Yüksek Ateş Neden Olur?

Yüksek ateş: Çok önemli bilgiler

Yetişkinlerde yüksek ateş, vücut sıcaklığının 39,4 derece üzerine, bebeklerde ve çocuklarda yüksek ateş, vücut sıcaklıklarının 37,5-38,3 derecenin üzerine çıkmasıdır. Bu kadar yüksek bir ateş, bağışıklık sisteminizi tetikleyen ciddi bir enfeksiyonun varlığını gösterebilir. Ateş, bağışıklık sisteminin enfeksiyonu öldürme girişimi sonucunda gerçekleşir. Bununla birlikte çok nadiren de olsa bu bağışıklık tepkisi, aşırı ısı nedeniyle kalıcı hasara veya hatta yaşamı tehdit eden komplikasyonlara neden olacak kadar yüksek bir ateşe neden olabilir.

Yüksek ateşin nedenleri değişkendir ve bu nedenler arasında; boğaz ağrısı, sinüzit, idrar yolu enfeksiyonları ve diğer enfeksiyonlar gibi durumlar bulunabilir. Bazı nedenler daha ciddi olabilir; bu nedenler apandisit ve zatürre gibi hastalıkları içerebilir. Nadir durumlarda; romatizma, lupus veya belirli sindirim sistemi ve damarlarla ilgili bozuklukların bir sonucu olarak, herhangi bir enfeksiyon olmaksızın da yüksek ateş oluşabilir.

Yüksek ateş tedavisi, altta yatan nedenin (genellikle enfeksiyon) tedavi edilmesini içerir. Diğer tedaviler arasında; ateşinizi düşürmek için soğuk kompres kullanmak, fazla giysileri çıkarmak ve ateşi düşürmede etkili olabilecek, asetaminofen gibi ilaçların reçete edilmesi yer alabilir.

Sizde veya yakını olduğunuz birinde; yüksek ateşle birlikte nefes almada zorluk, şiddetli karın ağrısı, kafa karışıklığı, yutma güçlüğü, boyun tutulması, şiddetli baş ağrısı veya baş dönmesi gibi ciddi semptomlarınız varsa, en kısa sürede tıbbi yardım almanız gerekmektedir.

Ateşiniz; soğuk kompres yapmanıza veya ateş düşürücü ilaç alımınıza rağmen devam ediyorsa ve sizi endişelendiriyorsa, derhal tıbbi yardım almanız veya en yakın hastanenin acil servisine gitmeniz gerekmektedir.

Yüksek ateş: Eşlik edebilecek semptomlar

Yüksek ateşle birlikte başka semptomlar yaşayabilirsiniz ve bunlar altta yatan hastalığa, bozukluğa veya duruma göre değişebilir.

Yaygın görülen semptomlar

Yüksek ateş, aşağıdakiler dahil olmak üzere enfeksiyon veya iltihaplanma ile ilgili diğer semptomlara eşlik edebilir:

• Karın ağrısı
• Kemik ağrısı
• Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik (kabızlık veya ishal)
• Titreme
• Bilinç bulanıklığı (konfüzyon)
• Öksürük
• Aşırı terleme
• Baş ağrısı
• İştah kaybı
• Deride döküntü veya kabarcıklar
• Sallanma, nöbet veya ateşli havale
• Nefes darlığı
• Vücut bölgesinde sıcaklık, kızarıklık veya şişme

Diğer semptomlar

Yüksek ateş, aşağıdakiler dahil enfeksiyonla ilgisi olmayan semptomlara da eşlik edebilir:

• Kanlı dışkı
• Yüzde kelebek şeklinde kırmızı döküntü
• Lenf bezi şişmesi
• Saç dökülmesi
• Eklem ağrısı veya şişmesi
• Azalmış hareketlilik (eklem hareket açıklığının azalması)
• Ağız çevresinde yara oluşumu

Ciddi semptomlar

Bazı durumlarda yüksek ateş, hemen değerlendirilmesi gereken, yaşamı tehdit edebilecek bir durumun belirtisi olabilir. Sizde veya yakını olduğunuz bir kişide aşağıdakiler de dahil olmak üzere, yüksek ateş belirtilerinden herhangi biri varsa en kısa zamanda tıbbi yardım almanız gerekir:

• Anormal göz bebeği boyutu veya ışığa tepkisizlik
• Ani ve şiddetli kafa karışıklığı
• Bayılma veya tepki vermeme gibi bilinç veya uyanıklık düzeyinde değişiklikler
• Nefes almada zorluk
• Yürüme zorluğu
• Gövde, kol ve bacakları etkileyen deri döküntüleri
• Nöbet
• Şiddetli baş dönmesi
• Şiddetli baş ağrısı
• Boyun tutulması

Yüksek ateş: Nedenler

İnsanları etkileyen bakterilerin çoğu, normal veya normale yakın vücut sıcaklıklarında gelişir. Dolayısıyla bağışıklık sisteminiz, belirli enfeksiyonları ortadan kaldırmak veya hastalığa neden olan mikroorganizmaların büyümesini engellemek için, vücudunuzun sıcaklığını yükseltir. Doğal bir bağışıklık tepkisi olmasına ve enfeksiyonu öldürebilmesine rağmen, yüksek ateş rahatsız edici olabilir. Vücut fazla ısıdan kurtulamadığında ateş semptomları kötüleşmeye başlar. Tedavi, süreci tersine çevirmeyi ve vücut ısısını düşürmeye yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Yüksek ateşin en yaygın nedenleri; zatürre (pnömoni), menenjit gibi enfeksiyonlar ve idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Nadir durumlarda, romatizma, kelebek hastalığı veya belirli sindirim sistemi ve damarlarla ilgili bozuklukların bir sonucu olarak, herhangi bir enfeksiyon olmaksızın ateş oluşabilir.

