Diz Kapağı Ağrısı Neden Olur? Diz Kapak Ağrısı ve Şişlik İçin Ne Yapmalı?

Diz kapağı ağrısı nedir?

Diz kapağı ağrısı; diz eklemini, diz kapağını veya dizdeki bağları, tendonları ve kıkırdağı tehlikeye atan herhangi bir kemikli yapıdan kaynaklanabilen yaygın bir diz problemidir. Diz kapağı ağrısı, yetişkinler arasında yaygın bir şikayettir ve çoğunlukla yürüme, eğilme, ayakta durma ve kaldırma gibi günlük aktivitelerden kaynaklanan genel aşınma ve yıpranma ile ilişkilidir. Atlama veya hızlı dönüş içeren sporlar yapan veya koşucuların diz kapağı ağrısı yaşaması da daha muhtemeldir.

Diz kapağı ağrısı neden olur?

Birçok diz kapağı problemi, yaşlanma sürecinin ve diz eklemindeki sürekli aşınma ve stresin (artrit gibi) bir sonucudur. Diğer diz problemleri, dizinizi zorlayan bir yaralanma veya ani bir hareketin sonucudur. Herhangi bir yaralanma durumunda diz kapağı ağrısıyla beraber şişlik de fark edebilirsiniz.

Yaygın diz kapağı problemleri şunları içerir:

1. Diz kapağı kayması (çıkık)

Diz kapağı kayması (veya çıkığı), normalde iyileşmesi yaklaşık 6 hafta süren yaygın bir yaralanmadır. Genellikle, spor veya dans gibi, ayaklar aniden yere basıldığında aldığınız bir darbeden veya ani yön değişikliğinden kaynaklanır. Diz kapağı kaynamanız varsa, oturup kalkarken diz kapağı ağrısı da yaşayabilirsiniz.

2. Burkulmuş veya gerilmiş diz bağları/kasları

Burkulmuş veya gergin bir diz bağına veya kasına genellikle dizdeki bir darbe veya dizin ani bir burkulması neden olur. Buna bağlı semptomlar arasında genellikle diz kapağı ağrısı ve şişlik bulunur ve doğal olarak yürümekte zorluk yaşayabilirsiniz. Böyle bir yaralanma veya gerilme durumunda tek taraflı, yani sol veya sağ diz kapağı ağrısı yaşayabilirsiniz.

3. Kıkırdak yırtılması

Diz travması, menisküsleri (amortisör görevi gören ve aynı zamanda stabiliteyi artıran bağ dokusu pedleri) yırtabilir. Kıkırdak yırtığı sıklıkla burkulma ile ortaya çıkabilir ve hangi bölgenin burkulduğuna bağlı olarak, sağ veya sol tarafta diz kapağı ağrısı ve şişlik ortaya çıkabilir. Kıkırdak yırtılmasının tedavisi, dizinizi daha fazla yaralanmadan korumak için herhangi bir aktivite sırasında destek takmayı içerebilir. Yırtığın onarılması için bazı durumlarda ameliyat da gerekebilir.

4. Kırıklar

Diz bölgesine doğrudan alınan bir darbe, dizdeki kemiklerden birinin kırılmasına neden olabilir. Bu genellikle çok belirgin ve ağrılı bir diz yaralanmasıdır. Kırıktan kaynaklanan çoğu diz kapağı kırığı sadece ağrılı olmakla kalmaz, aynı zamanda dizin düzgün çalışmasına müdahale eder veya ağırlık taşımayı çok acı verici hale getirir. Kırıklar hem sağ hem de sol tarafta ortaya çıkabilir şiddetli diz kapağı ağrısı ve şişlik problemi yaratabilir.

5. Tendinit (tendon iltihabı)

Tendonların iltihaplanması, koşma, atlama veya bisiklete binme gibi belirli aktiviteler sırasında bir tendonun aşırı kullanımından kaynaklanabilir. Bu durumda diz kapağı ağrısı genellikle, bir sıçramadan sonra yere çarpma kuvvetinin tendonu zorladığı basketbol gibi sporlarda meydana gelir. Tendonlarınız iltihaplanmışsa, sağ veya sol diz kapağında şiddeti değişen ağrılar yaşayabilirsiniz.

