Tat ve koku kaybı her zaman koronavirüs (COVID-19) belirtisi olmasa da, böyle bir ihtimal de vardır. Her zaman dikkat etmeli ve diğer belirtileri de izlemelisiniz. Aşağıda daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Yeni koronavirüsün neden olduğu solunum yolu hastalığı olan COVID-19, tat ve koku kaybı gibi çeşitli semptomlara neden olabilir. Genellikle semptom türleri ve şiddeti kişiden kişiye değişebilir.
COVID-19, öksürük ve nefes darlığı gibi solunum semptomlarına ek olarak başka semptom türlerine de neden olabilir. Bunlardan biri koku veya tat alma duyunuzu kaybetmektir.
COVID-19 ile koku ve tat kaybına, ne kadar yaygın olduğuna ve bu semptomların ne kadar sürebileceğine daha yakından bakalım.
Soğuk algınlığı veya grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarının koku ve tat duyularımızı etkilemesi nadir değildir. Aslında bir çalışmada, soğuk algınlığı ve sinüs enfeksiyonlarının, etkilenenlerin yüzde 60’ında koku kaybına neden olduğu tahmin edilmektedir. (Kaynak)
Tat duyunuz ve koku alma duyunuz yakından bağlantılıdır. Aslında, koku kaybı yaşamak tat duyunuzu büyük ölçüde etkileyebilir. Tat kaybı meydana geldiğinde, bunun yüzde 95 oranında azalmış koku duyusuyla ilişkili olduğu tahmin ediliyor. (Kaynak)
COVID-19’lu kişilerde koku kaybı aniden ortaya çıkabilir ve buna sıklıkla tat kaybı da eşlik eder. Ayrıca COVID-19 ile bu semptomlar burun akıntısı ile veya burun tıkanması ile de ortaya çıkabilir.
Koku veya tat kaybının COVID-19’un erken bir belirtisi olması mümkündür. Bir inceleme, toplam 11.054 COVID-19 hastasıyla sekiz çalışmayı değerlendirmiştir. Bu incelemeye göre, diğer COVID-19 semptomlarından önce sıklıkla koku ve tat kaybı meydana gelmiştir. (Kaynak)
Özellikle, koku kaybı, hafif bir COVID-19 vakasının potansiyel bir göstergesi olabilir. Bilimsel bir çalışma, pandeminin daha önceki dönemlerinde, koku kaybının hastaneye yatıştan ziyade ayakta tedavi ile daha yakından ilişkili olduğunu bulmuştur. (Kaynak)
COVID-19 ile koku ve tat kaybının tam olarak nasıl olduğu hala belirsizdir, ancak bazı teoriler vardır.
COVID-19’a neden olan koronavirüs SARS-CoV-2, potansiyel konakçı hücrelerin yüzeyinde bulunan ACE2 adlı bir proteine bağlanır. ACE2, burnunuzda ve ağzınızda bulunan hücrelerde bol miktarda bulunur.
Virüsün koku ve tat duyularınızla ilişkili sinir hücrelerini doğrudan istila etmesi olasıdır. Bununla birlikte, Science Advances dergisinde son zamanlarda yapılan bir çalışma, bu fikir hakkında şüphe uyandırmıştır. (Kaynak)
Araştırmacılar, kokuları algılayan sinir hücrelerinde ACE2 bulamadılar. Bunun yerine, bu sinir hücrelerini çevreleyen ve destekleyen hücrelerde ACE2 buldular. Bu çevredeki hücrelerin enfeksiyonunun, koku alma yeteneğinizi etkileyen iltihaplanma seviyelerine veya hasara yol açması mümkündür.
COVID-19’un özellikle tadı nasıl etkilediği hakkında çok az araştırma yapılmıştır. Koku kaybı ve tat kaybı genellikle birlikte meydana geldiğinden, muhtemelen şu anda COVID-19’lu kişilerin koku kaybının bir sonucu olarak tat kaybı yaşadığı düşünülmektedir. (Kaynak)
COVID-19 ile bildirilen koku ve tat kaybının yaygınlığı, çalışmalar arasında büyük farklılıklar göstermektedir.
