Perikardit Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Perikardit nedir?
Perikardit, kalbi çevreleyen kese olan perikardın iltihaplanmasıdır. Perikarditin belirtileri arasındaki en yaygın iki şikâyet göğüs ağrısı ve yüksek ateştir. Perikardit çoğu zaman hafiftir ve hızla bir şekilde düzelir. Ancak bazı durumlarda kronikleşebilir ve tedavisi daha uzun sürebilir.
Kalp hastalıklarından biri olan perikarditin tedavisi, altta yatan nedene göre değişir. Ancak genellikle ibuprofen, kolşisin, steroidler ve antibiyotikler gibi ilaçlarla tedavi edilir. Bazı durumlarda, doktorların kalbin etrafındaki sıvıyı boşaltması veya perikardı tamamen çıkarması gerekebilir.
Perikardit türleri nelerdir?
Farklı perikardit türleri aniden ortaya çıkabilir ve kısa sürebilir (akut) veya gelişip daha uzun sürerek kronik hale gelebilir.
- Akut fibrinöz perikardit, iltihaplı perikardın fibrin adı verilen bir malzeme tabakası ile kaplanmasıyla oluşur.
- Akut pürülan perikardit, perikard enfekte olduğunda ve kalın bir irinle kaplandığında ortaya çıkar.
- Akut konstriktif perikardit, perikard yoğun bir kalsifiye fibroz materyali kütlesi ile kaplandığında ortaya çıkar.
- Kronik perikardit üç aydan uzun sürer. Tüberküloz gibi uzun süreli bir enfeksiyondan kaynaklanabilir. Kalp çevresinde sıvı birikmesine (perikardiyal efüzyon) yol açabilir.
- Dressler sendromu, bağışıklık sisteminin yaralanmaya tepkisi ile tetiklenen gecikmiş bir perikardit şeklidir. Kalp krizi, kalp ameliyatı veya kalpteki bir yaralanmadan haftalar sonra olabilir.
Nedenler
Perikarditin potansiyel nedenleri şunları içerir:
- Bakteriyel, viral veya mantar enfeksiyonu
- Romatizmal ateş
- Romatizmal eklem iltihabı
- Kelebek hastalığı (lupus)
- Böbrek yetmezliği
- Skleroderma
- Tümörler
- Kalp krizi
- Kalp ameliyatı
- Ciddi göğüs yaralanması
- Bağışıklık sistemini baskılayan bazı ilaçlar
Perikardit için risk faktörleri nelerdir?
Aşağıdakiler gibi bazı faktörler perikardit geliştirme riskinizi artırabilir:
- 16-65 yaş arası erkek olmak
- Daha önce kalp krizi geçirmiş olmak
- Yakın zamanda kalp ameliyatı geçirmiş olmak
- Otoimmün hastalığına sahip olmak
- Radyasyon tedavisi almış olmak
- Kalp kateterizasyonu veya radyofrekans ablasyonu geçirmiş olmak
Perikardit belirtileri nelerdir?
Perikarditin en yaygın belirtisi göğüs ağrısı şikâyetidir. İnsanlar bu ağrıyı keskin, bıçak saplanır gibi veya çok şiddetli olarak tanımlar. Genellikle göğsün sol tarafında ağrı oluşur ve hissedilen ağrı sol omuza ve boyuna yayılabilir.
Perikarditin diğer yaygın belirtileri şunları içerir:
- Nefes alırken artan ağrı
- Uzandığınızda artan ağrı
- Kalp çarpıntısı
- Nefes almada zorluk
- Grip benzeri semptomlar (ateş, yorgunluk, halsizlik)
- Öksürük
- Karın şişliği
- Bacak şişmesi
Not: Yeni, kötüleşen veya sürekli göğüs ağrınız varsa ilk fırsatta doktora görünmeniz önerilir.
Perikardit nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz semptomlarınızı gözden geçirdikten, tıbbi durumunuzu aldıktan ve size tam bir fizik muayene yaptıktan sonra perikarditi teşhis edecektir.
Perikarditiniz varsa, doktorunuz bir stetoskop aracılığıyla perikardiyal sürtünme (cırtlak veya gıcırtılı bir ses) duyabilir. Ses genellikle kalbin sadece küçük bir alanıyla sınırlıdır, ancak pozisyon değiştirebilir ve öne eğilip nefesinizi tutarsanız daha iyi hissedebilirsiniz.
Perikardit için teşhis testleri şunları içerebilir:
- Kan testleri
- Kalp kateterizasyonu
- Göğüs röntgen
- Elektrokardiyogram
- Ekokardiyogram
- Manyetik rezonans görüntüleme
- Bilgisayarlı tomografi
Perikardit nasıl tedavi edilir?
Perikardit tedavisi tipik olarak semptomlar düzelene ve iltihaplanma azalana kadar fiziksel eforun kısıtlanmasıyla, yani dinlenmekle başlar. Doktorunuz daha sonra çeşitli ilaçlar veya belirli tıbbi prosedürler önerebilir.
İlaç tedavisi
Doktorunuz perikarditi tedavi etmek için aşağıdakiler gibi ilaçlar reçete edebilir:
- İbuprofen veya aspirin gibi ağrı kesici ve iltihap önleyiciler
- Antineflamatuar bir ilaç olan kolşisin
- Çeşitli steroidler
- Bakteriyel bir enfeksiyon durumunda antibiyotikler
Not: 2021’de Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), tekrarlayan perikarditi tedavi etmek ve 12 yaş ve üstü kişilerde nüks riskini azaltmak için rilonacept adlı bir ilacı onaylamıştır.
Diğer tedaviler
Kalbinizin çevresinde fazla sıvı varsa, doktorunuz perikardiyosentez yapabilir. Bu prosedür, sıvının steril bir iğne veya kateter kullanılarak boşaltılmasını içerir.
Doktorunuz perikardiyumu çıkarmak için yapılan bir ameliyat olan perikardiyektomi de gerekli görebilir. Perikard skar ve sert ise bu prosedür gerekli olabilir.
Perikarditin olası komplikasyonları nelerdir?
Perikardit tedavi edilmezse aşağıdakiler gibi komplikasyonlar yaşanabilir:
- Perikardiyal efüzyon:
Bu durum, kalbin etrafında sıvı toplandığında ortaya çıkar. - Kardiyak tamponad:
Sıvı birikmeye devam ederse kalbe baskı uygulayarak düzgün dolmasını engelleyebilir. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir. - Konstriktif perikardit:
Semptomlar devam ederse, perikard ciddi derecede sertleşebilir ve kalınlaşabilir.