Skuamöz Hücreli Karsinom Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Skuamöz hücreli karsinom: Tanım

Skuamöz hücreli karsinom (spinal hücreli karsinom) bölgesel bir şekilde tahrip edici olarak büyüyen, ancak sıklıkla metastaz oluşturmayan (yayılmayan) bir kanser türüdür. Skuamöz hücreli karsinom, bazal hücreli karsinomdan sonra en yaygın ikinci deri/cilt kanseridir ve “beyaz deri kanseri” olarak da adlandırılır.

Skuamöz hücreli karsinomun en önemli nedeni, özellikle güneş ışığına duyarlı kişilerde yıllarca kronik UV maruziyetidir. Bu durumdan önce karşılaşacağınız şey sıklıkla aktinik keratoz olarak bilinen bir cilt hastalığıdır. Skuamöz hücreli karsinom özellikle kafa derisinde ve yüzde, özellikle hassas ciltlerde giderek artan pürüzlü lekeler olarak kendini gösterir.

Skuamöz hücreli karsinom: Nedenler

Skuamöz hücreli karsinom çoğunlukla aktinik keratoz olarak bilinen cilt hastalığından sonra gelişir. Bu cilt değişikliklerine genellikle cildi tekrar tekrar ve kalıcı olarak etkileyen güçlü UV ışınları neden olur. Cilde verilen hasar, solaryumlardan gelen yapay UV ışınlarının neden olabileceği gibi güneş ışığından da kaynaklanır.

Normalde, cildin üst tabakası kendini oldukça iyi koruyabilir; hasarını kendisi onarır ve cilt değişikliklerini düzemler. Bununla birlikte, yapay veya doğal yollarla UV ışınlarına maruz kalma oranı çok yüksekse, cilt artık kendisini onaramaz. Hastalıklı cilt hücreleri önce aktinik keratoz hastalığını oluşturur ve sonra skuamöz hücreli karsinom denilen kanser türü gelişir.

Nadir durumlarda, Bowen hastalığından da bu kanser türü gelişir. Aktinik keratoz gibi, bu durumda ciltteki anormal değişikliklerle kendisini gösterir. Aktinik keratozun aksine, Bowen hastalığı esas olarak güneşle çok az temas eden veya hiç temas etmeyen alanlarda; yüzde, parmaklarda, vücutta ve alt bacaklarda görülür.

Skuamöz hücreli karsinom: Risk faktörleri

Skuamöz hücreli karsinom riskinizi artırabilecek faktörler şunlardır:

1. Açık ten:
   Cilt renginden bağımsız olarak herkes bu kanser türüne yakalanabilse de cildinizde daha az pigment (melanin) bulunması, yani açık renk cildiniz olması, sizi zararlı UV radyasyonuna karşı daha az korur.
2. Aşırı güneş ışığına maruz kalma:
   Güneşten gelen UV ışığına maruz kalmak riskinizi artırır. Güneşte çok fazla zaman geçirmek (özellikle cildinizi kıyafet veya güneş kremi ile kaplamıyorsanız) cildin skuamöz hücreli karsinom riskini daha da artırır.
3. Bronzlaşma yataklarının kullanımı:
   Kapalı bronzlaşma yatakları kullanan insanlar cilt kanseri geliştirme açısından daha fazla risk altındadır.
4. Güneş yanığı geçmişi:
   Çocuklukta veya gençlikte bir veya daha fazla güneş yanığı yaşanmış olması, yetişkin olduğunuzda cilt kanseri açısından riskinizi artırır. Çocukluk döneminde olduğu kadar olmasa da güneş yanığı yetişkinlerde de bir risk faktörüdür.
5. Cilt hastalıklarının kişisel geçmişi:
   Aktinik keratoz veya Bowen hastalığı gibi cilt sorunlara yaşamak, cilt kanseri riskinizi artıran faktörlerden biridir.
6. Kişisel cilt kanseri geçmişi:
   Daha önce herhangi bir cilt kanseri geçmişimiz varsa, tekrar cilt kanserine yakalanma riskiniz daha yüksektir.
7. Zayıf bağışıklık sistemi:
   Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde cilt kanseri riski artar. Örneğin, lösemi veya lenfoma varsa ve organ nakli tedavisi alıyorsanız, bağışıklık sisteminiz zayıflar ve sizi kanser açısından risk altına sokar.
8. Nadir genetik bozukluklar:
   Güneş ışığına aşırı duyarlılığa neden olan bazı genetik bozukluğa (albinizm gibi) sahip insanlar da cilt kanseri açısından daha yüksek risk altındadır.