6. Osteoartrit (kireçlenme)

Halk arasında kireçlenme olarak da bilinen osteoartrit, dizinizi etkileyen en yaygın artrit (eklem iltihabı) türüdür. Osteoartrit, eklemdeki kıkırdağın yavaş yavaş yıprandığı dejeneratif bir süreçtir ve genellikle orta yaş ve yaşlıları etkiler. Osteoartrit, tekrarlayan yaralanma veya aşırı kilo gibi eklem üzerindeki aşırı stresten kaynaklanabilir. Kireçlenme diz kapağı ağrısına neden olsa da genellikle ağrıyla beraber şişlik meydana gelmez.

7- Romatoid artrit (iltihaplı romatizma)

Romatoid artrit, eklemin iltihaplanmasına neden olarak ve diz kıkırdağını tahrip ederek dizleri etkileyerek ağrıya neden olabilir. Romatoid artrit belirtileri arasında eklem şişmesi, eklem sertliği, yorgunluk ve halsizlik, yüksek ateş ve hassasiyet bulunur. Romatoid artrit insanları genellikle osteoartritten daha erken yaşta etkiler ve genç yaşta bile diz kapağı ağrısına neden olabilir. Romatoid artritin doktor kontrolü eşliğinde tedavi edilmesi gerekir.

Diz kapağı ağrısı için kimler risk altındadır?

Diz eklemi karmaşık bir yapıdır ve gün boyunca çok sık kullanılır. Eklem hareketindeki herhangi bir değişiklik (bacak uzunluğu farkı ve sırt problemlerinden dolayı yürüme tarzındaki değişiklik gibi) hafif değişikliklere neden olabilir ve böyle durumlarda ağrı ve sızı gibi semptomlar ortaya çıkabilir.

Fazla kilo da sizi risk altına sokan bir diğer faktördür. Ayrıca fazla kilolu olmak, kıkırdak daha hızlı parçalandığından diz kapağında kireçlenme riskini artırır. Belirli egzersizler (koşu, kayak) veya çalışma koşulları (uzun süre diz çökme) sırasında olduğu gibi tekrarlayan hareketler sırasında aşırı kullanım da diz kapağındaki kıkırdağın bozulmasına ve ağrıya neden olabilir.

Diz kapağı ağrısının nedeni nasıl teşhis edilir?

Diz kapağında hissedilen ve şiddeti değişebilen ağrının nedenini tespit etmek için aşağıdaki gibi prosedürlere ihtiyaç duyulabilir:

1. Röntgen:
   Röntgen, iç dokuların, kemiklerin ve organların görüntülerini film üzerine çekmek için görünmez elektromanyetik enerji ışınları kullanır. Bu şekilde kemiklerimizdeki problemler teşhis edilir.
2. Manyetik rezonans görüntüleme:
   Emar olarak da adlandırılan bu test, vücuttaki organların ve yapıların ayrıntılı görüntülerini üretmek için büyük mıknatıslar, radyofrekanslar ve bir bilgisayar kullanır; genellikle çevreleyen bir bağ veya kastaki hasarı ya da hastalığı belirleyebilir.
3. Bilgisayarlı tomografi taraması:
   Bilgisayarlı tomografi, vücudun yatay veya eksenel görüntülerini üretmek için X ışınları ve bilgisayar teknolojisini kullanır. Bilgisayarlı tomografi taraması, kemikler, kaslar, yağlar ve organlar dahil olmak üzere vücudun herhangi bir bölümünün ayrıntılı görüntülerini gösterir.
4. Artroskopi:
   Artroskopi, eklem koşulları için kullanılan minik bir tanı ve tedavi prosedürüdür. Bu prosedür, eklemdeki küçük bir kesikten eklem içine yerleştirilen küçük, ışıklı, optik bir tüp (artroskop) kullanır.
5. Kemik taraması:
   Kemik taraması prosedürü, bir tarayıcı tarafından tespit edilmek üzere hastanın kan dolaşımına enjekte edilen çok az miktarda radyoaktif malzeme kullanan bir nükleer görüntüleme tekniğidir. Bu test, kemiğe giden kan akışını ve kemik içindeki hücre aktivitesini gösterir.

