Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi Nelerdir?
Taşikardi nedir?
Taşikardi, kalbin hızlı, genellikle bir yetişkin için dakikada 100 atıştan fazla attığı bir durumdur. Bu durum kalp çarpıntısı olarak da bilinir. Kalbin hızlı bir şekilde atması bazı durumlarda normal kabul edilebilir veya bir hastalık, bozukluk veya başka bir zararlı durumdan kaynaklanabilir.
Kalbinizin atış hızı sürekli olarak değişir, birçok koşul ve duruma tepki olarak yükselir ve düşer. Örneğin, vücudun tüm hücrelerinin yeterli miktarda oksijen açısından zengin kan almasını sağlamak için, yorucu aktivite sırasında kalp atış hızınız artacaktır.
Kalp atışı, stresli durumlara tepki olarak veya acı çektiğinizde de hızlanabilir. Kalp atışınız normalde dinlenme veya uyku dönemlerinde daha düşüktür. Ortalama bir yetişkinin dinlenirken kalp atış hızı, dakikada 60 ila 80 atım aralığındadır.
Kalp atış hızınız yaş, genel fiziksel durum, aerobik kondisyon ve yaşadığınız rakım gibi birçok faktörden etkilenir. Bebekler ve çocukların kalp atışları normalde yetişkinlerden daha hızlıdır. Hızlı kalp atışına kalp hastalığı, doğuştan kalp kusurları ve hipertiroidi gibi birçok hastalık, bozukluk ve durum neden olabilir.
Anormal derecede hızlı bir kalp atışının tedavisi, altta yatan kalp ritminin spesifik tipine, altta yatan nedene, yaşınıza ve tıbbi geçmişinize ve diğer faktörlere bağlı olarak değişecektir.
Taşikardi türleri nelerdir?
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere farklı taşikardi türleri vardır:
- Atriyal fibrilasyon (AF), kalbin üst odacıkları olan atriyumun düzensiz, hızlı titremesinden kaynaklanır. AF, kanın etkisiz pompalanmasına, atriyumda kan birikmesine ve kan pıhtılarının oluşumuna neden olabilir.
- Sinüs taşikardisi, yetişkinlerde dakikada 100 atışın üzerinde olan hızlı, düzenli bir kalp atışıdır. Sinüs taşikardisi birçok durumda normal olabilir ve egzersiz, stres, kafein, hastalık, ağrı veya ilaç yan etkileri gibi birçok yaygın duruma yanıt olarak ortaya çıkar.
- Supraventriküler taşikardi (SVT), hızla tedavi edilmezse vücuda kan akışını tehlikeye atabilecek aşırı hızlı bir kalp ritmidir. Herkes SVT geliştirebilirken, çocuklarda daha yaygındır. SVT genellikle aralıklıdır, yani zamanla gelir ve gider. Ataklar başladığında birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilir.
- Ventriküler taşikardi (VT), kalbin alt odaları olan ventriküllerden kaynaklanır. VT hayatı tehdit edicidir, çünkü kalp yeterli kanla dolmadan önce kasılır, bu da beyne ve vücudun diğer bölgelerine yetersiz kan akışına neden olur. VT, kalp hastalığı gibi çeşitli durumlardan kaynaklanabilir.
Bazı kalp çarpıntıları veya kardiyak aritmiler ciddidir veya hayati tehlike arz edebilir. Sizde veya birlikte olduğunuz birinde baş dönmesi, bayılma, bilinçte değişiklik, göğüs ağrısı veya nefes darlığı ile birlikte hızlı kalp çarpıntısı varsa, ilk fırsatta tıbbi yardım alınmalıdır.
Taşikardi belirtileri nelerdir?
Taşikardi, altta yatan nedene olarak bazı semptomlarla veya semptom olmadan ortaya çıkabilir. Kendi nabzınızı nasıl ölçeceğinizi biliyorsanız, genellikle kalp çarpıntısıyla birlikte bileğinizde hızlı bir nabız hissedersiniz.
Bununla birlikte, atriyal fibrilasyon gibi bazı ciddi hızlı kalp atışlarında, kalp, güçlü bir nabız oluşturacak kadar etkili bir şekilde kan pompalamadığından, nabzı doğru bir şekilde hissetmek ve saymak zor olabilir.
