Röntgen Nedir? Riskleri Var mıdır?

Röntgen nedir?

X ışınları olarak da bilinen röntgen, vücudunuzdaki yapıların, özellikle kemiklerinizin görüntülerini üreten hızlı, ağrısız bir testtir. X ışınları vücudunuzdan geçer ve geçtikleri bölgelerin yoğunluğuna bağlı olarak farklı miktarlarda emilirler. Kemikler ve metal gibi yoğun bölgeler, x ışınlarında beyaz olarak görünür. Ciğerlerinizdeki hava siyah görünür. Yağ ve kas, gri tonlarında görünür. Bazı röntgen testi türleri için, görüntüler hakkında daha fazla ayrıntı sağlamak için, vücudunuza iyot veya baryum gibi bir kontrast madde verilir.

Röntgen neden kullanılır?

Bu tarama teknolojisi, vücudun birçok bölümünü incelemek için kullanılabilir.

Kemikler ve dişler

1. Kırıklar ve enfeksiyonlar:
   Çoğu durumda, kemiklerdeki ve dişlerdeki kırıklar ve enfeksiyonlar, bu prosedür açıkça ortaya çıkar.
2. Artrit:
   Eklemlerinizin röntgeni, artrit kanıtlarını ortaya çıkarabilir. Yıllar boyunca elde edilen bu görüntüler, doktorunuzun artritinizin kötüleşip kötüleşmediğini belirlemesine yardımcı olabilir.
3. Diş çürüğü:
   Diş hekimleri, dişlerinizdeki boşlukları kontrol etmek için x ışınlarını kullanır.
4. Osteoporoz:
   Özel x ışını testleri türleri, kemik yoğunluğunuzu ölçebilir osteoporoz (kemik erimesi) gibi olası sorunları tespit edebilir.
5. Kemik kanseri:
   Bu görüntüleme teknolojisi kemik tümörlerini de ortaya çıkarabilir.

Göğüs

1. Akciğer enfeksiyonları veya koşulları:
   Göğüs röntgenlerinde zatürre, tüberküloz veya akciğer kanseri kanıtı görünebilir.
2. Meme kanseri:
   Mamografi, meme dokusunu incelemek için kullanılan özel bir röntgen testidir.
3. Kalp büyümesi:
   Bu konjestif kalp yetmezliği belirtisi, bu görüntüleme prosedüründe açıkça görülür.
4. Tıkalı kan damarları:
   İyot içeren bir kontrast madde enjekte etmek, dolaşım sisteminizin bölümlerini bu teknolojide görünür kılmaya veya vurgulamaya yardımcı olabilir.

Karın

1. Sindirim sistemi sorunları:
   Bir içecek veya lavmanla verilen kontrast bir madde olan baryum, sindirim sisteminizdeki sorunları ortaya çıkarmaya yardımcı olabilir.
2. Yutulan öğeler:
   Bir çocuk, anahtar veya bozuk para gibi bir şeyi yutmuşsa, x ışınları o nesnenin yerini gösterebilir.

Röntgen riskleri nelerdir?

Riskler genel olarak aşağıdakileri içerir:

Radyasyona maruz kalma

Bazı insanlar, radyasyona maruz kalmanın kansere yol açabilecek hücre mutasyonlarına neden olabileceğinden, röntgenin güvenli olmadığından endişe duymaktadır. Bu prosedür sırasında maruz kaldığınız radyasyon miktarı, incelenen doku veya organa bağlıdır. Radyasyona duyarlılık yaşınıza bağlıdır ve çocuklar, yetişkinlerden daha duyarlıdır. Bununla birlikte, genellikle, radyasyona maruz kalma düşüktür ve bu testlerin faydaları risklerden çok daha ağır basmaktadır.

Ancak hamileyseniz veya hamile olabileceğinizden şüpheleniyorsanız, prosedürden önce bunu doktorunuza söylemelisiniz. Doğmamış bir bebeğe tanı amaçlı x ışınlarının zarar verme riski küçük olsa da doktorunuz ultrason gibi başka bir görüntüleme testi düşünebilir.

Kontrast maddenin yan etkisi

Bazı insanlarda, bir kontrast madde enjeksiyonu aşağıdaki gibi yan etkilere neden olabilir:

1. Sıcaklık veya kızarma hissi
2. Metalik bir tat
3. Baş dönmesi
4. Mide bulantısı
5. Kaşıntı
6. Kurdeşen (ürtiker)

Nadiren de olsa, aşağıdaki durumların da meydana gelme olasılığı vardır:

1. Şiddetli düşük tansiyon
2. Anafilaktik şok (alerjik şok)
3. Kalp durması

Röntgen çekiminde neler olur?

Bu prosedürde sırasıyla aşağıdakiler gerçekleşir:

Röntgen sırasında

Bu görüntüleme prosedürü, doktorların muayenehanelerinde, acil servislerde ve hastanelerde, dolayısıyla röntgen makinesinin olduğu her yerde çekilebilir. Makine, vücudunuzdan geçen ve özel bir plakaya bir görüntü kaydeden güvenli bir radyasyon seviyesi üretir ve işlem sırasında bunu hissetmezsiniz.

Cihazı kullanan uzman, gerekli görüşleri elde etmek için vücudunuzu konumlandırır. Pozisyonunuzu korumanıza yardımcı olması için yastıklar veya destekleyici araçlar kullanabilir. X-ışınına maruz kaldığınız sırada hareketsiz kalmanız gerekir, bazen hareket etmekten kaçınmak için nefesinizi tutabilirsiniz, böylece görüntü bulanıklaşmaz. Prosedür genellikle birkaç dakika sürer, ancak kontrast madde kullanan prosedürler, daha uzun sürebilir.

Çocuk röntgeni

Küçük bir çocuk röntgen çektiriyorsa, onu sabit tutmak için kısıtlamalar veya başka teknikler kullanılabilir. Bunlar çocuğa zarar vermez ve çocuğun x ışınına maruz kalma sırasında hareket etmesi durumunda gerekli olabilecek tekrar prosedürünü önleyecektir. Test sırasında çocuğun yanında kalmanıza izin verilebilir. X-ışınına maruz kalma sırasında odada kalırsanız, sizi radyasyondan korumak için büyük olasılıkla kurşun içeren bir önlük takmanız istenecektir.

Röntgenden sonra

Prosedürden sonra, genellikle normal aktivitelerinize devam edebilirsiniz. Rutin X ışınlarının genellikle hiçbir yan etkisi yoktur. Bununla birlikte, prosedürden önce kontrast madde enjekte edildiyse, vücudunuzu ondan kurtarmaya yardımcı olmak için bol miktarda sıvı içebilirsiniz. Enjeksiyon bölgesinde ağrı, şişme veya kızarıklık varsa, bu durumu doktorunuza bildirmekte fayda vardır. Doktorunuza dikkat etmeniz gereken diğer belirtileri de sorabilirsiniz.

Sonuçlar

Röntgenler, dakikalar içinde ekranda görüntülenebilen bilgisayarlara dijital olarak kaydedilir. Bir radyolog genellikle sonuçları görüntüler, yorumlar ve doktorunuza bir rapor gönderir. Daha sonra doktorunuz sonuçları size açıklayacaktır. Acil bir durumda, görüntüleme sonuçlarınız dakikalar içinde doktorunuza sunulabilir.

Kaynak ve ileri okuma:

1. https://medlineplus.gov/
2. https://www.mayoclinic.org/
3. https://www.livescience.com/