Mayo Clinic Proceedings dergisinde yayınlanan bir çalışma, bunu detaylı bir şekilde incelemiştir. Araştırmacılar, onaylanmış COVID-19 vakası olan 8.000’den fazla kişiden gelen verileri temsil eden 24 çalışmanın sonuçlarını incelediler ve aşağıdakileri buldular: (Kaynak)
Koku veya tat alma duyunuzu kaybedebileceğinizden mi endişeleniyorsunuz? Öyleyse, bu duyuları test etmek için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz.
Seçtiğiniz öğelerin kokularını veya tatlarını almakta sorun yaşadığınızı fark ederseniz, koku veya tat kaybı yaşıyor olabilirsiniz.
COVID-19 nedeniyle koku veya tat kaybı, diğer üst solunum yolu enfeksiyonlarına kıyasla biraz daha uzun sürüyor gibi görünüyor. Örneğin, soğuk algınlığı nedeniyle bu duyuların kaybı tipik olarak 3 ila 7 gün arasındadır. (Kaynak)
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından hazırlanan bir rapor, hafif COVID-19 semptomları olan 274 yetişkinde semptomların süresini değerlendirmiştir. Bildirilen koku veya tat kaybı süresi ortalama olarak 8 gündü. (Kaynak)
Bu, Avrupa’da yapılan küçük bir araştırma tarafından da desteklenmektedir. Bu çalışmada, ortalama 8 gün süren koku ve tat kaybı birbiriyle güçlü bir şekilde ilişkilendirilmiştir. İnsanların yüzde 98’i için bu semptomlar 28 gün içinde ortadan kalkmıştır. (Kaynak)
Tat ve koku kaybı semptomuna ek olarak ek olarak, COVID-19 ile dikkat edilmesi gereken başka semptomlar vardır. En yaygın semptomlardan bazıları şunlardır:
COVID-19’unuz olabileceğine inanıyorsanız, evde kalın ve kendinizi evinizdeki diğer kişilerden izole etmeye çalışın.
Belirtilerinizi değerlendirmek için doktorunuzla konuşun. Doktorunuz ayrıca test yaptırma ve COVID-19 testi pozitif çıkarsa kendinize nasıl bakmanız gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunabilir.
COVID-19’a ek olarak , koku veya tat alma duyunuzu kaybetmenize neden olabilecek başka birçok faktör vardır. (Kaynak) Bunlar şunları içerebilir:
Çoğu zaman hafif tat ve koku kaybı sorunu olan COVID-19 vakaları evde tedavi edilebilir. Ancak bazı durumlarda hastalık daha ciddi hale gelebilir. Bu, yaşlı yetişkinlerde ve aşağıdaki gibi belirli temel sağlık koşullarına sahip kişilerde daha olasıdır:
Aşağıdakilerle karşılaşırsanız hemen acil tıbbi yardım almalısınız:
COVID-19 ile koku veya tat kaybı olabilir. Bu semptomlar genellikle birlikte ortaya çıkar, ancak ayrı ayrı da ortaya çıkabilirler.
COVID-19 ile tat veya koku kaybı aniden ortaya çıkabilir ve erken, bazen diğer COVID-19 semptomları gelişmeden önce ortaya çıkabilir. Diğer üst solunum yolu enfeksiyonlarının aksine, koku veya tat kaybı her zaman burun akıntısı veya tıkalı bir burunla ilişkilendirilmez.
COVID-19 nedeniyle koku veya tat kaybı yaşayan çoğu insan, bu semptomların birkaç hafta içinde düzeldiğini fark eder.
COVID-19 çoğu zaman hafif olmasına rağmen ciddi bir hastalığa dönüşebilir. Nefes almada güçlük, göğüs ağrısı veya kafa karışıklığı gibi belirtileriniz varsa acil tıbbi yardım almalısınız.
Kaynak ve ileri okuma: