Nefes Alırken Hırıltı Nasıl Geçer, Neden Olur?

Nefes alırken hırıltı nedir?

Nefes alırken hırıltı, solunum esnasında çıkan rahatsız edici bir sestir. Bunu yaşayanların çoğu nefes alıp verirken çıkan bu sesi, ıslık sesi gibi algılarlar. En açık şekilde nefes verdiğinizde duyulur, ancak şiddetli durumlarda nefes aldığınızda da duyulabilir. Nefes alırken hırıltı daralmış hava yollarından veya iltihaptan kaynaklanır. Hırıltı, tanı ve tedavi gerektiren ciddi bir solunum probleminin belirtisi olabilir.

Nefes alırken hırıltı neden olur?

Mayo Clinic’e göre astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) hırıltılı solunumun en yaygın nedenleridir. Bununla birlikte, başka birçok potansiyel neden de vardır. Hırıltı eşliğindeki solunumu durdurmadan önce, doktorunuz bunun neden meydana geldiğini belirlemelidir.

Nefes alırken hırıltı aşağıdakilerin bir göstergesi olabilir:

• Amfizem
• Gastroözofageal reflü hastalığı
• Kalp yetmezliği
• Akciğer kanseri
• Uyku apnesi
• Ses teli disfonksiyonu
• Pulmoner emboli

Hırıltı kısa süreli hastalıklar veya aşağıdakiler dahil sağlıkla ilgili acil durumlar tarafından da tetiklenebilir:

• Bronşiyolit (viral bir solunum yolu enfeksiyonu)
• Bronşit
• Akciğer iltihaplanması
• Solunum yolu enfeksiyonu
• Sigaranın yan etkisi
• Yabancı bir cismin solunum yollarını tıkaması
• Anafilaksi

Not: Anafilaksi tıbbi bir acil durumdur. Baş dönmesi, dil veya boğazda şişme ve nefes almada güçlük gibi anafilaksi semptomları yaşamaya başlarsanız 112’yi aramalı veya bir acil servise başvurmalısınız.

Kimler risk altındadır?

Nefes alırken hırıltı herkesin başına gelebilir. Bununla birlikte, hırıltı geliştirme şansınızı artırabilecek bazı risk faktörleri vardır. Örneğin, bir hırıltı nedeni olarak astım gibi genetik hastalıklar, diğer aile bireylerinde de ortaya çıkabilir.

Hırıltılı nefes alma şu durumlarda da ortaya çıkabilir:

• Alerjisi olan insanlar
• Akciğer kanseri olan insanlar
• Bulunduğu ortam dolayısıyla enfeksiyonlara maruz kalmış insanlar
• Sigara kullananlar veya geçmişte kullanmış olanlar

Sigara içmek gibi risk faktörlerini kontrol etmek hırıltıyı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ayrıca polen ve diğer alerjenler gibi hırıltıya neden olan tetikleyicilerden de kaçınmalısınız.

Bazı risk faktörleri kontrolünüz dışındadır, bu nedenle amaç, genel yaşam kalitenizi iyileştirmek için semptomlarınızı tedavi etmektir.

Nefes alırken hırıltı ve eşlik eden olası belirtiler

Semptomlar hırıltılı solunumun nedenlerine göre değişir. Nefes alıp verirken işitilebilir tiz bir ses (ıslık sesi gibi), nefes alırken hırıltının en belirgin göstergesidir.

Hırıltıya eşlik edebilecek diğer belirtiler şunlardır:

• Nefes darlığı
• Öksürme
• Göğüste sıkışma
• Ateş
• Burun tıkanıklığı
• Ses kaybı
• Dudakların veya dilin şişmesi
• Ağzın veya tırnakların etrafında mavimsi bir görünüm
• Boğazda hırıltı ve balgam

Nefes alırken hırıltı için ne zaman doktora görünmeli?

İlk kez hırıltı yaşadığınızda doktorunuza görünmelisiniz. Hırıltılı nefes alıp almadığınızı ve nefes almakta güçlük çekip çekmediğinizi, cildinizde mavimsi bir renk olup olmadığını veya zihinsel durumunuzun değişip değişmediğini kontrol etmek isteyeceklerdir. Bu ilk hırıltılı solunumunuz olmasa bile, bu bilgilere sahip olmaları önemlidir.

Not: Nefes alırken hırıltıya, kurdeşen veya şişmiş bir yüz veya boğaz eşlik ediyorsa, acil bir şekilde doktora görünmelisiniz.

Nefes alırken hırıltı için hangi doktora gidilir?

Hırıltılı solunum için ilk olarak görünmeniz gereken doktor bir göğüs hastalıkları uzmanıdır. Eğer hırıltı başka bir nedenden kaynaklanıyorsa, göğüs hastalıkları uzmanı sizi ilgili bir doktora yönlendirecektir. Örneğin ana neden ürtiker ise, sizi bir dermatoloğa yönlendirecektir.

Nefes alırken hırıltı nedenleri nasıl teşhis edilir?

Doktorunuz muayeneye ne kadar süredir ve ne sıklıkla hırıltılı nefes aldığınızı sorarak başlayacaktır. Egzersiz yaparken olduğu gibi fiziksel eforla mı yoksa her zaman mı hırıltılı solunum yapıp yapmadığınızı soracaktır.

Doktorun bilmesi gereken diğer sorular şunları içerir:

• Hırıltılarınız toz veya diğer alerjenlere maruz kaldıktan sonra gelişiyor mu?
• Hem gündüz hem de gece oluyor mu?
• Dinlenme hırıltıya yardımcı oluyor mu?
• Nefes alırken mi, verirken mi veya her ikisinde de hırıltı oluyor mu?
• Sigara içer misiniz?
• Bazı yiyecekler hırıltıya neden oluyor gibi görünüyor mu?

Doktorunuz ayrıca nefesinizi ve akciğer seslerinizi dinlemek için bir fizik muayene yapacaktır. Oksijen seviyenizi kontrol etmek için akciğer röntgeni, akciğer fonksiyon testleri ve kan testleri de gerekebilir.

Hasta çocuksa, doktor hırıltıya neden olabilecek oyuncak veya bozuk para gibi küçük bir nesneyi yutup yutmadığından veya solumadığından emin olmak için kontrol etmek isteyebilir.

Nefes alırken hırıltı nasıl geçer?

Hırıltılı solunum tedavisinin iki amacı vardır:

• Solunum yollarınızdaki iltihabı kontrol etmek
• Hızlı etkili ilaçlarla solunum yollarınızı açmak

Reçeteli antienflamatuar ilaçlar, solunum yollarınızdaki inflamasyonu ve aşırı mukusu azaltabilir. Tipik olarak inhaler formunda gelirler, ancak aynı zamanda uzun etkili tabletler olarak da mevcutturlar. Küçük çocuklar için şuruplar kullanılır.

Bronkodilatörler hızlı etkili bir ilaçtır ve genellikle hırıltıyı tedavi etmek ve öksürüğü hafifletmek için kullanılırlar. Solunum yollarınızı çevreleyen düz kasları gevşeterek çalışırlar.

Hırıltılı solunum astım veya KOAH gibi uzun süreli bir hastalıkla ilgiliyse, doktorunuz hem anti-enflamatuar hem de hızlı etkili ilaçlar önerebilir.

Not: Unutmayın, hangi ilacı ne şekilde alacağınıza doktorunuz karar verecektir.

Nefes alırken hırıltıya ne iyi gelir?

Ev ilaçları, bazı insanlarda hırıltıyı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Örneğin, evinizi sıcak ve nemli tutmak solunum yollarınızı açabilir ve daha kolay nefes almanıza yardımcı olabilir.

Sıcak, buharlı bir banyoda oturmak bazen yardımcı olabilir. Kuru ve soğuk iklimler, özellikle açık havada egzersiz yaparken hırıltıyı kötüleştirebilir.

Bitkiler ve takviyeler gibi tamamlayıcı ilaçlar da hırıltıyı kontrol etmeye yardımcı olabilir. Alternatif ilaçları kullanmaya başlamadan önce doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.

Aşağıdaki alternatif ilaçlar astıma bağlı hırıltıyı hafifletmeye yardımcı olabilir:

• C vitamini ve E vitamini gibi antioksidanlar
• Ginkgo biloba
• Meditasyon
• Yoga

Nefes alırken hırıltı nasıl önlenir?

Astım gibi bazı kronik hastalıklarda hırıltılı solunum tıbbi müdahale olmaksızın önlenemez. Bununla birlikte, reçeteli ilaçlarınızı önerilen ev ilaçları ile birlikte almak semptomlarınızı iyileştirebilir ancak bunun için doktorunuza danışmalısınız. Belirtilerinizin düzeldiğini düşünseniz bile, doktorunuzun izni olmadan ilaçlarınızı bırakmamalısınız. Bu, tehlikeli ataklara yol açabilir.

Nefes alırken hırıltının olası komplikasyonlar nelerdir?

Hırıltılı solunum, ciddi altta yatan koşullardan kaynaklanabileceğinden, ilk hırıltı başladığında doktora söylemeniz önemlidir. Doktordan kaçınırsanız veya tedavi planınıza uymazsanız, hırıltı daha da kötüye gidebilir ve nefes darlığı veya değişen zihinsel durum gibi başka komplikasyonlara neden olabilir.

---