Egzersiz yapıyorsanız ve genel olarak sağlıklıysanız, nabzınız hızlı olabilir ve efor sırasında hafif bir nefes darlığı hissedebilirsiniz. Normalde, hızlı kalp atışı ve nefes darlığı siz antrenmanınızı yavaşlattıktan veya durdurduktan sonra hızla geçer.
Ciddi belirtiler
Acil bir ortamda derhal değerlendirilmesi gereken ciddi veya yaşamı tehdit edebilecek bir duruma işaret edebilen diğer semptomlarla birlikte kalp çarpıntısı oluşabilir. Sizde veya birlikte olduğunuz bir kişide aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle ilişkili hızlı bir kalp atışınız varsa, tıbbi yardım alınmalıdır:
- Bayılma veya tepkisizlik gibi bilinç veya uyanıklık düzeyinde değişiklik
- Zihinsel durumdaki değişiklik veya kafa karışıklığı, deliryum, uyuşukluk, halüsinasyonlar veya sanrılar gibi ani davranış değişiklikleri
- Göğüs ağrısı, göğüste sıkışma, göğüste basınç veya çarpıntı
- Baş dönmesi
- Solukluk veya siyanoz (dudaklarda, tırnaklarda veya ciltte mavimsi renk değişikliği)
- Nabzın hızlı, düzensiz veya zayıf olması
- Nefes darlığı, hırıltılı solunum, nefes alamama veya boğulma gibi solunum sorunları
- Terlemek
- Yorgunluk ve halsizlik
Taşikardi neden olur?
Kalp çarpıntısına çok çeşitli koşullar neden olabilir. Kalp atışınız normalde egzersiz veya fiziksel aktivite sırasında hızlanır ve dinlenme dönemlerinde yavaşlar. Bazen bilinen bir sebep olmadan hızlı bir kalp atışı meydana gelir.
Hızlı bir kalp atışı ayrıca bazı tıbbi durumlardan ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer nedenlerden kaynaklanabilir:
- Kafein
- Aşırı alkol kullanımı
- Ateş
- İlaç yan etkisi
- Ağrı
- Şok
- Sigara içmek
- Stres ve anksiyete bozuklukları
Ciddi nedenler
Bazı durumlarda, kalp çarpıntısına aşağıdakiler gibi ciddi veya yaşamı tehdit edebilecek bir durum neden olabilir:
- Koroner arter hastalığı, anormal kalp kapağı işlevi, doğuştan kalp hastalığı, hipertansiyon ve kalp yetmezliği dahil olmak üzere kardiyovasküler hastalıklar
- Dehidrasyon ve elektrolit dengesizliği
- Hipertiroid (aşırı aktif tiroid)
- Yasadışı madde kullanımı
Taşikardi nasıl tedavi edilir?
Doktorunuz test sonuçlarınızı aldıktan sonra sizin için hangi tedavinin en iyisi olduğuna karar verecektir.
Sinüs taşikardiniz varsa, doktorunuz, nedeni tam olarak belirlemenize yardımcı olacak ve kalp atış hızınızı düşürecek şeyler önerecektir Bunlar, stresi azaltmak veya ateşi düşürmek için ilaç almak gibi yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir.
Supraventriküler taşikardiniz varsa, doktorunuz daha az kafein veya alkol içmenizi, daha fazla uyumanızı veya sigarayı bırakmanızı önerebilir.
Ventriküler taşikardi tedavisi, kalbin elektrik sinyallerini sıfırlamak için ilaçları veya duruma yol açan anormal kalp dokusunu yok eden bir prosedür olan ablasyonu içerebilir. Doktorunuz hızlı kalp ritimlerini bozmak için bir defibrilatör de kullanabilir.
Kalp çarpıntısı her zaman tedaviye ihtiyaç duymaz. Ancak bazen yaşamı tehdit edici olabilir. Bu yüzden dikkatli olmalı ve herhangi bir şüphe durumunda doktor kontrolünü aksatmamalısınız.
Taşikardinin olası komplikasyonları nelerdir?
Kalp çarpıntısının komplikasyonları ciddi ve yaşamı tehdit edici olabilir. Tedaviye başvurmamak ciddi komplikasyonlara ve kalıcı hasara neden olabilir. Altta yatan neden teşhis edildikten sonra, aşağıdakiler dahil olası komplikasyon riskini azaltmak için doktorunuzun size uygun gördüğü tedavi planını takip etmeniz önemlidir:
- Kalp yetmezliği
- Felç
- Ventriküler fibrilasyon
- Kalp durması