Alopesi Areata: Saçkıran Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Alopesi areata: Saçkıran nedir?

Saçkıran olarak da bilinen alopesi areata, bağışıklık sisteminin yanlış saldırısı sonucunda saçların fark edilmeyebilecek küçük lekeler şeklinde dökülmesine neden olan bir durumdur. Bu yamalar daha sonra büyüyebilir ve fark edilebilir hale gelebilir. Kafa derisinde ani saç dökülmesi olabilir ve bazı durumlarda kaşlar, kirpikler ve yüzün yanı sıra vücudun diğer kısımlarında da tüy ve kıl dökülmeleri olabilir. Alopesi areata yavaş gelişebilir ve geçtikten yıllar sonra bile tekrarlayabilir.

Saç dökülmesi neden olur?

Alopesi areata veya bilinen adıyla saçkıran, alopesi universalis adı verilen toplam saç dökülmesine neden olabilir ve saçın tekrar çıkmasını önleyebilir. Saçlar uzadığında bile saçın tekrar dökülmesi mümkündür. Saç dökülmesinin durmasının ve saçın yeniden uzamasının zaman aralığı kişiye göre değişir.

Kadınlarda saç dökülmesi neden olur?

Hala saçkıranın hedefe yönelik kesin bir tedavisi yoktur, ancak saçların daha hızlı uzamasına yardımcı olabilecek ve gelecekteki saç dökülmesini önleyebilecek tedaviler ve saç dökülmesini gizlemek için farklı metotlar vardır. İnsanların saç dökülmesi ile ilgili stresle başa çıkmalarına yardımcı olacak kaynaklar da mevcuttur.

Alopesi areata: Saçkıran neden olur?

Alopesi areata otoimmün bir hastalıktır. Otoimmün bir hastalık, bağışıklık sistemi yabancı maddelere saldıracağına sağlıklı hücreleri hedef aldığında ortaya çıkar. Normalde, bağışıklık sistemi vücudunuzu virüs ve bakteri gibi yabancı istilacılara karşı korur ancak bu durumda tam tersidir. Bununla birlikte, saçkıran hastalığı varsa, bağışıklık sisteminiz yanlışlıkla saç köklerinize saldırır. Saç kökleri kılların büyüdüğü yapılardır. Saçkıranda ise bu foliküller küçülür, saç üretimini durdurur ve saç dökülmesine neden olur. Araştırmacılar bu durumun kesin nedenini henüz tam olarak bilmiyorlar.

Bununla birlikte, çoğu zaman ailesinde tip 1 diyabet veya romatoid artrit gibi diğer otoimmün hastalık geçmişi olan kişilerde saçkıran daha sık görülür. Bu nedenle bazı bilim insanları, genetik faktörlerin alopesi areata’nın gelişimine katkıda bulunabileceğinden şüphelenmektedir. Ayrıca genetik olarak yatkın kişilerde saçkıranı tetiklemek için ortamdaki belirli faktörlerin gerekli olduğuna inanmaktadırlar.

Alopesi areata: Saçkıran türleri nelerdir?

Birkaç saçkıran türü vardır. Her tip, saç dökülmesinin derecesi ve karşılaşabileceğiniz diğer semptomlarla karakterizedir. Her tipte biraz farklı bir tedavi ve hastalık seyri olabilir.

1. Alopesi areata (düzensiz saçkıran):
   Bu tip saçkıranın ana özelliği, cilt veya vücutta bir veya daha fazla madeni para büyüklüğünde saç dökülmesi yamasıdır. Bu durum genişlerse, alopesi totalis veya alopesi universalis olabilir.
2. Alopesi totalis:
   Alopesi totalis tüm saç derisinde saç dökülmesi olduğunda ortaya çıkar. Bu durumda kafa tamamen kel olur.
3. Alopesi universalis:
   Saç kökünden kısmi dökülmeye ek olarak, bu tip alopesi areata olan insanlar, kaşlar ve kirpikler de dahil yüzdeki tüm kıllarını kaybeder. Göğüs, sırt ve kasık kılı da dahil olmak üzere diğer vücut tüylerini kaybetmek de mümkündür.
4. Diffüz alopesi areata:
   Diffüz alopesi areata kadın veya erkek tipi saç dökülmesine çok benzeyebilir. Sadece tek bir alanda değil, saç derisinin her yerinde ani ve beklenmedik bir saç incelmesi ile sonuçlanır.
5. Ophiasis alopesi:
   Saç derisinin yanlarında ve arkasında bant şeklinde görünen saç dökülmesine ofiazis alopesi denir.