Skuamöz hücreli karsinom: Belirtiler

Skuamöz hücreli karsinom genellikle kafa deriniz, ellerinizin üst kısmı, kulaklarınız veya dudaklarınız gibi güneşe maruz kalan bölgelerde görülür. Ancak ağzınızın içi, ayaklarınızın dipleri ve cinsel organlarınız da dahil olmak üzere vücudunuzun herhangi bir yerinde de bu tür bir cilt kanseri gelişebilir.

Skuamöz hücreli karsinomu belirtileri şunları içerir:

• Ciltte sert, kırmızı bir nodül
• Pullu, kabuklu ve düz bir yara
• Eski bir yara ve ülser üzerinde yeni bir yara veya yükselmiş alan
• Dudakta açık bir yaraya dönüşebilen kaba, pullu bir bölge
• Ağzınızda kırmızı bir yara veya pürüzlü bit bölge
• Anüste veya cinsel organlarınızda kırmızı, kabarık bir bölge veya siğil gibi bir yara

Ne zaman doktora görünmeli?

Yaklaşık iki ay içinde iyileşmeyen bir yara, yara izi veya cilt kanserine dair bir belirti veya şüphe varsa, vakit kaybetmeden doktorunuza muayene olmanız gerekir.

Skuamöz hücreli karsinom: Teşhis

Skuamöz hücreli karsinomunu teşhis etmek için kullanılan testler ve prosedürler şunları içerir:

1. Fiziksel muayene:
   Doktorunuz sağlık geçmişiniz hakkında sorular soracak ve cildinizdeki kanser belirtilerini aramak için cildinizi inceleyecektir. Doktorunuz sizi fiziki olarak muayene ederken, doktorunuzun gözden kaçırdığı şeyler olursa bunları muhakkak doktorunuza bildirmelisiniz.
2. Biyopsi:
   Doktorunuz skuamöz hücreli karsinom teşhisini doğrulamak için şüpheli cilt lezyonunun bir kısmını veya tamamını kesmek ve örnek almak için kesici bir alet kullanacaktır. Daha sonra bu doku bir laboratuvara gönderilerek incelenir, yani örnek dokunun biyopsisi yapılır. Alınan örnekle ne tür bir biyopsi yapılacağı doktorunuzun şüphesine ve kişisel şikayetlerinize bağlı olacaktır.

Skuamöz hücreli karsinom: Tedavi

Çoğu skuamöz hücreli karsinom nispeten küçük bir ameliyatla veya bazen cilde uygulanan bir ilaçla tamamen tedavi edilebilir. Hangi tedavilerin sizin için en iyisi olduğu, tümörün büyüklüğüne, konumuna, ne kadar agresif olduğuna ve kendi tercihlerinize bağlı olarak değişecektir.

Küçük cilt kanserleri için tedaviler

Cilt kanseriniz çok küçükse ve yayılma riski düşükse, aşağıdakileri içeren invaziv tedavileri düşünebilirsiniz:

1. Küretaj ve elektrodikasyon:
   Bu tedavi, cilt kanserinin yüzeyinin bir kazıma aleti (küret) ile çıkarılmasını ve daha sonra kanserin tabanının elektrikli bir iğne ile yırtılmasını içerir. Bu yöntem genellikle küçük veya çok yüzeysel cilt kanserleri için kullanılır.
2. Lazer tedavisi:
   Lazer tedavisinde yoğun bir ışık demeti, kanseri çevreleyen sağlıklı dokuya da çok az zarar verir. Lazer tedavisi; kanama, şişme ve skarlaşma riskini azaltarak kanserli büyümeyi buharlaştırır. Lazer tedavisi çok yüzeysel cilt lezyonları için iyi bir seçenek olabilir.
3. Dondurucu:
   Bu tedavi, kanser hücrelerinin sıvı azotla (kriyocerrahi) dondurulmasını içerir. Yüzeysel cilt lezyonlarının tedavisi için bir seçenek olabilir. Donma, cilt kanserinin yüzeyini çıkarmak için bir kazıma aleti (küret) kullanıldıktan sonra yapılabilir.
4. Fotodinamik tedavi:
   Fotodinamik tedavi, yüzeysel cilt kanserlerini tedavi etmek için ışığa duyarlı ilaçları ve ışığı birleştirir. Fotodinamik tedavi sırasında, kanser hücrelerini ışığa duyarlı hale getiren sıvı bir ilaç cilde uygulanır. Daha sonra bölgede cilt kanseri hücrelerini yok eden bir ışık parlar.

