Hirsutizm Nedir? Kadınlarda Aşırı Kıllanma/Tüylenme Neden Olur?

Hirsutizm: Tanım

Kadınlarda aşırı kıllanma olarak da bilinen hirsutizm; yüz, sırt, göğüs, karın ve uyluk bölgelerinde görülen erkek tipi kıl oluşumu veya bu bölgedeki kılların aşırı büyümesidir. Hirsutizm yaygın olarak görülebilir, genellikle altta yatan bir endokrin bozukluğu olan polikistik over sendromunun (PKOS) bir işaretidir.

Kadınlarda aşırı kıllanma çok yaygındır ve tüm kadınların %5-10’unu etkilemektedir. Hirsutizm genellikle çok fazla kıl olmayan bölgelerde aşırı koyu, kalın kılların oluşumunu kapsamaktadır, açık renk kıllar (sarı veya beyaz) hirsutizmin belirtisi olarak kabul edilmez.

Birçok kadın aşırı kıllanmadan dolayı kendilerini endişeli ve depresif hissederler. Hirsutizminiz varsa ve sizi rahatsız ediyorsa, doktorunuzun endişelenmenizi gerektirecek bir şey olmadığını söylese bile, bu konuda tedavi ve çözüm istemeniz en doğal hakkınızdır.

Hirsutizm: Nedenler

Hirsutizm aşağıdaki nedenlerden dolayı kaynaklanabilir:

1. Polikistik over sendromu (PKOS):
   Genellikle ergenlikle başlayan bu durum, cinsiyet hormonlarının dengesizliğine neden olur. Yıllar geçtikçe PKOS yavaş yavaş; aşırı kıl büyümesine, düzensiz adet dönemlerine, obeziteye, kısırlığa ve bazen yumurtalıklar üzerinde birden fazla kist oluşumuna neden olabilir.
2. Cushing sendromu:
   Bu sendrom, vücudunuzun yüksek düzeyde kortizol hormonuna maruz kalması sonucunda ortaya çıkar. Adrenal bezleriniz çok fazla kortizol ürettiğinde veya uzun süreli prednizon içeren ilaç kullanımında ortaya çıkabilir.
3. Konjenital adrenal hiperplazi:
   Adrenal bezlerin, kortizol ve androjen dahil olmak üzere steroid hormonlarının anormal üretimi ile karakterize kalıtsal bir durumdur.
4. Tümörler:
   Nadir de olsa yumurtalıklarda veya adrenal bezlerde androjen salgılayan bir tümör, hirsutizme neden olabilir.
5. İlaçlar:
   Bazı ilaçlar hirsutizme neden olabilir. Bunlar arasında; minoksidil içeren ilaçların veya ürünlerin yanlış kullanımı, endometriozis olan kadınları tedavi etmek için kullanılan ilaçlar ve dehidroepiandrosteron içeren tabletler bulunur. Eşiniz androjen içeren topikal ürünler kullanıyorsa, ciltten cilde temas yoluyla da etkilenebilirsiniz.

Küçük bir not olarak, genellikle hirsutizm tanımlanabilir bir neden olmadan ortaya çıkmaktadır.

Kimler risk altındadır?

Hirsutizm geliştirme olasılığınızı etkileyebilecek çeşitli faktörler şunlardır:

1. Aile sağlığı:
   Konjenital adrenal hiperplazi ve polikistik over sendromu da dahil olmak üzere hirsutizme neden olan çeşitli durumlar, ailelerde genetik olarak görülür.
2. Soy:
   Akdeniz, Orta Doğu ve Güney Asya kökenli kadınların, koyu ve kalın vücut kıllarına sahip olma olasılığı, diğer kadınlardan daha fazladır.
3. Obezite:
   Obezite androjen üretiminin artışına neden olur, bu da hirsutizmi tetikleyebilir.

Hirsutizm: Belirtiler

Hirsutizm sert veya koyu renkli vücut kıllarını ifade eder, dolayısıyla bu kıllar kadınların genellikle kıl olmaması gereken vücut bölgelerinde; öncelikle yüz, göğüs, alt karın, iç uyluk ve sırtta görülmektedir.

Yüksek androjen seviyeleri hirsutizmin yanında virilizasyon (erkekleşme) adı verilen bir sürece de neden olabilir, zamanla başka belirtiler gelişebilir. Virilizasyon belirtileri aşağıdakileri içerebilir:

• Derinleşen ses
• Saç dökülmesi
• Akne
• Meme büyüklüğünde azalma
• Artmış kas kütlesi
• Klitorisin genişlemesi

Ne zaman doktora görünmeli?

