Sol Tarafta Hangi Organlar Var?
Aynada kendinize baktığınızda, vücudunuzdaki iki göz, iki kulak, iki kol ile birbirine benzeyen organların oluşturduğu bir görüntü görebilirsiniz. Ancak derinizin altında, bu görüntüye rağmen sol ve sağ tarafınız farklı iç organları barındırmaktadır.
Bu makale, en üstten başlayarak sol tarafınızdaki bulunan organları ve onların işlevleriyle ilgili bilgi vermektedir.
1- Sol akciğer
Sol akciğeriniz, üç lobu olan sağ akciğerinize kıyasla sadece iki loba sahiptir. Bu asimetri, soldaki kalbiniz için yer sağlar. Akciğerler sizin solunum organlarınızdır. Dışarıdan oksijen alırlar ve karbondioksiti dışarıya vererek, vücuttaki solunum dengesini sağlarlar. Akciğerler göğüs kafesinin içinde bulunmaktadır.
Akciğerler süngerimsi pembe bir yapıdan oluşmaktadırlar. Bu yapı sayesinde nefes alırken genişleyebilir, nefes verirken ise büzülebilirler. Akciğerlerin hava girişine dahil olan kısımları şunlardır:
- Bronşlar
- Bronşiyol tüpleri
- Alveol (hava keseleri)
Akciğerlerin kendilerinde çok fazla ağrı reseptörü yoktur, bu nedenle akciğerlerle ilgili sorunlar, genellikle öksürük ve nefes darlığı gibi semptomlarla kendini belli eder.
2- Kalp
Kalbiniz, göğsünüzün orta kısmının sol tarafında bulunmaktadır. Kalp, dolaşım sisteminizin merkezinde bulunan bir kas yapısıdır. Ortalama bir yetişkin kalbi, yaklaşık bir yumruk büyüklüğündedir ve 13 cm uzunluğunda, yaklaşık 9 cm genişliğinde ve 6,5 cm derinliğine sahiptir.
Kalp, kan damarı sistemi aracılığıyla vücudunuza kan pompalar. Kan, beyninize ve vücudunuzun geri kalanına oksijen taşır ve ardından karbondioksiti toplayarak kalbe geri döner. Buradan karbondioksitli kan akciğere taşınır, tekrar akciğerden oksijenli kan, kalbe yollanır.
Kalbin buradaki asıl işlevi, kan damarları yoluyla vücuttaki oksijen ve karbondioksit dengesini sağlamak ve organların işlevini bu sayede sürdürmesini sağlamaktadır.
Kalbinizin bu döngüyü sağlamak için, içerisinde dört odacığı veya karıncığı bulunmaktadır:
- Sağ ve sol kulakçık adı verilen iki üst oda:
Sağ kulakçık, vücuttan dönen oksijeni tükenmiş kanı alır, sol kulakçık ise akciğerlerden kalbe dönen oksijenli kanı alır. - Sağ ve sol ventrikül adı verilen iki alt oda:
- Sağ karıncık, oksijeni tükenmiş kanı akciğerlere doğru pompalar. Sol ventrikül, oksijenli kanı vücudun geri kalanına (akciğerler dışında) pompalar.
3- Böbrek üstü bezi
Her böbreğin üstünde birer tane olmak üzere, adrenal bez olarak da bilinen böbrek üstü bezi bulunmaktadır. Üçgen şekilli olan adrenal bez küçüktür, ancak bağışıklık sisteminizi, metabolizmanızı ve diğer hayati fonksiyonlarınızı düzenlemede hayati önem taşır.
Beyinde bulunan hipofiz beziniz, adrenal bezlerinizi kontrol eder. Hipofiz bezi, endokrin sisteminizi (vücuttaki iç dengeyi düzenlenmesini sağlayan salgı bezleri sistemi) düzenler.
Adrenal bez iki kısımdan oluşur ve her biri farklı hormonlar üretir:
- Adrenal korteks, adrenal bezin dış kısmıdır. Her ikisi de yaşam için gerekli olan aldosteron ve kortizol hormonlarını üretir.
- Adrenal medulla, adrenal bezin iç kısmıdır. Herhangi bir etkiye karşı vücudu harekete geçiren ya da savunma tepkisini düzenleyen hormonlar üretir. Bunlara epinefrin diğer adıyla adrenalin ve norepinefrin (noradrenalin) hormonları da dahildir.