Diz kapağı ağrısı için hangi bölüme/doktora gidilir?

Genellikle diz kapağı ağrısı, aile hekiminiz tarafından değerlendirilebilir ve tedavi edilebilir. Diz kapağı ağrınız ameliyat gerektiriyorsa veya ağrının nedeninin daha fazla değerlendirilmesi gerekiyorsa, genellikle bir ortopedi cerrahına danışılacaktır. Artrit, gut veya iltihaplı eklem problemlerinde bir romatoloji uzmanına danışılabilir.

Diz kapağı ağrısı nasıl geçer?

Diz kapağı ağrısı tedavisi, ağrının nedenine bağlı olarak değişkenlik gösterecektir. Diz kapağı sorunları için olası tedavi seçenekleri aşağıdakileri içerir:

1. İlaç tedavisi:
   Altta yatan tıbbi bir durumu tedavi etmek veya ağrıyı gidermek için doktorunuz tarafından bazı ilaçlar reçete edilebilir. Eğer reçetesiz satılan ağrı kesiciler alıyorsanız ve geçmiyorsa, bunu doktorunuza bildirmenizde fayda var.
2. Fizik tedavi:
   Bazen diz çevresindeki kasları güçlendirmeye yönelik fizik tedavi seansları, dizinizi daha stabil hale getirecek ve ağrıyı gidermeye yardımcı olacaktır. Bir fizyoterapistle çalışmak, yaralanmalardan kaçınmaya veya bir yaralanmanın daha da kötüleşmemesinin önüne geçmeye yardımcı olacaktır.
3. Enjeksiyonlar:
   İlaçları doğrudan dizinize enjekte etmek bazı durumlarda ağrınıza yardımcı olabilir. En yaygın iki enjeksiyon kortikosteroidler ve kayganlaştırıcılardır. Kortikosteroid enjeksiyonları artrit ve dizdeki diğer iltihaplanmalara yardımcı olabilir. Genellikle birkaç ayda bir tekrarlanmaları gerekir. Halihazırda diz ekleminizde bulunan sıvıya benzer kayganlaştırıcılar hareket ve ağrıya yardımcı olabilir.
4. Cerrahi tedavi:
   Diz kapağı ameliyatları artroskopik diz ameliyatından total diz protezine kadar çeşitlilik gösterir. Cerrahi tedavinin hangisi olacağı, ağrısının nedenine ve problemin ciddiyetine bağlıdır.

Diz kapağı ağrısına ne iyi gelir?

İşte madde madde diz kapağı ağrısına iyi gelen şeyler:

1. Uçucu yağlarla masaj yapın:
   Masaj, diz ve eklem ağrısı semptomlarından kurtulmanın mükemmel bir yoludur. Dizlerinize masaj yapmak için uçucu yağ kullanmak daha da etkilidir. Bazı araştırmalara göre, zencefil ve portakal esansiyel yağları diz ağrısından kurtulmak konusunda oldukça etkilidir. Uçucu yağla masaj yapmak, etkilenen kısımdaki sertliği giderir ve ağrıyı azaltır.
2. Soğuk ve sıcak kompres kullanın:
   Diz kapağı ağrısı semptomlarını azaltmada hem sıcak hem de soğuk kompres faydalı olabilir. Ancak seçtiğiniz tedavi, çektiğiniz ağrının türüne bağlıdır. İltihap varsa, durumu daha da kötüleştirebileceğinden ısı kompreslerinden kaçınmalısınız. Isı tedavisi, artrit gibi kronik ağrılar için en iyisidir. Spor yaralanması durumunda ise soğuk kompres uygulayabilirsiniz.
3. Elma sirkesi deneyin:
   Bazı araştırmalar, elma sirkesinin artrit gibi kronik ağrılardan kurtulmaya yardımcı olabilecek iltihap önleyici özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Elma sirkesi, eklemlerdeki yağlanmanın yeniden kazanılmasına yardımcı olur, bu da ağrıyı azaltır ve bacaklarınızı hareket ettirmenizi kolaylaştırır. Yarım fincan elma sirkesini bir bardak su ile karıştırabilir ve yatmadan önce günlük olarak bunu içebilirsiniz.
4. Zencefil çayı için:
   Zencefil yağı, zencefil özü veya çiğ zencefil dizleriniz için iyidir. Bu yaygın alternatif tedavi, doğal bir iltihap önleyici olan gingerol içerir. Diz kapağı ağrısından kurtulmak için zencefil çayı yapabilir ve günde iki kez içebilirsiniz.
5. Zerdeçal ile ağrıyı giderin:
   Zerdeçal, tıbbi kullanım geçmişi çok uzun olan büyülü bir baharattır. Bu sarı baharat, kurkumin adı verilen güçlü bir iltihap önleyici bileşik içerir. Bu bileşik, eklem ağrısı ve iltihaplanma semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur. Bir bardak suya zencefil ve zerdeçal ekleyin ve 12-15 dakika kaynatın. Rahatlamak için bu karışımı günlük olarak içebilirsiniz.
6. Kırmızı biberden faydalanın:
   Kırmızı biber, doğal bir ağrı kesici görevi gören kapsaisin adlı aktif bir bileşen içerir. Bir tatlı kaşığı kırmızı biberi iki çay kaşığı zeytinyağı ile karıştırarak bir macun yapın. Bu macunu etkilenen bölgeye uygulayabilir ve nazikçe masaj yapabilirsiniz.
7. Banyo suyunuza epsom tuzu ekleyin:
   Epsom tuzu, güçlü ağrı giderici ajanlar olan magnezyum ve sülfat içerir. Epsom tuzu şişliği azaltır ve ağrıyı hafifletir. Banyo suyunuza bir kaşık epsom tuzu koyup 30 dakika kendinizi bu suda bekleterek rahatlama bulabilirsiniz.

Sonuç olarak

Diz kapağı ağrısı, günlük yaşamda maruz kaldığınız koşullardan kaynaklanabileceği gibi herhangi bir sağlık sorununuzun habercisi de olabilir. Günlük hayatınızda yaptığınız hareketlerde, uyguladığınız egzersiz programında veya çalışma ortamınızda çok fazla ayakta duruyor ya da dizlerinizi yoğunluklu olarak kullanıyorsanız, bu bölgelerde oluşan uzun süreli baskı, ağrıya neden olabilir. Diğer taraftan fazla kiloya sahipseniz, dizleriniz vücut ağırlığınızı taşırken zorlanabilir ve bu da ağrıya yol açabilir. Bu bakımdan vücut kitle endeksinize uygun bir kiloda kalmak hem diz ağrılarınızın oluşmasını hem de olası diğer hastalıkların oluşumunu engeller.

Hareket kabiliyetinizi etkileyen, hareket esnasında veya hareket olmaksızın size ağrı veren, ağrıyla beraber ek semptomlara neden olan durumlarda, vakit kaybetmeden bir doktora görünmeniz gerekir. Diz kapağı ağrınız olası bir kırığı, çıkığı, burkulmayı veya bağ yırtılmasını işaret edebileceğinden en kısa sürede tıbbi tedavi almanız, iyileşme süreciniz açısından faydalı olacaktır. Bununla beraber ağrınız osteoartrit, tendinit, romatoid artrit gibi hastalıkların belirtisi de olabilir. Bu bakımdan uzun süredir geçmeyen ve herhangi bir sebebe dayandıramadığınız diz kapağı ağrınızda bir doktora görünmeniz, olası bir hastalığınızın erken teşhisini sağlayabilir.