Seboreik Dermatit Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavileri

Seboreik dermatit nedir?

Seboreik egzama olarak da bilinen seboreik dermatit; yaygın görülen, bulaşıcı olmayan, tedavisi kolay bir cilt hastalığıdır. Egzamanın bir başka türü olan bu tip dermatit; ciltte kaşıntılı kırmızı lekelere, yağlı pullara ayrıca saç derisinde beyaz veya sarı kabuklu veya kepekli pullara neden olmaktadır. Seboreik dermatit egzama, vücudunuzun farklı bölgelerinde ortaya çıkabilir, bu bölgeler ise en çok yağ bezi aktivitesine sahip olan alanlardır.

En çok yağ bezi aktivitesine sahip bölgeler; sırtın üst kısmı, göğüs, yüz, alın, burun dibi, kulak arkası, göbek deliği, kaşlar, göğüs altı ile kollarda, bacaklarda ve kasıklardaki kıvrımlardır. Seboreik dermatit, zaman zaman ortaya çıkan, tedaviyle ortadan kaybolan ve tekrar alevlenen ömür boyu süren bir cilt hastalığıdır.

Seboreik dermatit neden olur?

Seboreik dermatitin kesin nedeni belli değildir. Pek çok nedeni olabileceği gibi, rol oynadığı düşünülen faktörler aşağıdakileri içermektedir:

1. Herkesin cildinde bulunan ancak bazı insanlarda aşırı büyüyen Malassezia adlı bir tür mantar
2. Artmış androjen seviyesi
3. Artan cilt lipit (yağ) seviyesi
4. İltihaplı bir reaksiyon
5. Kalıtsal yatkınlık

Seboreik dermatiti tetikleyen veya kötüleştiren diğer faktörler şunlardır:

1. Stres
2. Soğuk ve kuru iklim
3. Yağlı cilt
4. Alkol bazlı losyonlar kullanmak
5. Rozasea (gül hastalığı), sedef hastalığı ve akne gibi diğer cilt bozukluklarına sahip olmak

Hamilelikte seboreik dermatit

Hamilelikte dermatit/egzama genellikle anne veya bebek için tehlikeli değildir. Çoğu durumda, dermatit hamilelikten sonra düzelmektedir. Ancak bazen hamilelikten sonra da devam edebilir. Ayrıca gelecekteki hamilelikler sırasında gelişme riski de artabilir.

Dermatit, doğurganlıkla ilgili herhangi bir sorunla ilişkili değildir ve siz veya bebeğiniz için uzun vadeli komplikasyonlara neden olmaz.

Kimler risk altındadır?

Nüfusun yaklaşık %11’inde seboreik dermatit vardır. Çoğunlukla 3 aylıktan küçük bebeklerde ve 30 ila 60 yaş arası yetişkinlerde görülür. Erkeklerde, kadınlara nazaran daha yaygındır.

Doğal olarak yağlı bir cilde sahipseniz, bu tip dermatite yakalanma olasılığınız daha yüksektir. Ailenizdeki sedef hastalığı öyküsü de sizi risk altına sokar. Kuru ve soğuk bir bölgede yaşıyorsanız, hava koşulları seboreik dermatite neden olmaz, ancak durumu daha da kötüleştirir.

Aşağıdaki sağlık sorunlarına sahip olmanız da sizi seboreik dermatite daha yatkın hale getirir:
1. İmmünosupresyonlar (Bağışıklık sistemiyle ilgili hastalıklar):

• Organ nakli alıcıları
• Hodgkin lenfoma HL (Bağışıklık sistemi hücrelerinde görülen bir kanser türüdür.)
• Hodgkin dışı lenfoma HDL (Lenf sisteminde ortaya çıkan kanserdir.)
• HIV (insan immün yetmezlik virüsü)

2. Psikolojik bozukluklar:

• Depresyon

3. Nörolojik hastalıklar:

• Parkinson hastalığı
• Tardif diskinezi (Uzun süreli antipsikotik ilaçların kullanımı sonucu ortaya çıkan hareket bozukluğudur.)
• Epilepsi (Sara hastalığı)
• Yüz sinir felci
• Omurilik yaralanması

3. Doğumsal bozukluklar:

• Down sendromu

Aşağıdaki psikotrop ilaçları kullanıyorsanız, seboreik dermatite daha yatkın hale gelmeniz mümkündür:

1. Lityum (ilaç)
2. Buspirone
3. Haloperidol dekanoat
4. Klorpromazin

Herhangi bir ilacı bırakmadan önce muhakkak doktorunuza danışmalısınız.