4- Dalak
Dalak; karnınızın sol üst kısmında, diyaframınızın altında ve midenizin üst yarısının arkasında bulunur. Yumruk büyüklüğünde, yaklaşık 10 ila 12 cm uzunluğunda ve mor renklidir.
Dalak, lenfatik (lenfoid) sisteminizin (lenf adı verilen bir sıvının, kalbe taşınmasını sağlayan dolaşım sisteminin bir parçası olan organ sistemi) bir parçası olarak, kanınızı filtreler. Enfeksiyonlarla savaşmak için kırmızı kan hücrelerini geri dönüştürür ve depolar. Ayrıca beyaz kan hücresinin bir tipi olan lenfositleri üretir.
Dalak ayrıca iltihabı azaltmaya ve iyileşmeyi desteklemeye yardımcı olan maddeler de üretir.
5- Sol böbrek
Göğüs kafesinin hemen altında iki adet böbrek bulunmaktadır. Böbrekleriniz, omurganızın her iki yanında, en alt (yüzen) kaburgaların önündedirler. Böbrekler fasulye şeklinde ve yumruk büyüklüğündedir. Sol böbreğiniz tipik olarak sağdakinden biraz daha büyüktür.
Böbrekler, vücudunuzdaki atıkları ve ekstra sıvıları idrarla beraber dışarıya atılmasına yardımcı olur. Böbrekleriniz aynı zamanda kanınızdaki tuzların ve minerallerin uygun dengede kalmasını sağlar. Böbrekler, kan basıncınızı kontrol etmede ve kırmızı kan hücreleri üretmede önemli olan hormonları da üretir.
İki böbreğin yaptığı işi tek bir böbrek de yapabilir. Tek ve sağlıklı bir böbreğiniz varsa normal bir yaşam sürdürebilirsiniz.
6- Mide
Mideniz, karnınızın üst tarafında ve gövdenizin orta sol kısmında bulunur. Dalağın önünde, karaciğerin ise alt kısmının arka tarafında bulunur.
Yediğimiz yiyeceklerde bulunan proteinlerin ilk kimyasal sindirimi midede başlar. Mide, ağızda bir miktar parçalanan yiyecekleri ve içilen sıvıları toplar ve onları parçalamaya başlar. Mide asitleri ve enzimleri sindirim sürecini başlatır. Üç ila dört saat sonra midede yıkıma uğrayan maddeler, daha fazla sindirilmek üzere bağırsaklara doğru hareket eder.
6- Pankreas
Pankreas, midenin altında ve arkasında, karnın ise en arka kısmında bulunan 15-25 cm uzunluğunda bir organdır. Pankreasın üst kısmı, ince bağırsağın bir parçası olan on iki parmak bağırsağının kıvrımının yanındadır.
Pankreasın işlevleri arasında, ince bağırsakta gıdaların işlenmesine yardımcı olacak enzimler üretmek de vardır. Bu enzimler; yağ, nişasta ve proteini sindirmeye yardımcı olur.
Pankreasınız ayrıca insülin ve glukagon hormonlarını da üretir. Bu hormonlar, kan şekeri seviyenizi düzenler. Kan şekeri seviyenizi dengeli tutmak vücudunuzun düzgün şekilde beslenmesine ve çalışmasına yardımcı olur.
7- Karaciğerin sol lobu
Karaciğerinizin çoğu vücudunuzun sağ tarafında kalır. Sol tarafta sadece karaciğerin küçük bir lobu bulunmaktadır. Midenizin üstünde ve ön kısımda, diyaframın ise altında bulunur.
Karaciğer fazlasıyla işlevsel bir organdır. Örneğin karaciğer;
- Metabolik fonksiyonları düzenler,
- Enerji üretir,
- Maddeleri dönüştürür,
- Toksinleri giderir.
Karaciğer, kandaki kimyasal seviyeleri yönetir ve bazı atık ürünleri üre yoluyla veya ürettiği safra sıvısını içine vererek vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar. Bazı maddeleri işler, depolar, ortadan kaldırılmasını sağlar veya kana geri gönderir. Karaciğer ayrıca karbonhidratların, yağların ve proteinlerin parçalanmasında, vitamin ve minerallerin depolanmasında rol oynar.
Karaciğer ürettiği safra sıvısını, ince bağırsağa gönderir, bu da yağların vücutta sindirilmesine ve emilmesine yardımcı olur. Safra sıvısı dışkı ile atılır. Oluşan yan ürünler kan aracılığıyla böbreklere gönderilir ve buradan idrarla dışarıya atılır.