Yüzünüzde veya vücudunuzda çok fazla kalın veya siyah kıl olduğunu düşünüyorsanız, tedavi seçenekleri hakkında doktorunuzla konuşabilirsiniz.

Aşırı yüz veya vücut kılları genellikle altta yatan tıbbi bir sorunun belirtisidir. Birkaç ay içinde yüzünüzde ve vücudunuzda şiddetli ya da hızlı kıl büyümesi veya virilizasyon belirtileri görüyorsanız, değerlendirme için mutlaka bir doktora görünmelisiniz.

Hirsutizm için hangi doktora gitmeli?

Kadınlarda aşırı kıllanma problemi için, hormon bozuklukları alanında uzman bir dal olan endokrinolojiden veya cilt problemleri konusunda uzman bir doktor olan dermatologlardan randevu alabilirsiniz.

Hirsutizm: Teşhis

Testosteron veya testosteron benzeri hormonlar dahil olmak üzere, kanınızdaki belirli hormon miktarını ölçen testler, yüksek androjen seviyelerinin hirsutizme neden olup olmadığını belirlemeye yardımcı olacaktır.

Doktorunuz ayrıca, karın bölgenizi inceleyebilir ve bir tümörü gösterebilecek kitleleri aramak için pelvik muayene yapabilir.

Hirsutizm: Tedavi

Kadınlarda aşırı kıllanma, endokrin bozukluğu belirtisi olmadığı sürece tıbbi tedavi gerekli değildir. Tedaviye ihtiyaç duyan kadınlar için altta yatan herhangi bir bozukluğun tedavi süreci, istenmeyen kıllar için kendi kendine bakım rutini geliştirmek gibi çeşitli yöntemlerini denemeyi ve ilaç kullanımını içerebilir.

İlaç tedavisi

Kozmetik ürünler veya epilasyon yöntemleri sizin için işe yaramadıysa, hirsutizmi tedavi eden ilaçlar hakkında doktorunuzla konuşabilirsiniz.

Reçete edilebilecek ilaçlar arasında aşağıdakiler yer alabilir:

1. Oral kontraseptifler:
   Doğum kontrol hapları veya östrojen ve progestin içeren diğer hormonal kontraseptifler, androjen üretiminin neden olduğu hirsutizmi tedavi edebilir. Oral kontraseptifler hamile kalmak istemeyen kadınların da kullandığı, aşırı kıllanma için de uygulanan yaygın bir tedavidir. Olası yan etkiler, mide bulantısı ve baş ağrısını içermektedir.
2. Anti-androjenler:
   Bu tür ilaçlar, androjenlerin vücudunuzdaki reseptörlere yapışmasını engeller. Oral kontraseptifler yeterince etkili değilse, bazen altı ay sonra bu ilaçlar reçete edilir. Hirsutizmi tedavi etmek için en yaygın kullanılan anti-androjen spironolaktondur. Sonuçların fark edilmesi en az altı ay sürer. Olası yan etkilerde menstrüel düzensizlik görülür. Bu ilaçlar, doğum kusurlarına neden olabileceğinden, ilaçları alırken doğum kontrol ilaçları kullanmak gerekli olabilir.
3. Topikal krem:
   Özellikle bu konudan muzdarip kadınlar için üretilen birçok reçeteli krem bulunmaktadır. Ancak bu kremler yeni kıl büyümesini yavaşlatmaya yardımcı olur, mevcut kıllardan kurtarmaz. Kremlerin sağladığı etkiyi arttırmak için lazer tedavisi uygulanabilir.

Unutmayın, hangi ilacı ne şekilde alacağınıza doktorunuz karar verecektir.