Seboreik dermatit belirtileri nelerdir?

Seboreik dermatit belirtileri aşağıdakileri içermektedir:

1. Saç derisinde kaşıntılı beyaz pullar (Kaşındığında pullar gevşer, saçlarınıza karışır, boynunuza veya omuzlarınıza düşer.)
2. Ciltte kırmızı pullar
3. Bebeklerin kafalarında görülen sarı pullar, diğer adıyla beşik kapağı (Beşik kapağı kaşınmamalıdır, kaşınırsa bölgede ek iltihaplanmaya neden olabilir, ayrıca cildi tahriş ederek kanamaya veya hafif enfeksiyonlara yol açabilir.)
4. Blefarit (göz kapağı iltihabı)
5. Yüzün her iki tarafında pembe renkli plaklar
6. Göğüste ve saç çizgisinde görülen pul pul lekeler
7. Cinsel organların, koltuk altlarının ve göğüslerin altındaki kıvrımlarda ve kırışıklıklarda kızarıklık
8. Yanaklarda ve gövdenin üst yarısında iltihaplı saç kökleri

Seboreik dermatit nasıl teşhis edilir?

Doktorunuz muhtemelen cildinizi inceleyerek seboreik egzamanız olup olmadığını belirleyecektir. Doktor aşağıdakiler dahil seboreik dermatite benzer semptomları olan durumları elemek ve inceleme (biyopsi) için cilt hücrelerinizin bir örneğini alabilir:

1. Sedef hastalığı:
   Bu bozukluk ayrıca kepek ve pullarla kaplı kırmızı cilde neden olur. Sedef hastalığında genellikle daha fazla pul olmakta ve bunlar gümüşi beyaz renkte görünmektedir.
2. Atopik dermatit:
   Bu cilt reaksiyonu; dirsek kıvrımlarında, dizlerin arkasında veya boynun önünde kaşıntılı, iltihaplı cilde neden olur ve sık sık yinelenir.
3. Tinea versicolor:
   Bu döküntü gövdede görülür ancak genellikle seboreik dermatit yamaları gibi kırmızı değildir.
4. Gül hastalığı:
   Bu durum genellikle yüzde oluşur.

Seboreik dermatit nasıl tedavi edilir?

Seboreik dermatit veya diğer bir ismiyle yağlı egzama tedavisi; ilaçlı şampuanlar, kremler ve losyonlarla yapılmaktadır. Doktorunuz reçeteli ilaçları düşünmeden önce muhtemelen reçetesiz kepek şampuanlarını denemenizi tavsiye edecektir.

Bu şampuanlar işe yaramazsa, aşağıdaki tedavileri denemek için doktorunuzla konuşabilirsiniz:

İltihabı kontrol eden kremler, şampuanlar veya merhemler

Seboreik dermatit tedavisi için reçeteli hidrokortizon, klobetazol propiyonat ve desonid saç derisine veya etkilenen diğer bölgeye uygulanabilen kortikosteroid türü ilaçlardır. Etkili ve kullanımı kolaydır, ancak idareli kullanılmalıdır. Ara vermeden haftalarca veya aylarca kullanıldığında, cildin incelmesine ve kaşıntı gibi yan etkilere neden olabilirler.

Kalsinörin inhibitörleri olan takrolimus ve pimekrolimus etkin maddelerini içeren kremler veya losyonlar etkili olabilir, ayrıca kortikosteroidlerden daha az yan etkiye sahip olabilirler. Ancak bunlar ilk tercih edilen ilaçlar değildir çünkü, kansere neden olabilecek olası bir ilişki hakkında endişelere sahiptir. Ek olarak, takrolimus ve pimekrolimus, hafif kortikosteroid ilaçlardan daha pahalıdır.