Alopesi areata: Saçkıran belirtileri nelerdir?

Saçkıranın ana semptomu saç dökülmesidir. Saç genellikle kafa derisi üzerinde küçük yamalar halinde dökülür ve bu yamalar genellikle birkaç santimetre veya daha azdır. Saç dökülmesi, kaş, kirpik ve sakal gibi vücudun diğer bölgelerinde olduğu gibi yüzün diğer bölgelerinde de meydana gelebilir. Bazı insanlar sadece birkaç yerde saçlarını ve tüylerini kaybederken, diğerleri birçok yerde kaybeder.

Önce yastığınızdaki veya duştaki saç yığınlarını fark edebilirsiniz. Noktalar başınızın arkasındaysa, birisi dikkatinizi buraya çekebilir. Bununla birlikte, diğer sağlık koşulları da saçın benzer bir şekilde dökülmesine neden olabilir. Saç dökülmesi tek başına saçkıranı teşhis etmek için kullanılmaz.

Nadir durumlarda, bazı insanlar daha kapsamlı saç dökülmesi yaşayabilir. Bu genellikle başka bir alopesi tipinin göstergesidir, örneğin:

• Saç derisi üzerindeki tüm saç dökülmesi olan alopesi totalis
• Tüm vücuttaki tüm saç ve kıl dökülmesi olan alopesi universalis

Doktorlar “totalis” ve “universalis” terimlerini kullanmaktan kaçınabilir, çünkü bazı insanlar ikisi arasında bir şey yaşayabilir. Kollardaki, bacaklardaki ve kafa derisindeki tüm saçları kaybetmek mümkündür, ancak göğüstekiler bazen dökülmez.

Erkeklerde saçkıran belirtiler

Saçkıran veya diğer adıyla alopesi areata, hem erkeklerde hem de kadınlarda görülür, ancak saç dökülmesinin erkeklerde daha ciddi olması muhtemeldir. Erkeklerin ailede saç dökülmesi genetik olarak varsa, bu daha da mümkündür. Erkekler saçlarında, kafa derisi, göğüs ve sırt kıllarında dökülme yaşayabilirler. Saçın her yerinde kademeli olarak incelme olan erkek tipi kellik ile karşılaştırıldığında, bu durum daha düzensiz bir şekilde kendini belli eder.

Kadınlarda saçkıran belirtileri

Kadınlarda saçkıran gelişme olasılığı erkeklerden daha fazladır, ancak bunun neden böyle olduğu açık değildir. Kadınlarda saçkıran kaynaklı kıl dökülmesi saç derisinde, kaşlarda ve kirpiklerde ortaya çıkabilir. Geniş bir alanı kaplayan saçların kademeli olarak incelmesi olan kadın tipi saç dökülmesinin aksine, saçkıran küçük bir alanla sınırlı olabilir. Saç dökülmesi de yavaş yavaş olabilir ve fark edilmeyebilir. Farkdilmeden saç veya kıl dökülen alan yavaş yavaş genişleyebilir, bu da daha fazla kıl veya saç dökülmesine neden olur.

Çocuklarda saçkıran belirtileri

Çocuklar da saçkıran geliştirebilir. Aslında, bu rahatsızlığı olan çoğu insan ilk saç dökülmesini 30 yaşından önce yaşamaktadır. Saçkıranın kalıtsal bir bileşeni olsa da bu durumu olan ebeveynler her zaman bir çocuğa aktarmazlar. Benzer şekilde, bu tür saç dökülmesine sahip çocukların, bu rahatsızlığa sahip olan bir ebeveyni olmayabilir. Saç dökülmesine ek olarak, çocuklar alan çukurlaşması veya lezyonlar gibi kusurlar yaşayabilir. Yetişkinler de bu ek semptomu yaşayabilir, ancak çocuklarda daha sık görülür.