Bulaşıcı nedenler

Yüksek ateş, aşağıdakileri içeren bulaşıcı enfeksiyonlardan veya iltihaplanmalardan kaynaklanabilir:

• Apandisit
• Cilt ve cilt altındaki dokuların enfeksiyonu
• Ensefalit (beynin enfeksiyonu veya iltihabı)
• Menenjit (beyin ve omurilik etrafındaki kesenin enfeksiyonu veya iltihabı)
• Osteomyelit (kemik iltihabı)
• Akciğer iltihaplanması
• Solunum yolu enfeksiyonu
• İdrar yolu enfeksiyonu

Bulaşıcı olmayan nedenler

Yüksek ateş, aşağıdakileri içeren bulaşıcı olmayan koşullardan da kaynaklanabilir:

• Kanser
• Crohn hastalığı (iltihaplı bağırsak hastalığı türü)
• İlaç reaksiyonları
• Gut hastalığı
• Ameliyat sonrası yan etkiler
• Romatoid artrit (eklem iltihabı ile karakterize kronik otoimmün hastalık)
• Lupus hastalığı (vücudun kendi sağlıklı hücre ve dokularına saldırdığı bozukluk)
• Ülseratif kolit (iltihaplı bağırsak hastalığı tipi)
• Vaskülit (kan damarlarının iltihabı)

Ciddi nedenler

Bazı durumlarda yüksek ateş, hemen değerlendirilmesi gereken, ciddi veya yaşamı tehdit eden bir durumun belirtisi olabilir. Bu durumlar aşağıdakileri içerebilir:

• Apse
• Apandisit
• Cilt ve cilt altındaki dokuların enfeksiyonu
• Ensefalit (beynin enfeksiyonu veya iltihabı)
• Menenjit (beyin ve omurilik etrafındaki zarların enfeksiyonu veya iltihabı)
• Osteomiyelit (kemik iltihabı)
• Pankreatit
• Akciğer iltihaplanması
• Piyelonefrit (böbrek enfeksiyonu)
• Doku iskemisi (bir uzuv veya organdaki kan akışının zayıflaması veya kaybı)
• Venöz tromboembolizm (Özellikle bacaklarda oluşan bir kan pıhtısının, kan dolaşımına girmesine derin ven trombozu ve bu pıhtının akciğerlere gitmesi sonucu pulmoner emboliye yol açması, bu iki durumun tek bir başlık olarak ifade edilmesine de venöz tromboembolizm denir. Pulmoner emboli aynı zamanda akciğer embolisi olarak da bilinir.)

Yüksek ateş: Nedeni teşhis etmek için sorular

Durumunuzu teşhis etmek için doktorunuz, size yüksek ateşinizle ilgili aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç soru soracaktır:

• Ne zamandır ateşiniz var?
• Başka ne gibi belirtiler yaşadınız?
• Ateşiniz ne kadar yükseldi?
• Herhangi bir ilaç alıyor musunuz?
• Hasta olan birine maruz kaldınız mı?
• Belirtilerinizi vücudunuzun en çok neresinde hissediyorsunuz?
• Sizi daha iyi veya daha kötü hissettiren bir şey var mı?

Yüksek ateş: Potansiyel komplikasyonlar

Yüksek ateşin komplikasyonları; büyük ölçüde ateşin ne kadar yükseldiğine, ateşin süresine ve altında yatan nedene bağlıdır. Yetişkinlerde 40 derece ateş, yüksek olmasına rağmen herhangi bir komplikasyona yol açmayabilirken, bu kadar yüksek ateşi olan bir çocuk, ciddi ve hatta yaşamı tehdit eden bir komplikasyon riski altında olabilir.

Yüksek ateşiniz ciddi bir hastalığa bağlı olabileceğinden, ateşten sorumlu olan altta yatan durumu tedavi etmek için, en kısa zamanda tıbbi yardım almanız hayati önem taşır. Ateşinizin altında yatan neden teşhis edildikten sonra, potansiyel komplikasyon riskini azaltmak için doktorunuzun önerdiği tedavi planını yakından takip etmeniz çok önemlidir.

Olası komplikasyonlar arasında aşağıda belirtilen durumlar yer alabilir:

• Ampütasyon (kol ve bacağın herhangi bir travma sonrası cerrahi yöntemle kesilerek alınması)
• Beyin hasarı
• Organ yetmezliği
• Kalıcı sakatlık
• Nöbetler
• Enfeksiyonun yayılması