Diğer prosedürler

Tıbbi tedavi ile birleştirebilen diğer prosedürler de bulunmaktadır:

1. Lazer tedavisi:
   Kıl foliküllerine zarar vermek ve kılların büyümesini önlemek için cildinize yüksek konsantrasyonda bir ışık (lazer) uygulanır (fotoepilasyon). Tek seferde çözüm olamayacağından birden fazla seansa ihtiyacınız olabilir. İstenmeyen tüyleri siyah, kahverengi veya kumral olan insanlar için, fotoepilasyon genellikle elektrolizden daha iyi bir seçenektir. Bu epilasyon yöntemi için kullanılan çeşitli lazerlerin riskleri ve yararları hakkında doktorunuzla konuşabilirsiniz.
2. Elektroliz:
   Bu tedavi, her kıl folikülüne küçük bir iğne sokulmasını içermektedir. İğne, foliküle zarar vermek veya sonunda yok etmek için bir elektrik akımı darbesi yayar. Tek seferde çözüm olamayacağından birden fazla seansa ihtiyacınız olabilir. Doğal olarak sarı veya beyaz kıllı insanlar için elektroliz, lazer tedavisinden daha iyi bir seçenektir. Elektroliz etkilidir ancak ağrılı olabilir. Tedaviden önce cildinize yayılan anestezik bir krem, duyacağınız rahatsızlığı azaltabilir.

Yaşam tarzı ve ev ilaçları

Kadınlarda aşırı kıllanma için ev ortamında uygulanabilecek bakım yöntemleri, istenmeyen yüz ve vücut tüylerinin görünürlüğünü geçici olarak ortadan kaldırabilir veya azaltabilir. Ayrıca kılın koparılmasının daha fazla kıl büyümesine yol açtığına dair kesin bir kanıt yoktur.

1. Koparma:
   Koparma, birkaç kalın ve rahatsız edici vücut kılını çıkarmak için iyi bir yöntemdir. Ancak geniş bir alana yayılan kılları çıkarmak için etkili değildir. Koparılan kıllar genellikle yeniden uzar. Koparma işlemi; epilasyon yöntemi, cımbız, ince iplikler veya bu amaç için tasarlanmış diğer cihazlarla yapılabilir.
2. Tıraş olmak:
   Tıraş yapmak hızlı ve ucuz bir yöntemdir, ancak düzenli olarak tekrarlanması gerekir.
3. Ağda:
   İstenmeyen tüyleri cildinizden çıkarmanın diğer bir yolu ağdadır. Ağda ısıtılıp sıvılaştıktan bir süre sonra cilde sürülür ardından sonra tüyleri almak için hızla çekilir. Ağda, kılları geniş bir alandan hızla çıkarmak için etkili bir yöntemdir. Ancak geçici olarak rahatsızlığa neden olabilir, bazen ciltte tahrişe ve kızarıklığa neden olur. Bu bakımdan ağda sonrası soğuk kompres ve masaj yağı uygulamak cildinizi rahatlatabilir.
4. Tüy dökücü kremler:
   Kimyasal tüy dökücüler, etkilenen cilt bölgelerine uygulanır. Bu ürünler jel, krem veya losyon gibi çeşitli formlarda mevcuttur. Cildi tahriş edebilir ve dermatite neden olabilirler. Etkiyi korumak için bu ürünleri düzenli olarak tekrarlamanız gerekir.
5. Tüy sarartma:
   Sarartma kıl rengini açar ve açık tenli kişilerde daha az fark edilir hale getirir. Genellikle hidrojen peroksit içeren sarartma ürünleri cilt tahrişine neden olabilir. Kullanacağınız ürünleri önce küçük bir cilt bölgenizde test etmelisiniz.

Hirsutizm: Önleme

Kadınlarda aşırı kıllanma, önlenebilir bir durum değildir. Ancak aşırı kiloluysanız kilo vermeniz, özellikle polikistik over sendromuna sahip kadınlarda hirsutizmi azaltmaya yardımcı olabilir.

Hirsutizm: Potansiyel komplikasyonlar

Kadınlarda aşırı kıllanma duygusal ve sosyal olarak sıkıntı verici olabilir. Bazı kadınlar istenmeyen kıllardan dolayı kendilerini rahatsız hissedebilir, depresyon geliştirebilir. Ayrıca aşırı kıllanma fiziksel komplikasyonlara neden olmasa da hormonal dengesizliğin altında yatan neden, buna sebebiyet verebilir.

Hirsutizminiz ve düzensiz adet dönemleriniz varsa, doğurganlığı engelleyebilen polikistik over sendromunuz olabilir. Aşırı kıllanmayı tedavi etmek için bazı ilaçlar kullanan kadınlar, ilaçların yaratabileceği doğum kusurları nedeniyle, hamilelikten kaçınmalı ve doğum kontrol yöntemlerini kullanmalıdırlar.

Hirsutizm: Video

---