Alopesi areata: Saçkıran nasıl teşhis edilir?

Doktorunuz saç dökülmenizin derecesine bakarak ve birkaç saç örneğini mikroskop altında inceleyerek tıbbi adı alopesi areata olan saçkıranı teşhis edebilir. Doktorunuz ayrıca tinea capitis gibi mantar enfeksiyonları da dahil olmak üzere saç dökülmesine neden olan diğer durumları ekarte etmek için kafa derisi biyopsisi yapabilir. Kafa derisi biyopsisi sırasında, doktorunuz analiz için kafa derinizdeki küçük bir deri parçasını alacaktır.

Diğer otoimmün durumlardan şüpheleniliyorsa kan testleri yapılabilir. Yapılan detaylı kan testi, doktorunuzun şüphelendiği rahatsızlığa bağlıdır. Bununla birlikte, doktorunuz muhtemelen bir veya daha fazla anormal antikorun olup olmadığını da test edecektir. Bu antikorlar kanınızda bulunursa, genellikle otoimmün bir bozukluğunuz olduğu anlamına gelir.

Alopesi areata: Saçkıran nasıl tedavi edilir?

Saçkıran (alopesi areata) için kesin bir tedavi olmasa da gelecekteki saç dökülmesini yavaşlatabilecek veya saçın daha hızlı büyümesine yardımcı olabilecek tedaviler vardır. Hastalığın seyrini tahmin etmek zordur, bu yüzden büyük ihtimalle deneme yanılma yapmak zorunda kalacaksınız. Nadir olsa da bazı insanlar için saç dökülmesi, tedavi uygulanırken bile kötüleşebilir.

İlaç tedavisi

İlaç tedavisi genel olarak aşağıdakileri içerir:

• Topikal ajanlar: Saç uzamasını teşvik etmek için bu ilaçları kafa derinize ovalayabilirsiniz.
• Enjeksiyonlar: Steroid enjeksiyonları, saçın kel noktalarda uzamasına yardımcı olmak için hafif, düzensiz saçkıran için yaygın bir seçenektir.
• Oral ilaçlar: Kortizon tabletleri bazen geniş alana yayılmış alopesi için kullanılır, ancak yan etki olasılığı nedeniyle bu seçeneği doktorunuz değerlendirmelidir.

Işık tedavisi

Işık terapisine fotokemoterapi veya fototerapi de denir. Psoralens ve UV (ultraviyole) ışığı adı verilen oral bir ilacın kombinasyonunu kullanan bir radyasyon tedavisi türüdür.

Doğal tedaviler

Saçkıran olan bazı insanlar, kendilerini tedavi etmek için aşağıdakiler gibi alternatif tedaviler denerler.

• Aromaterapi
• Akupunktur
• Probiyotikler
• Düşük seviyeli lazer tedavisi
• Çinko ve biyotin gibi vitaminler
• Aloe vera gibi topikal jeller
• Soğan suyunun kafa derisine uygulanması
• Biberiye, lavanta ve nane gibi uçucu yağlar
• Kafa derisi masajı
• Bitkisel takviyeler

Alternatif tedavilerin çoğu klinik çalışmalarda test edilmemiştir, bu nedenle saç dökülmesinin tedavisinde etkinliği bilinmemektedir. Herhangi bir bitkisel veya vitamin takviyesi denemeden önce mutlaka bir doktorla konuşmalısınız.

Alopesi Areata: Saçkıran önlenebilir mi?

Alopesi areata önlenemez çünkü nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu otoimmün bozukluk birkaç faktörün sonucu olabilir. Bunlar arasında ailenin genetiği, diğer otoimmün durumlar ve hatta diğer cilt koşulları bulunabilir. Ancak bu faktörlerden herhangi birine sahip olan herkes saçkıran hastalığını geliştirmeyecektir. Bu yüzden bunu önlemek henüz mümkün değildir.