Antifungal jeller, kremler veya şampuanlar

Etkilenen bölgeye ve semptomlarınızın şiddetine bağlı olarak, doktorunuz, %2 ketokonazol veya %1 siklopiroks etkin maddelerini içeren bir ürün reçete edebilir veya doktorunuz her iki ürünü de dönüşümlü olarak kullanmanız gerektiğini ifade edebilir.

Hap olarak aldığınız antifungal ilaçlar

Durumunuz diğer tedavilerle iyileşmiyorsa, doktorunuz hap şeklinde alınabilen bir mantar önleyici ilaç önerebilir. Olası yan etkiler ve ilaç etkileşimleri nedeniyle bu ilaçlar da tedavi için ilk seçenek değildir.

Unutmayın, hangi ilacı ne şekilde alacağınıza doktorunuz karar verecektir.

Seboreik dermatite ne iyi gelir?

Seboreik dermatit için, yaşam tarzı değişiklikleri ve ev ilaçları işe yarayabilir. Durumunuz iyileşmeden önce farklı ürünleri veya bir ürün kombinasyonunu denemeniz gerekebilir. Sizin için en iyi yaklaşım; cilt tipinize, durumunuzun ciddiyetine ve semptomlarınızın saç derinizi veya vücudunuzun diğer bölgelerini etkileyip etkilemediğine bağlı olarak değişecektir. Ancak durumunuz düzelse bile, bir noktada geri gelme olasılığı yüksek veya hep vardır. Belirtilerinizi izleyin ve tekrarladığında durumunuzu tedavi etmeye devam edin.

Saç derinizi düzenli olarak yıkayın

Durumunuz için normal şampuan, kepeğinize yardımcı olmuyorsa, reçetesiz olarak satılan seboreik dermatit kepek şampuanlarını deneyebilirsiniz. Belirtileriniz azalmaya başlayana kadar, her gün bir ürün kullanın ve ardından gerektiğinde haftada 1 ila 3 kez olacak şekilde uygulayın. Katran içeren şampuan, açık renkli saçların rengini bozabilir, bu nedenle diğer ürünleri kullanmak isteyebilirsiniz.

Bir şampuan türü bir süre işe yarıyor ve daha sonra etkisini kaybediyor gibi görünüyorsa, iki veya daha fazla tür arasında geçiş yapmayı deneyebilirsiniz. Bu şampuanlar yüze, kulaklara ve göğse nazikçe sürülebilir ve tamamen durulanabilir.

Diğer ev ilaçları ve yöntemler

Aşağıdaki reçetesiz tedaviler ve kişisel bakım ipuçları seboreik dermatiti kontrol etmenize yardımcı olabilir:

1. Saçınızdaki pulları yumuşatın:
   Saç derinize esansiyel yağlardan veya zeytinyağı sürün. Bir saat kadar bekletin. Ardından saçınızı tarayın ve yıkayın.
2. Cildinizi düzenli olarak yıkayın:
   Sabunla yıkanırken, vücudunuzu ve saç derinizi tamamen temizleyin, sabun kalıntısı bırakmayın. Sert sabunlardan kaçının ve nemlendirici kullanın.
3. İlaçlı bir krem ​​sürün:
   Doktorunuza veya eczacınıza danışarak, etkilenen bölgelerde hafif bir kortikosteroid krem ​​deneyin. Bu işe yaramazsa, doktorunuza veya eczacınıza danışarak antifungal krem deneyin.
4. Şekillendirici ürünlerden kaçının:
   Durumu tedavi ederken saç spreyleri, jeller ve diğer şekillendirici ürünleri kullanmayı bırakın.
5. Alkol içeren cilt ve saç ürünlerinden kaçının:
   Bunlar hastalığın alevlenmesine neden olabilir.
6. Düz dokulu pamuklu giysiler giyin:
   Bu, cildinizin etrafında hava dolaşımını sürdürmeye yardımcı olur ve tahrişi azaltır.
7. Sakal veya bıyığınız varsa düzenli olarak yüz kıllarınızı şampuanlayın:
   Seboreik dermatit, bıyık ve sakallarda daha kötü olabilir. Belirtileriniz düzelene kadar doktorunuza veya eczacınıza danışarak günlük %1 ketokonazol içeren şampuan kullanabilirsiniz.
8. Göz kapaklarınızı nazikçe temizleyin:
   Göz kapaklarınızda kızarıklık veya kabuklanma belirtileri varsa, bunları her gece bebek şampuanıyla yıkayın ve pulları pamuklu çubukla silin. Ilık veya sıcak kompresler de yardımcı olabilir.

