Adet Gecikmesi Neden Olur? Mevsimsel Adet Gecikmesi Hangi Aylarda Olur?
Aşırı stres, çok güçlü duygular, hormonal değişiklikler ve hatta aşırı kafein tüketimi gibi bazı durumlar adet gecikmesine neden olabileceğinden, adet gecikmesi her zaman hamilelik belirtisi değildir. Adet gecikme süresi genellikle birkaç gündür ve daha sonra genellikle bir sonraki döngüde düzenli hale gelir. Ancak bazı durumlarda adet gecikmesi çok daha uzun sürebilir ve böyle bir durumda dikkat edilmesi gereken önemli unsurlar vardır.
Adet gecikmesi neden olur?
Adet gecikmesinin nedenlerinden bazıları şunları içerir: [1]
1- Fiziksel aktivite
Profesyonel sporcularda olduğu gibi, aşırı fiziksel aktivite yapmak hormonal değişikliklere yol açabilir ve bu da adetle ilgili sorunlara, özellikle adet gecikmesine neden olabilir. Ancak bu durum genellikle geçicidir ve endişelenmeye gerek yoktur. Özellikle, spora yeni başladıysanız adet gecikmesi yaşamak normaldir. Ancak yine de bu durum sizi endişelendiriyorsa, doktorunuza durumunuzu bildirebilirsiniz.
2- Bazı diyetler
Bazı çok kısıtlayıcı diyetler, adet döneminde değişikliklere neden olan hormonal dalgalanmalara yol açabilir. Ek olarak, diyet nedeniyle azalan besin kaynağı, vücudun daha önemli işlevleri için az miktarda besin kullanmasına neden olur. Bu da adet döneminde gecikmelere ve hatta bazı durumlarda adet yokluğunu ortaya çıkararak kadınların “adet olamıyorum” şikayetine neden olabilir.
3- Üreme sistemindeki değişiklikler
Endometriozis (çikolata kisti), polikistik over sendromu (PKOS) veya rahimde miyom varlığı gibi üreme sistemindeki değişiklikler de kadın cinsiyet hormonlarında dalgalanmalara neden olabilir. Hormonlardaki bu dalgalanmalar da adet döneminde değişikliklere neden olabilir.
4- Hipotalamus ve hipofizdeki değişiklikler
Hipotalamus ve hipofiz bezleri, beyinde bulunan ve cinsiyet hormonlarının düzenlenmesinden sorumlu olan bezlerdir. Bu bezlerde değişikliklere neden olan hastalıklar, adet döngüsü dalgalanmalarına ve dolayısıyla adet gecikmelerine neden olabilir.
5- Doğum kontrol yöntemleri
Doğum kontrol hapı veya kullanılan diğer doğum kontrol yöntemleri, vücuda günlük ve ara vermeden hormon sağladıklarından, adet gecikmelerine neden olabilir. Bununla birlikte, bu gibi durumlarda döngünün farklı dönemlerinde kanama fark etmeniz de mümkündür.
6- Menopoz öncesi
Menopoz dönemi yaklaşmaya başladığında adet düzensizlikleri ve adet gecikmeleri yaşanması normaldir. Bazı kadınlar erken yaşta menopoza girebilir ve adet görmemelerinin sebebinin bu olduğunu anlamayabilir.
7- Doğum sonrası
Doğum yapan kadınlarda adetle ilgili değişiklikler yaşanabilir. Bir kadın doğum yaptıktan sonra genellikle adet gecikmesi yaşayacaktır, ancak bu genellikle normaldir ve daha sonra adet dönemi düzene binecektir.
Önemli bir not:
Hamilelikten sonra yeni bir hamilelikten kaçınmak istiyorsanız, adet olmasanız da doğum kontrol yönteminize devam etmeniz gerekir.
8. Kontraseptif kullanımı
Hap, implant veya kontraseptif enjeksiyon gibi doğum kontrol yöntemlerini kullanmayı bırakan bazı kadınlarda adet döngüsünün normale dönmesi yaklaşık 6 ay sürebilir. Bu tamamen normaldir ve endişelenecek bir durum yoktur.
9- Ergenlikte hormonal değişiklikler
Ergenlik döneminde, endokrin sistem hâlâ olgunlaşmakta olduğundan, vücut hormon seviyelerindeki değişikliklere uyum sağladığından ve bazı adet döngülerinde yumurtlama gerçekleşmediği için hormonal değişiklikler yaygındır. Bu durum ise adet döngüsü düzensizliklerine veya adet gecikmesine neden olabilir.
10- Stres ve kaygı
Stres ve kaygı, beyindeki hipotalamus tarafından yürütülen hormonal düzenlemeye katılan bir hormon türü olan kortizolün kan dolaşımına salınımını artırabilir ve adet döngüsünün düzenlenmesinden sorumlu olan östrojen ve progesteron salınımına müdahale edebilir. Bu durum da adetle ilgili düzensizliklere neden olabilir.
Adet gecikmesi en fazla ne kadar sürer?
Adetin gecikmesi normalde 5 gün veya en fazla 1 veya 2 ay gecikebilir. Ancak adet gecikmesinin 3 aydan uzun sürmesi adet görmeme durumunu tanımlayan tıbbi bir terim olan amenore‘ye işaret edebilir. Bu durumlarda gebelik yoksa, kesinlikle bir kadın doğum uzmanına danışmanız gerekir.
Mevsimsel adet gecikmesi hangi aylarda olur?
Mevsimsel değişiklikler adet döngülerinizi olumsuz etkileyebilir. Daha önce yapılan bir araştırmaya göre, kış aylarında kadınların hormon salgısı artmış ve yaz aylarında kışa kıyasla daha kısa adet döngüleri yaşadıkları bulunmuştur. Yumurtalık aktivitesi yaz aylarında kışa göre daha fazladır, bu nedenle kadınlar yaz aylarında, yani Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında adetle ilgili sorunlarla karşılaşabilirler. [2]
Cinsel ilişki adet gecikmesi yapar mı?
Hamilelik olmadığı sürece cinsel ilişkide bulunmak genellikle adetinizin gecikmesine neden olmaz. Adetinizin geciktiği durumlarda ise cinsel ilişkide bulunmak adet olmanızı kolaylaştırabilir.
Adet gecikmesi için ne zaman doktora görünmek gerekir?
Adet gecikmesi yaşadığınızda yapmanız gereken ilk şey hamilelik testi yapmaktır. Hamilelik testi negatif çıkarsa, emin olmak için 7 gün sonra test tekrarlanmalıdır. Hamilelik testi hâlâ negatifse, nedenin tespit edilebilmesi için kadın doğum uzmanına muayene olmanız gerekir.