Renal Kolik Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Renal kolik dediğimiz şey, böbrek taşından dolayı bel ve yan kısımlarda hissedilen şiddetli ağrı durumudur. Bu ağrı çoğu zaman bir tarafta olur, ama her iki yanın ağrıdığı vakalar da vardır. Ağrılar hızlı bir şekilde başlayabilir, gelip gidebilir ve zamanla daha kötüye gidebilir. Aşağıda daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Renal kolik nedir, ne demektir?
Renal kolik, böbrek taşlarının neden olduğu, bel ve yan taraflarda (böbrek bölgesinde) görülen bir ağrı türüdür. Böbrek taşları, idrardaki kimyasallardan oluşan kristal parçacıklardır. Böbrek taşları, idrarda çok fazla kimyasal olmasından kaynaklanır. Bir böbrek taşı idrar akışını engelleyebilir ve bazı durumlarda ağrıya yol açabilir.
Böbrek taşları birçok insanda görülse de en çok 20 ila 30 yaş arasındaki erkeklerde görülür. Böbrek taşları çok çeşitlidir ama en sık görülen kalsiyum taşlarıdır ve bazı durumlarda bu taş birden fazla olabilir. Bununla birlikte, tedaviyle böbrek taşlarının semptomları genellikle komplikasyon olmadan etkili bir şekilde yönetilebilir.
Renal kolik belirtileri arasında özellikle yanlarda ağrı, karın ağrısı, sırt ağrısı, kasık ağrısı, idrardan kan gelmesi, koyu renkte idrar, yüksek ateş, mide bulantısı, kusma ve titreme bulunur. Bazıları bu hastalığı yaşamda karşılaşılan en yoğun acı verici deneyim olarak tanımlamıştır. Böbrek taşı oluşturma eğilimi bağırsak hastalığı, ameliyat geçmişi, genetik yatkınlık gibi faktörler nedeniyle ortaya çıkabilir.
Böbrek taşı ve renal kolik tedavisi, taşların tipine ve büyüklüğüne bağlıdır. Küçük taşlar kendi başlarına atılabilir. Ağrı kesiciler böbrek taşlarının ağrısını yönetmek için doktorunuz tarafından reçete edilebilir. Böbrek taşının kimyasal yapısına bağlı olarak, doktorunuz başka ilaçlar da reçete edebilir. Çok ağır vakalarda, taşı çıkarmak için ameliyat gerekebilir.
Renal kolik nasıl olur?
Renal kolik, idrar yolunuza, genellikle bir üretere bir taş yerleştirildiğinde ortaya çıkar. Taş, bölgeyi uzatarak ve genişleterek şiddetli acıya neden olur. Yapılan araştırmaya göre, erkeklerin yüzde 12’si ve kadınların yüzde 6’sı hayatları boyunca bir veya daha fazla defa bu sorunu yaşayacaktır. Modern hayatımızda, yeme alışkanlığı ve yaşam tarzı değişiklikleri nedeniyle bu oran artmaktadır.
Renal kolik neden olur?
Renal kolik, böbreklerde kristallerin veya taşların birikmesi ile tetiklenir. Bu taşlar idrar akışına müdahale ettiğinde, böbreklerin şişmesine neden olarak ağrı dalgaları (kolik) üretebilirler. Böbrek taşları çeşitli nedenlerle oluşabilir.
Böbrek taşının nedenleri
Renal kolik problemine neden olan böbrek taşları çeşitli kimyasallardan oluşabilir ve aşağıdakilerden kaynaklanabilir:
- Kemoterapi (kanser tedavisi)
- Sistinüri (idrarda aşırı sistin ile karakterize kalıtsal bozukluk)
- İnce bağırsak hastalığı
- Gut hastalığı (eklemlerde ürik asit birikmesinin neden olduğu artrit tipi)
- Hiperkalsiüri (idrarda aşırı kalsiyum)
- Hiperürikozüri (idrarda aşırı ürik asit)
- İnflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi)
- Böbrek hastalıkları
- Geçmiş ameliyat
- İdrar yolu enfeksiyonu
Kimler risk altındadır?
