Sarı İshal Neden Olur? Sarı Sümüksü İshal Neyin Belirtisidir?
Sarı ishal ne anlama gelir?
Sarı ishal, genellikle dışkı bağırsak yolundan çok hızlı geçtiğinde olur. Bu durumda vücut, dışkıdaki yağı düzgün bir şekilde ememez ve bu da dışkıya sarı bir görünüm verir. Çoğu zaman, bu sorun sadece bir veya iki gün sürer ve yüksek stres veya kaygı dönemlerinden kaynaklanır.
Yetişkinlerde sarı ishal veya sarı sümüksü ishal daha uzun sürerse, bağırsak enfeksiyonu, bağırsak tahrişi ve pankreas veya safra kesesi sorunu gibi başka bir sağlık sorununun işareti olabilir. Bunlardan herhangi birinden şüpheleniyorsanız doktorunuza muayene olmanız gerekir.
Sarı ishal nedenleri nelerdir?
1- Kaygı ve stres
Anksiyete veya stres, yetişkinlerde sarı ishalin en yaygın nedenleridir. Bunların her ikisi de artan dışkı hareketlerini tetikleyecek ve bu da bağırsakların besinleri ve suyu emmesini zorlaştıracaktır. Bu, daha yumuşak veya sıvı dışkı ile sonuçlanır.
Ek olarak, anksiyete atakları bacaklara kan akışını artırabilir ve bağırsak yoluna kan akışını azaltabilir. Bu, sindirimi zorlaştıracak, dışkıdaki yağ içeriğinin artmasına neden olacak ve bu da dışkıyı sarıya çevirecektir.
Yapılması gerekenler:
Kaygı ve stresi gelecekte önleyebilmeniz için stresinizin veya endişenizin kaynağını belirlemeniz önemlidir. Egzersiz yapmak, okumak veya meditasyon yapmak gibi başa çıkmanıza ve rahatlamanıza yardımcı olacak alışkanlıklar benimsemek de faydalı olabilir.
2- Huzursuz bağırsak sendromu
Huzursuz bağırsak sendromu da sarı ishalin nedeni olabilir. Bu durumda sarı ishal her zaman olmaz, ancak yine de tahriş olmuş bağırsaklar yağ emilimini engelleyebilir ve bu da daha fazla sarı sümüksü ishale veya dışkıya neden olabilir. Bu durumla ilişkili diğer semptomlar arasında karın ağrısı, aşırı gaz ve değişen kabızlık ve ishal dönemleri bulunur.
Yapılması gerekenler:
Belirtilerinizi hafifletmek için şikâyetlerinizi tetikleyen yiyecekleri belirlemelisiniz. Genel olarak koyu yeşil yapraklı sebzelerden, alkol ve kahveden uzak durmalısınız. Bazı durumlarda doktorunuz veya bir gastroenterolog semptomlarınızı tedavi etmeye yardımcı olacak ilaçlar reçete edebilir.
3- Safra seviyelerinde azalma
Safra seviyeleri düştüğünde, bağırsaklarda yağ kalacak ve bu da daha sarı, daha sıvı dışkı ile sonuçlanacaktır. Safra azalması ile ilişkili diğer yaygın semptomlar arasında koyu renkli idrar, yorgunluk, kilo kaybı ve düşük dereceli ateş bulunur. Düşük safra seviyelerine neden olabilecek problemler arasında safra kesesi taşları, safrada iltihaplanma, siroz ve kanser gibi sağlık sorunları bulunur.
Yapılması gerekenler:
Safra kesesiyle ilgili sorunlar bazen ciddi olabilmektedir. Bu nedenle değerlendirme için aile hekiminize veya bir gastroenteroloğa muayene olmalısınız. Safra seviyenizin neden düşük olduğunu belirlemek için doktorunuz çeşitli testler isteyebilir ve sonra da uygun tedaviyi belirleyebilir.
4- Pankreas sorunları
Pankreas, iltihaplanma nedeniyle (örneğin bir enfeksiyon, tümör, kistik fibroz veya tıkalı bir kanaldan) düzgün çalışmadığında, yeterli pankreas enzimleri üretemez. Yeterli enzimler olmadan vücut yağları ve diğer besinleri yeterince parçalayamaz ve bu da sarı ishale neden olabilir.
Sulu veya sarı sümüksü ishale ek olarak, yemek yedikten sonra midede doluluk hissi, aşırı gaz, sık kaka yapma isteği ve kilo kaybı gibi belirtiler de yaşayabilirsiniz.
Yapılması gerekenler:
Herhangi bir pankreas sorunundan şüpheleniyorsanız, değerlendirme ve tedavi için doktorunuzu görmelisiniz. Doktorunuz analjezikler veya antienflamatuvarlar gibi ilaçlar reçete edilebilir veya pankreas enzim takviyeleri önerebilir. Bazı durumlarda, beslenme değişiklikleri de gerekli olabilir.
5- Bağırsak enfeksiyonu
Kirlenmiş yiyecek veya suyun bir sonucu olarak bağırsak enfeksiyonu oluşabilir. Enfeksiyonlar, su, yağ ve diğer besinlerin emilimini engellenmesiyle sonuçlanacak olan bağırsak astarında iltihaplanmaya neden olabilir. Bu sarı renkli ishale neden olabilir. Bağırsak enfeksiyonları ayrıca sık kusma, baş ağrısı, iştahsızlık ve ateş gibi başka semptomlara da yol açabilir.
Yapılması gerekenler:
Bağırsak enfeksiyonunuz varsa, yeteri kadar dinlenmek ve yeteri kadar sıvı almak çok önemlidir. Ayrıca, beslenme düzeninizde yediğiniz yemekler hafif olmalı ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olmak için kolayca sindirilebilir yiyeceklerden oluşmalıdır.
Bebeklerde sarı ishal neden olur?
Bebeklerde, özellikle sadece anne sütü ile beslenen bir bebeğin ilk 6 ayında yumuşak ve hatta sıvı dışkı normaldir. Çünkü anne sütü, daha fazla sıvı dışkıya katkıda bulunabilecek yüksek miktarda sudan oluşur. Bununla birlikte, bu bir ishal belirtisi olabileceğinden ve çocuk doktoru tarafından değerlendirilmesi gerektiğinden dikkatli olmak ve gerekirse doktora gitmek şarttır.
Ek olarak, bebeklerde sarı dışkı yaygındır çünkü bir bebeğin bağırsakları bir yetişkine göre çok daha hızlı çalışır ve bu da yağ emilimini zorlaştırır. Bu özellikle emzirilen bebekler için geçerlidir, çünkü anne sütü yüksek konsantrasyonda yağ içerir ve bu da dışkıyı sarıya çevirebilir.
Sonuç olarak
Sarı ishal veya sarı sümüksü ishal hemen hemen her insanın başına gelebilen bir durumdur. İshalin sarı olmasının çoğu nedeni ciddi değildir ve kişisel bakım önlemleriyle kolayca tedavi edilebilir. Ancak özellikle sarı renkte ishaliniz geçmiyorsa veya başka şikayetleriniz de varsa doktora görünmeniz ve uygun tedavi almanız önemlidir. Çünkü böyle bir durumda ishalinizin altında daha ciddi bir neden yatıyor olabilir.