Renal Kolik Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Renal kolik nedir?

Renal kolik, böbrek taşlarının neden olduğu, bel ve yan taraflarda (böbrek bölgesinde) görülen bir ağrı türüdür. Böbrek taşları, idrardaki kimyasallardan oluşan kristal parçacıklardır. Bu durum, idrarda çok fazla kimyasal olmasından kaynaklanır. Bir taş idrar akışını engelleyebilir ve bazı durumlarda ağrıya yol açabilir.

Böbrek taşları birçok insanda görülse de, en çok 20 ila 30 yaş arasındaki erkeklerde görülür. Böbrek taşları çok çeşitlidir ama en sık görülen kalsiyum taşlarıdır ve bazı durumlarda birden fazla olabilir. Bununla birlikte, tedavi ile böbrek taşlarının semptomları genellikle komplikasyon olmadan etkili bir şekilde yönetilebilir.

Renal kolik belirtileri arasında özellikle sırt, yan veya kasıkta ağrı, idrarda kan, anormal renkte idrar, ateş, titreme ve bulantıyla beraber kusma sayılabilir. Bazıları bu hastalığı yaşamda karşılaşılan en yoğun acı verici deneyim olarak tanımlamıştır. Böbrek taşı oluşturma eğilimi bağırsak hastalığı, cerrahi, genetik, bazı diyet faktörleri veya sistinüri gibi hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilir.

Böbrek taşı ve renal kolik tedavisi, taşların tipine ve büyüklüğüne bağlıdır. Küçük taşlar kendi başlarına atılabilir, özellikle de çok fazla su içerseniz. Ağrı kesiciler ayrıca böbrek taşlarının ağrısını yönetmek için doktor tarafından reçete edilebilir. Böbrek taşının kimyasal yapısına bağlı olarak, doktorunuz çeşitli ilaçlar reçete edebilir. Çok ağır vakalarda, taşı çıkarmak için ameliyat gerekebilir.

Renal kolik nedenleri

Renal kolik, böbreklerde kristallerin veya taşların birikmesi ile tetiklenir. Bu taşlar idrar akışına müdahale ettiğinde, böbreklerin şişmesine neden olarak ağrı dalgaları (kolik) üretebilirler. Böbrek taşları çeşitli nedenlerle oluşabilir.

Böbrek taşının nedenleri

Bu hastalığa yol açan böbrek taşları çeşitli kimyasallardan oluşabilir ve aşağıdakilerden kaynaklanabilir:

• Kemoterapi
• Sistinüri (idrarda aşırı sistin ile karakterize kalıtsal bozukluk)
• İnce bağırsak hastalığı
• Gut hastalığı (eklemlerde ürik asit birikmesinin neden olduğu artrit tipi)
• Hiperkalsiüri (idrarda aşırı kalsiyum)
• Hiperürikozüri (idrarda aşırı ürik asit)
• İnflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi)
• Böbrek sorunları
• Cerrahi operasyon
• İdrar yolu enfeksiyonu

Kimler risk altındadır?

Bir dizi faktör renal kolik gelişme riskini artırır ancak risk faktörleri olan herkes bu durumu geliştirmez. Risk faktörleri şunları içerir:

• Vücudun susuz kalması
• D vitamini yüksek diyet
• Aşırı diüretik kullanımı
• Ailede böbrek taşı olması
• Bağırsak hastalıkları olması
• Geçmişte böbrek taşı sorunu yaşamak
• Gebelik
• Geçmişte ameliyat olmak
• İdrar yolu enfeksiyonu yaşamak
• Kalsiyum bazlı antasitlerin kullanımı
• Bazı ilaçların kullanımı

Riski azaltmak

Böbrek taşı ve renal kolik gelişme riskinizi aşağıdaki yollarla azaltabilirsiniz:

• Hap formunda kullanılan kalsiyumdan kaçınmak
• Ravent ve ıspanak gibi oksalat bakımından yüksek bazı gıdalardan kaçınmak
• Aşırı et, balık ve kümes hayvanlarından kaçınmak
• Dehidrasyonu önlemek için yeterli miktarda sıvı, özellikle su içmek

Renal kolik belirtileri

Renal kolik belirtileri, böbreklerde kristal oluşumu ile ilgilidir. Bu taşlar idrar çıkışını engelleyerek ağrı, şişme ve enfeksiyona neden olabilir.

Yaygın belirtiler

Hastalığın semptomlarını günlük olarak veya sadece ara sıra görebilirsiniz. Ayrıca, aşağıda semptomlardan herhangi birini şiddetli bir şekilde de yaşayabilirsiniz:

• Anormal renkte idrar
• Ateş (bazen titreme de eşlik eder)
• Kötü kokulu idrar
• Mide bulantısı (bazen de kusma)
• Şiddetli olabilen yan, sırt, karın ağrısı veya kasıkta ağrı

Ciddi belirtiler

Bazı durumlarda, renal kolik acil ve ve derhal değerlendirilmesi gereken ciddi bir durum olabilir. Siz veya herhangi biri aşağıdaki ciddi semptomlardan herhangi birine sahipseniz derhal tıbbi yardım alın:

• Yüksek ateş
• İdrar yapamama
• Şiddetli acı hissetme
• Kontrol edilemeyen kusma

Renal kolik teşhisi

Kan ve idrar testleri enfeksiyon veya böbrek fonksiyonlarınızı gösterecektir.