Aşağıdakiler gibi bir dizi faktör renal kolik geliştirme riskinizi artırır, ancak risk faktörleri olan herkes bu durumu geliştirmez.
- Vücudun susuz kalması
- D vitamini yüksek yeme alışkanlığı
- Aşırı diüretik kullanımı
- Ailede böbrek taşı olması
- Bağırsak hastalıkları olması
- Geçmişte böbrek taşı sorunu yaşamak
- Gebelik
- Geçmişte ameliyat olmak
- İdrar yolu enfeksiyonu yaşamak
- Kalsiyum bazlı antasitlerin kullanımı
- Bazı ilaçların kullanımı
Riski azaltmak
Böbrek taşı ve renal kolik geliştirme riskinizi aşağıdaki yollarla azaltabilirsiniz:
- Hap formunda kullanılan kalsiyumdan kaçınmak
- Ispanak gibi oksalat bakımından yüksek bazı gıdalardan kaçınmak
- Aşırı et, balık ve kümes hayvanlarından kaçınmak
- Susuzluğu önlemek için yeterli miktarda sıvı, özellikle su içmek
Renal kolik belirtileri nelerdir?
Renal kolik belirtileri, böbreklerde kristal oluşumu ile ilgilidir. Bu taşlar idrar çıkışını engelleyerek ağrı, şişme ve enfeksiyona neden olabilir.
Yaygın belirtiler
Hastalığın semptomlarını günlük olarak veya sadece ara sıra yaşayabilirsiniz.
Ayrıca, aşağıda semptomlardan herhangi birini şiddetli bir şekilde de yaşayabilirsiniz:
- Anormal renkte idrar
- Ateş (bazen titreme de eşlik eder)
- Kötü kokulu idrar
- Mide bulantısı (bazen de kusma)
- Şiddetli olabilen yan, sırt, karın ağrısı veya kasıkta ağrı
Ciddi belirtiler
Bazı durumlarda, renal kolik vakit kaybetmeden değerlendirilmesi gereken ciddi bir durum olabilir. Siz veya yakınınızdaki herhangi biri aşağıdaki ciddi semptomlardan herhangi birine sahipseniz vakit kaybetmeden tıbbi yardım almak gerekir:
- Yüksek ateş
- İdrar yapamama
- Şiddetli acı hissetme
- Kontrol edilemeyen kusma
Renal kolik nasıl teşhis edilir?
Kan ve idrar testleri enfeksiyon veya böbrek fonksiyonlarınızı gösterecektir. Bir röntgen, ultrason, bilgisayarlı tomografi taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (emar) böbrek taşı veya ağrınızın diğer nedenlerini gösterebilir.
İdrar yolunuzun resimlerde daha iyi görünmesi için size kontrast sıvısı verilebilir. Emar odasına metal bir şey ile girmemeniz gerekir, çünkü metal ciddi yaralanmalara neden olabilir. Vücudunuzun içinde veya üzerinde herhangi bir metal olup olmadığını muhakkak doktorunuza söylemeniz gerekir.
Renal kolik nasıl tedavi edilir?
Renal kolik ve böbrek taşlarının tedavisi ağrıyı azaltmayı ve taşları çeşitli şekillerde düşürmeyi içerir. Bazı durumlarda, böbrek taşları kendi başlarına geçerek semptomların çözülmesine izin verebilir. Bununla birlikte, böbrek taşlarının tekrarlaması yaygındır. Bol miktarda sıvı içmek taşın geçmesine yardımcı olabilir ve ağrıyı azaltabilir.