Seboreik dermatit için doğal tedavi

Aşağıda listelenenler de dahil olmak üzere birçok alternatif tedavi, bazı kişilerin seboreik dermatit belirtilerini yönetmelerine yardımcı olmuştur. Ancak etkilerine dair kanıtlar kesin değildir. Kişisel bakım rutininize herhangi bir alternatif ilaç eklemeden önce doktorunuza danışmak her zaman iyidir.

1. Çay ağacı yağı:
   Etkilenen bölgede çay ağacı yağı, tek başına veya şampuan içinde kullanılabilir. Ancak bazı araştırmalar, çay ağacı yağının alerjik bir reaksiyonu tetikleyebileceğini düşündürmektedir.
2. Balık yağı takviyeleri:
   Bu tür haplar omega-3 yağ asitleri içerir.
3. Aloe vera:
   Etkilenen bölgeye aloe vera jelini, bir ürün içinde uygulayabilir veya doğrudan bitkinin kesilmiş bir yaprağından ilgili bölgeye uygulayabilirsiniz. Aloe veranın cilde faydaları yazımız bu konuda ilginizi çekebilir.

Seboreik dermatit için beslenme rehberi

Seboreik dermatitte beslenme nasıl olmalıdır? Hangi yiyecekler tercih edilmeli ve hangilerinden kaçınılmalıdır?

Seboreik dermatit için aşağıdaki gibi dengeli bir beslenme düzeni, sizin için gerekli vitaminleri sağlayacaktır:

• Tereyağı, karaciğer ve yumurtalarda bulunan A vitamini
• Meyvelerde (çilekler, turunçgiller, kavunlar vb.) ve sebzelerde (biber, karnabahar vb.) bulunan C vitamini
• Yağlarda (Ayçiçek yağı, zeytinyağı, yer fıstığı yağı vb.), badem, fındık, avokado vb. bulunan E vitamini
• Yağlı balıklarda ve yağlarda (kolza yağı, zeytinyağı vb.) bulunan Omega 3 ve 6 yağ asitleri

İyi bir metabolizma sağlamak için protein, demir ve esansiyel yağ asitleri bakımından dengeli bir beslenmeyi benimsemek önemlidir. Ayrıca doymuş yağlar (krema vb.) ve hızla emilen şekerler (tatlılar, kekler vb.) gibi belirli yiyeceklerin alımını da sınırlamalısınız.

Son olarak, mümkün olduğunca işlenmiş yiyecekler yerine ev yapımı yiyecekleri tercih etmekte fayda vardır. İşlenmiş gıdalar genellikle yüksek miktarlarda tuz veya şeker içerir.

Seboreik dermatit: Video

Özet olarak

1. Seboreik dermatit, yaygın bir deri döküntüsü türüdür. Kırmızı, pullu, yağlı bir cilde neden olmaktadır. Yüz, saç derisi ve göğsün üst kısmı gibi yağ bezlerinin yoğun olarak bulunduğu bölgelerde oluşur.
2. Uzun sürme ya da gidip tekrarlama eğilimindedir. Soğuk hava, hormonal değişiklikler ve stres genellikle seboreik dermatiti daha da kötüleşir.
3. Semptomlar engebeli, pullu, yağlı ve kaşıntılı cildi içerebilir.
4. Aynı zamanda sivilce, iltihaplı göz kapakları (blefarit) veya diğer cilt rahatsızlıklarınız da olabilir.
5. İlaçlı şampuan, vücut yıkama ve losyon gibi tedaviler semptomlarınızı azaltabilir.
6. Seboreik dermatit, devam eden (kronik) bir durumdur. İyileşebilir ve sonra geri gelebilir. Doktorunuzun önerisiyle, haftada 1 veya 2 kez ilaçla birlikte şampuan, krem ​​veya merhem kullanmanız gerekecektir.

---

Kaynak ve ileri okuma:

1. https://www.mayoclinic.org/
2. https://my.clevelandclinic.org/
3. https://www.urmc.rochester.edu/
4. https://dermnetnz.org/
5. https://www.ducray.com/

---