Seboreik Keratoz: Tanım, Nedenler, Belirtiler, Teşhis ve Tedaviler

Seboreik keratoz nedir?

Seboreik keratoz; cildin üst tabakasında oluşan ve ciltteki keratinositler olarak adlandırılan hücrelerde meydana gelen iyi huylu deri tümörlerdir. Renkleri beyazdan kahverengiye kadar değişen bu oluşumlar, genellikle bir kişinin göğsünde, kollarında, sırtında veya diğer bölgelerinde görülmektedir. 50 yaş üzeri kişilerde oldukça yaygın görülür, ancak orta yetişkinlikten itibaren kişilerde seboreik keratoz oluşumu gözlemlenebilir. İlerleyen yaşla birlikte, giderek daha fazla insan bu cilt büyümelerinden birini veya daha fazlasını geliştirebilir.

Cildinizin en dış tabakası epidermistir. Bu tabakanın çoğunu, keratinositler olarak adlandırılan hücreler oluşturur. Normalde bu eskiyen hücrelerin yerini, genç hücreler alır ve bu döngüde düzenli olarak çoğalırlar. Bazen keratinositler, normalden daha fazla sayıda büyür veya çoğalır. Bu durum, deride kabarıklıkların oluşmasına neden olan seboreik keratoza yol açabilir. Çoğu durumda, derideki bu büyümeler sadece estetik ve görsel olarak soruna neden olur. Bazı durumlarda bu büyümeler, giysilerin sürtünme yaptığı veya sıktığı bir alanda oluşurlarsa, cilt tahrişine de neden olabilirler.

Seboreik keratozlar kanserli değildir. Ancak bazen kanser olan büyümelere benzeyebilirler. Bu nedenle, doktorunuzun derinizden bir numune alması ve incelemesi gerekebilir.

Seboreik keratoz nedenleri

Bu duruma tam olarak neyin neden olduğu açık değildir. Ailelerde genetik olarak kendini gösterme eğilimindedir, bu nedenle genler bir risk faktörü olarak sayılabilir. Normal cilt yaşlanması da bir rol oynar, çünkü bu tür büyümeler artan yaşla birlikte daha yaygın olarak görülür. Çok fazla güneşe maruz kalmak da bir risk faktörü olabilir. Güneşin zararlı ışınları, derinizde bu tür büyümelerin oluşmasına neden olabilir. Bununla birlikte, keratozlar bulaşıcı değildir, onları başka birinden alamaz veya başkalarına bulaştıramazsınız.

Bazen, vücudunuzda birden fazla seboreik keratoz aniden ortaya çıkabilir. Bu alışılmadık bir durumdur. Kolon kanseri veya akciğer kanseri gibi cilde bağlı olmayan bir kanserin belirtisi de olabilirler. Bu tür büyümelerin birçoğu aniden ortaya çıkıyorsa, mutlaka bir doktora görünmelisiniz. Doktorunuz, belirtilerinize ve yapılacak testlerin sonucunda dayanarak, herhangi bir kanser türünün sizde olup olmadığını söyleyebilir.

Seboreik keratoz belirtileri

Seboreik keratoz büyümeleri aşağıdaki şekilde gelişebilir ve görünebilirler:

• Çevredeki deriden hafifçe yukarıda ve bir kabartı halinde görünebilir.
• Açık ten renginden beyaza, kahverengiden siyaha kadar çeşitli tonlarda bir görünümleri olabilir.
• Mumsu, yapışmış gibi bir görünüme sahip olabilir.
• Pullu veya siğil gibi bir yapıda olabilir.
• Çevredeki ciltten oldukça farklı görünecektir.
• Genellikle ağrıya neden olmaz, ancak bazen biraz kaşınabilir.

Seboreik keratozlar sıklıkla; göğüs, karın, sırt, boyun, kollar, yüz veya güneşe maruz kalan diğer bölgelerde görülürler. Bu büyümelerden sadece bir tanesine veya yüzlerce kadarına sahip olabilirsiniz. İnsanlar yaşlandıkça bu büyümelerden daha fazla gelişme eğilimindedir.

Ne zaman doktora görünmeli?

Aşağıdaki durumlarda bir doktora görünmekte fayda vardır:

• Yeni bir cilt büyümesi
• Her iki tarafta da aynı şekilde olmayan bir büyüme
• Büyüyen bir ben (veya bene benzeyen bir cilt lezyonu)
• Eski bir benin, kaşınmaya başlaması
• Bulanık kenarlı bir ben
• Görünümleri sürekli değişen cilt alanları

Seboreik keratoz teşhisi

Doktorunuz, seboreik keratozları nasıl göründüklerine bağlı olarak teşhis edebilir. Bazı durumlarda ise biyopsi gerekebilir. Sizi endişelendiren bir cilt büyümeniz varsa, doktorunuzu görmek her zaman iyi bir fikirdir. Doktorunuz size, tıbbi geçmişiniz ve belirtileriniz hakkında sorular soracaktır. Ayrıca fiziki bir muayene yapabilir ve derideki büyümeyi yakından inceleyebilir.