İlaç tedavisi
Böbrek taşlarının parçalanmasına yardımcı olmak için bazı ilaçlar ve ağrıyı tedavi etmek için başka diğer ilaçlar kullanılabilir. Renal kolik için ilaçlar şunları içerir:
- Ürik asit cinsi böbrek taşları için ilaçlar
- Taşların geçmesine yardımcı olmak için alfa bloker ilaçlar
- Enfeksiyonlar için antibiyotikler
- İdrardaki sistin seviyelerini azaltmak için sistin kontrol ilaçları
- Diüretikler
- Ağrı kesici ilaçlar
- İdrar pH’ını düzenlemek ve taş oluşumunu önlemek için potasyum sitrat veya sodyum bikarbonat
- Bağırsaktaki kalsiyumu bağlamak için sodyum selüloz fosfat
Diğer tedaviler
İlaca ek olarak, böbrek taşlarını tedavi etmek veya çıkarmak için başka tedaviler gerekebilir. Bazı durumlarda ameliyat gerekebilir.
Diğer böbrek taşı tedavileri şunları içerir:
- Isı tedavisi (ağrı için)
- Litotripsi (böbrek taşlarını parçalamak için ultrasonik titreşim kullanımı)
- Büyük taşları çıkarmak için ameliyat
- İdrar tüplerini böbreklerden mesaneye kadar açık tutmak için stent yerleştirme
- Üreteroskopi (minimal invaziv cerrahi)
Renal koliğe ne iyi gelir?
Renal kolik ağrısını azaltmaya yardımcı olmak ve idrar yolunuzdaki tıkanıklıkları gidermek için bol miktarda sıvı almalısınız. Her gün ne kadar sıvı içeceğinizi ve hangi sıvıların sizin için en iyisi olduğunu doktorunuza sorabilirsiniz.
Her gün yaklaşık 3 litre (12 bardak) sıvı içmeniz gerekebilir. Günlük toplam sıvınızın yarısı su olmalıdır. Kendinizi günde sadece 2 bardak kahve, çay veya soda ile sınırlayın. Çünkü idrarınız temiz olmalıdır.
Bunların haricinde bazı öneriler aşağıda verilmiştir.
- Her idrar yaptığınızda idrarınızı süzün.
Böbrek taşları toplamak için süzgeç (altta ince bir ağ ile huni) veya cam kavanozun içine idrar yapın. Bir sonraki doktor ziyaretinizde böbrek taşlarını doktorunuza verin. Doktorunuz bu sayede daha etkili bir tedavi önerebilir. - Renal kolik ile baş etmek için çeşitli sağlıklı yiyecekler tüketin.
Sağlıklı besinler arasında meyveler, sebzeler, tam tahıllı ekmekler, az yağlı süt ürünleri, fasulye, yağsız etler ve balık bulunur. Portakal gibi yediğiniz turunçgillerin miktarını artırmanız gerekebilir. Doktorunuza ne kadar tuz, kalsiyum ve protein almanız gerektiğini sorun. - Sıcak havalarda aktivite yapmaktan kaçının:
Isı, gereğinden fazla su içmenize neden olabilir ve bu da idrara çıkma sayınızı artırabilir.
Renal kolik komplikasyonları nelerdir?
Yukarıda da söylediğimiz gibi, renal kolik bir hastalık değil, böbrek taşlarının bir belirtisidir. Bu yüzden kendi komplikasyonları yoktur. Eğer ki böbrek taşlarını tedavi etmezseniz, idrar yolu enfeksiyonu veya böbrek hasarı gibi komplikasyonlar gelişebilir.
Renal kolik önlenebilir mi?
Gelecekte renal kolikten kaçınmak ve böbrek taşlarını önlemek için aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz:
- Günde en az 8 ila 10 bardak su için. Soda (maden suyu) ve özellikle fosforik asit içeren şeyleri içmeyi bırakın.
- Yemeklerde olabildiğince az tuz kullanın.
- Yumurta, balık ve kırmızı et gibi gıdalardaki hayvansal protein miktarınızı azaltın, sınırlayın.
- Ravent, fındık, ıspanak gibi oksalat bakımından zengin gıdaları azaltın, sınırlayın.