Büyük cilt kanserleri için tedaviler

Daha büyük skuamöz hücreli karsinom, cildin daha derinine uzanıyorsa aşağıdaki tedaviler önerilebilir.

1. Basit eksizyon:
   Bu prosedürde doktorunuz kanserli dokuyu ve çevresindeki sağlıklı cilt kenarını bir miktar keser. Doktorunuz bazı durumlarda tümörün etrafındaki normal cildin çıkarılmasını da gerekli görebilir.
2. Mohs ameliyatı:
   Mohs ameliyatı sırasında, doktorunuz anormal hücreler kalmayıncaya kadar her bir katmanı mikroskop altında inceleyerek kanseri katmanlara ayırır. Bu, cerrahın tüm büyümenin kaldırıldığından emin olmasını ve çevredeki sağlıklı cildi aşırı miktarda almaktan kaçınmasını sağlar.
3. Radyasyon tedavisi:
   Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları ve protonlar gibi yüksek enerjili ışınlar kullanır. Radyasyon tedavisi bazen ameliyattan sonra kanserin geri dönme riskinin arttığı durumlarda kullanılır. Ayrıca ameliyat olamayan insanlar için de iyi bir seçenek olabilir.

Cildin ötesine yayılan cilt kanseri tedavileri

Skuamöz hücreli karsinom vücudun diğer bölgelerine yayıldığında, aşağıdakiler de dahil olmak üzere ilaç tedavileri önerilebilir:

1. Kemoterapi:
   Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için güçlü ilaçlar kullanır. Cilt kanseri lenf düğümlerine veya vücudun diğer bölgelerine yayılırsa, kemoterapi tek başına veya hedefli ilaç tedavisi ve radyasyon tedavisi gibi diğer tedavilerle birlikte kullanılabilir.
2. Hedefli ilaç tedavisi:
   Hedefli ilaç tedavileri, kanser hücrelerinde bulunan zayıflıklara odaklanır. Hedefli ilaç tedavisi bu zayıflıkları bloke ederek kanser hücrelerinin ölmesine neden olabilir. Hedefli ilaç tedavisi genellikle kemoterapi ile birleştirilir.
3. İmmünoterapi:
   İmmünoterapi, bağışıklık sisteminizin kanserle savaşmasına yardımcı olan bir ilaç tedavisidir. Vücudunuzun hastalıkla savaşan bağışıklık sistemi kansere saldırmayabilir, çünkü kanser hücreleri bağışıklık sistemi hücrelerini kör eden proteinler üretir. İmmünoterapi bu sürece müdahale ederek çalışır. Cilt kanseri için, özellikle kanser ilerlemiş ise immünoterapi düşünülebilir.

Skuamöz hücreli karsinom: Önleme

Skuamöz hücreli karsinomdan kendinizi korumak için aşağıdakileri yapabilirsiniz:

1. Gün ortasında güneşten kaçının:
   Özellikle güneşin yoğun ve güçlü olduğu saatlerde güneşten uzak durun. Kış aylarında veya gökyüzü bulutlu olduğunda bile günün daha az güneşli saatlerinde açık hava etkinlikleri planlayın.
2. Yıl boyunca güneş kremi kullanın:
   Geniş spektrumlu güneş kremi kullanarak kendinizi koruyun. Terlediğinizde kremi tekrar uygulayın.
3. Koruyucu elbise giyin:
   Cildinizi, kollarınızı ve bacaklarınızı örten koyu, sıkı dokunmuş giysiler giyin ve size daha fazla koruma sağlayan geniş kenarlı bir şapka takın.
4. Bronzlaşma yataklarından kaçının:
   Bronzlaşma yatakları UV ışınları yayar ve cilt kanseri riskinizi artırabilir.
5. Cildinizi düzenli olarak kontrol edin ve değişiklikleri doktorunuza bildirin:
   Cildinizi yeni cilt büyümeleri veya mevcut benekler, çiller, yumrular ve doğum lekelerindeki değişiklikler açısından sık sık inceleyin. Aynaların yardımıyla yüzünüzü, boynunuzu, kulaklarınızı ve kafa derinizi kontrol edin.

Skuamöz hücreli karsinom: Video