Herhangi bir büyümenin kanser olup olmadığını veya başka bir rahatsızlıktan kaynaklanmadığından emin olmak için doktora görünmeniz çok önemlidir. Aşağıdaki durumlarda, doktorunuzun bu belirtilerin kanser olup olmadığını kontrol etmesi gerekebilir:

• Ciltte pürüzlü ve kabarık alanlar varsa
• Sınırları bulanıksa
• Her iki tarafta da şekil aynı değilse (asimetri)
• Büyümenin etrafında genişlemiş kan damarları varsa
• Büyümede açık bir yara varsa
• Önceki bir ben büyüdüyse

Doktorunuz, yukarıdaki belirtilerden sizde olanları kontrol etmek istiyorsa, cilt biyopsisi yapacaktır. Bu durumda doktorunuz, büyümenin ve çevresindeki alanın bir örneğini alacaktır. Daha sonra örneği, mikroskop altında incelenmesi için laboratuvara gönderecektir.

Seboreik keratoz tedavisi

Seboreik keratozlar için tedavi şart değildir, sadece estetik sorunlara neden olurlar. Ancak birçok insan kanser olasılığı hakkında endişelenebilir. Bununla birlikte, bu büyümelere sahip olan kişiler, görünümlerinden rahatsız olabileceklerinden, bu dokuları vücutlarından çıkarmak isteyebilirler.

Çoğu durumda, herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymayan seboreik keratozlar, kıyafetlerden dolayı tahriş olabilir ve kişide kaşıntı yaratabilirler. Görünümlerinden rahatsız kişiler ise, bu dokuların bir veya daha fazlasını vücutlarından çıkarmayı seçebilirler.

Seboreik keratoz tedavisi için uygulanabilecek yöntemler arasında aşağıdakiler bulunabilir:

1. Kriyoterapi (sıvı nitrojen):
   En sık kullanılan bu dermatolojik yöntemde, derideki sorunlu bölge sıvı nitrojenle dondurulur ve büyümelerin bu şekilde düşmesi sağlanır.
2. Küretaj (kazıma):
   Deride oluşan zararlı veya hasarlı dokuların kazılarak çıkarılması işlemidir. Bu cerrahi yöntem öncesinde, hastanın ağrı hissetmemesi için lokal anestezi yapılır. Anestezi sonrasında ilgili bölgedeki büyümeleri çıkarmak için, küret adı verilen özel bir alet kullanılarak işlem tamamlanır.
3. Lazer:
   Dermatolojide en sık kullanılan yöntemlerden biridir. İlgili bölge lazer kullanılarak, güvenli ve etkili bir şekilde tedavi edilebilir.

Çıkarılan çoğu seboreik keratoz, tekrar geri gelmez. Tedaviden sonra tekrar büyüme oluşursa, tanının doğru olduğundan ve büyümenin kanser olup olmadığından emin olmak için, doktorunuzun bir doku örneği (biyopsi) alması gerekir.

Seboreik keratozu, asla kendiniz çıkarmaya çalışmayın. Bu, bazı sorunlara neden olabilir, ayrıca cildinizde daha tehlikeli bir dokunun oluşmasına sebebiyet verebilirsiniz. Lezyonun evde çıkarılması, enfeksiyon kapmanıza da neden olabilir.

Seboreik keratoz hakkında önemli noktalar

• Seboreik keratoz, cildinizde kanserli olmayan bir büyümeye neden olan cilt durumudur. Genellikle bu büyümeler sadece estetik problemlere neden olur ve yaşlı insanlarda çok yaygın olarak görülür.
• Bu büyümeler koyu renkli, mumsu yapıda, siğil gibi bir görünüme sahip olabilirler.
• Doktorunuz fizik muayene ile seboreik keratozu teşhis edebilir.
• Doktorunuz büyümenin kanser olabileceğinden şüpheleniyorsa, cilt biyopsisi için doku örneği alabilir.
• Çoğu seboreik keratozun tedaviye ihtiyacı yoktur. Sorunlara neden oluyorsa veya görünümünden rahatsız oluyorsanız, çıkarılmasını isteyebilirsiniz.

Doktor muayenesi sırasında sorabileceğiniz sorular

Seboreik keratoz için doktorunuza yaptığınız ziyaretten en iyi şekilde yararlanmanıza yardımcı olacak ipuçları:

• Doktorunuza, durumunuzun nedenini ve nasıl olduğunu sorun.
• Muayene öncesinde, merak ettiklerinizi ve sorularınızı not edin.
• Doktorunuzun teşhisiniz hakkında söylediklerini, tedavi yöntemlerini veya size verdiği talimatları not edin. Bunun için yanınıza bir yakınınızı da götürebilir, size yardımcı olmasını isteyebilirsiniz.
• Size bir ilaç reçete edildiği takdirde, ilacın size nasıl yardımcı olacağını ve yan etkilerinin ne olduğunu sorun.
• Durumunuzun başka şekillerde tedavi edilip edilemeyeceğini sorun.
• Bir testin veya prosedürün neden önerildiğini ve sonuçların ne anlama gelebileceğini de sorabilirsiniz.