sinüs ağrısı
- İshal
- Dışkıdan kan gelmesi
- Nefes darlığı
- Kusma
- Karın ağrısı
Herhangi bir cilt enfeksiyonundan dolayı da kara mantar hastalığı gelişebilir. Bu durumda başlangıçta enfeksiyon olan cilt bölgesinde mantar oluşumu görülür. Ancak daha sonra hızlı bir şekilde diğer alanlara da yayılabilir.
Diğer enfeksiyonlara bağlı ciddiye alınması gereken belirtiler şunlardır:
- Ciltte kabarcık oluşumu
- Ciltte sıcaklık hissi
- Ciltte kırmızılık, şişme veya hassasiyet
- Ciltte ülser oluşumu
Mukormikoz: Kara mantar hastalığı neden olur?
Kara mantar hastalığına (mukormikoz) neden olan mantar türü aşağıdaki gibi maddelerde bulunur:
- Çeşitli yapraklar
- Gübre
- Toprak
- Çürümüş ahşap
Havadaki küf sporlarına maruz kalınarak da geliştirilebilen bu enfeksiyonun vücutta etki ettiği bölgeler arasında aşağıdakiler bulunmaktadır:
- Merkezi sinir sistemi
- Beyin
- Gözler
- Yüz
- Akciğerler
- Sinüsler
Bu mantar türü ayrıca cildinize bir kesik veya yanık yoluyla da enfekte olabilir. Bu gibi durumlarda, yara veya yanık olan bölge, enfeksiyon alanı haline gelir.
Mukormikoz: Kara mantar hastalığı risk faktörleri nelerdir?
Kara mantar hastalığını tetikleyen küfler çevrede doğal olarak bulunsa da maruz kalan herkes mantar enfeksiyonu geliştirmez. Ancak özellikle bağışıklık sisteminiz zayıfsa, bu tür enfeksiyonlara yakalanma riskiniz yüksektir.
Riskinizi artırabilecek koşullar arasında aşağıdakiler bulunur:
- Yanıklar
- Kesikler ve çizikler
- Çeşitli kanserler
- Organ nakli geçirmiş olmak
- HIV/AIDS
- Şeker hastalığı
- Kısa bir süre önce ameliyat olmuş olmak
Mukormikoz: Kara mantar hastalığı nasıl teşhis edilir?
Kara mantar hastalığı olan insanlar genellikle buna sahip olduklarını bilmezler. Çoğu zaman akciğer, sinüs veya cilt enfeksiyonu için doktora gidildiğinde durum teşhis edilmektedir. Bu yüzden, herhangi bir enfeksiyon şüphesi durumunda doktorunuza muayene olmayı aksatmamanız gerekir.
Kara mantar hastalığı, laboratuvarda sizden alınan bir doku örneğine bakılarak teşhis edilir. Sinüs enfeksiyonundan şüpheleniyorsanız, doktorunuz bir balgam veya burun akıntısı örneği alabilir. Deri enfeksiyonu durumunda doktorunuz söz konusu yaralı bölgeyi temizleyerek, bir doku örneği alabilir.
Mukormikoz: Kara mantar hastalığı nasıl tedavi edilir?
Kara mantar hastalığı tedavisinde uygulanacak ilk adımlar, intravenöz (damar yoluyla) antifungal ilaçların (mantar enfeksiyonlarında kullanılan sentetik ajanlar) verilmesi ve cerrahi debridman yapılmasıdır. Cerrahi debridman, tüm enfekte dokuların kesilerek çıkarılmasını içermektedir. Enfekte dokunun çıkarılması enfeksiyonun daha fazla yayılmasının önüne geçecektir.
Damar yoluyla ilaç tedavisine ve doku çıkarılmasına iyi yanıt verirseniz, doktorunuz muhtemelen damar yoluyla aldığınız ilaçları bırakmanızı ve tedavinize ağız yoluyla alınan ilaçlarla devam etmenizi isteyecektir.
Doktorunuzun kara mantar hastalığı için reçete edebileceği yaygın antifungal ilaçların etkin maddeleri aşağıdakileri içerebilir:
- Amfoterisin B (damar yoluyla alınır)
- Posakonazol (damar yoluyla veya ağızdan alınır)
- Isavukonazol (damar yoluyla veya ağızdan alınır)
Mukormikoz: Kara mantar hastalığının seyri nasıldır?
Kara mantar hastalığının iyileşme şansı büyük ölçüde erken tanı ve tedaviye bağlıdır. Enfeksiyon tüm vücuda yayılma potansiyeline sahip olduğu için, ne kadar erken tespit edilirse tedavi şansı o kadar artar. Ayrıca bu tür ciddi enfeksiyonlar nadir de olsa ölümle sonuçlanabilir, bu yüzden erken tanı ve tedavi çok önemlidir.
Bununla birlikte, kara mantar hastalığının nispeten nadir olarak görüldüğünü unutmayın. Herhangi bir enfeksiyon belirtisi durumunda yapmanız gereken en doğru şey, doktorunuza giderek muayene olmaktır.
Mukormikoz: Kara mantar hastalığı nasıl önlenir?
Mukormikoz bulaşıcı değildir, bu nedenle başka bir insandan bulaşma veya bulaştırma riski yoktur. Kişisel bakım önlemleri, bu tür enfeksiyonları önlemenin en iyi yoludur. Ancak bağışıklık sisteminiz zayıfsa dikkat etmeniz gerekir, çünkü bu durumda enfeksiyon daha kolay bulaşır. Ayrıca çevrede mantar miktarının arttığı yaz ve sonbahar aylarında ekstra önlemler almayı düşünebilirsiniz.
Mukormikoz: Kara mantar hastalığının komplikasyonları nelerdir?
Mukormikoz, vücutta hızla yayıldığı için özellikle tehlikelidir. Tedavi edilmediği takdirde enfeksiyon akciğerlere veya beyne yayılabilir.
Kara mantar hastalığının olası potansiyel komplikasyonları arasında aşağıdakiler bulunur:
- Beyin enfeksiyonu (ensefalit)
- Felç
- Zatürre
- Nöbetler
- Ölüm