Bir röntgen, ultrason, bilgisayarlı tomografi taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (emar) böbrek taşı veya ağrınızın diğer nedenlerini gösterebilir. İdrar yolunuzun resimlerde daha iyi görünmesi için size kontrast sıvısı verilebilir.

Emar odasına metal bir şey ile girmemeniz gerekir. Metal ciddi yaralanmalara neden olabilir. Vücudunuzun içinde veya üzerinde herhangi bir metal olup olmadığını muhakkak doktorunuza söyleyiniz.

Renal kolik tedavisi

Renal kolik ve böbrek taşlarının tedavisi ağrıyı azaltmayı ve taşları parçalamayı içerir. Bazı durumlarda, böbrek taşları kendi başlarına geçerek semptomların çözülmesine izin verebilir. Bununla birlikte, böbrek taşlarının tekrarlaması yaygındır. Bol miktarda sıvı içmek taşın geçmesine yardımcı olabilir ve ağrıyı azaltabilir.

İlaç tedavisi

Böbrek taşlarının parçalanmasına yardımcı olmak için bazı ilaçlar ve ağrıyı tedavi etmek için başka diğer ilaçlar kullanılabilir. Renal kolik için ilaçlar şunları içerir:

• Ürik asit cinsi böbrek taşları için ilaçlar
• Taşların geçmesine yardımcı olmak için alfa bloker ilaçlar
• Enfeksiyonlar için antibiyotikler
• İdrardaki sistin seviyelerini azaltmak için sistin kontrol ilaçları
• Diüretikler
• Ağrı kesici ilaçlar
• İdrar pH’ını düzenlemek ve taş oluşumunu önlemek için potasyum sitrat veya sodyum bikarbonat
• Bağırsaktaki kalsiyumu bağlamak için sodyum selüloz fosfat

Diğer tedaviler

İlaca ek olarak, böbrek taşlarını tedavi etmek veya çıkarmak için başka tedaviler gerekebilir. Bazı durumlarda ameliyat gerekebilir. Diğer böbrek taşı tedavileri şunları içerir:

• Isı tedavisi (ağrı için)
• Litotripsi (böbrek taşlarını parçalamak için ultrasonik titreşim kullanımı)
• Büyük taşları çıkarmak için ameliyat
• İdrar tüplerini böbreklerden mesaneye kadar açık tutmak için stent yerleştirme
• Üreteroskopi (minimal invaziv cerrahi)

Evde tedavi

Renal kolik ağrısını azaltmaya yardımcı olmak ve idrar yolunuzdaki tıkanıklıkları gidermek için bol miktarda sıvı almalısınız. Her gün ne kadar sıvı içeceğinizi ve hangi sıvıların sizin için en iyisi olduğunu doktorunuza sorabilirsiniz.

Her gün yaklaşık 3 litre (12 bardak) sıvı içmeniz gerekebilir. Günlük toplam sıvınızın yarısı su olmalıdır. Kendinizi günde sadece 2 bardak kahve, çay veya soda ile sınırlayın. Çünkü idrarınız temiz olmalıdır. Bunların haricinde bazı öneriler aşağıda verilmiştir.

1. Her idrar yaptığınınzda idrarınızı süzün. Böbrek taşları toplamak için süzgeç (altta ince bir ağ ile huni) veya cam kavanozun içine idrar yapın. Bir sonraki ziyaretinizde böbrek taşlarını sağlık uzmanınıza verin.
2. Renal kolik ile baş etmek için çeşitli sağlıklı yiyecekler yeyin. Sağlıklı besinler arasında meyveler, sebzeler, tam tahıllı ekmekler, az yağlı süt ürünleri, fasulye, yağsız etler ve balık bulunur. Portakal gibi yediğiniz turunçgillerin miktarını artırmanız gerekebilir. Doktorunuza ne kadar tuz, kalsiyum ve protein almanız gerektiğini sorun.
3. Sıcak havalarda aktivite yapmaktan kaçının: Isı, gereğinden fazla su içmenize neden olabilir ve bu da idrara çıkma sayınızı artırabilir.

Renal kolik komplikasyonları

Yukarıda da söylediğimiz gibi, renal kolik bir hastalık değil, böbrek taşlarının bir belirtisidir. Bu yüzden kendi komplikasyonları yoktur. Eğer ki idrar taşlarını tedavi etmezseniz, idrar yolu enfeksiyonu veya böbrek hasarı gibi komplikasyonlar gelişebilir.

Renal kolik önlenebilir mi?

Gelecekte renal kolikten kaçınmak ve böbrek taşlarını önlemek için aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz:

• Günde en az 8 ila 10 bardak su için. Soda (maden suyu), özellikle fosforik asit içeren şeyleri içmeyi bırakın.
• Yemeklerde olabildiğince az tuz kullanın.
• Yumurta, balık ve kırmızı et gibi gıdalardaki hayvansal protein miktarınızı azaltın, sınırlayın.
• Ravent, fındık, ıspanak gibi oksalat bakımından zengin gıdaları azaltın, sınırlayın.

Ayrıca, doktorunuz böbrek taşlarının oluşmasını önlemek için ilaçlar reçete edebilir.

Kaynak: Wikipedia