Manyetik Rezonans Görüntüleme (Emar-MR) Nedir?

Manyetik rezonans görüntüleme nedir ve nasıl çalışır?

Emar olarak da bilinen manyetik rezonans görüntüleme (MR), x-ışınlarına veya iyonlaştırıcı radyasyona ihtiyaç duymadan, vücuttaki organların ve dokuların ayrıntılı görüntülerini elde etmeye yarayan bir tekniktir. MR; bir yaralanma, hastalık süreci veya anormal bir durumun olup olmadığını gösteren görüntüler oluşturmak için; güçlü bir manyetik alan, radyo dalgaları, hızla değişen manyetik alanlar, bir bilgisayar kullanır.

MR incelemesi için, hasta emar sisteminin içine yerleştirilir. Emar sistemi tipik olarak her iki ucu da açık olan büyük halka şeklinde bir cihazdır. Güçlü manyetik alan, çoğu vücut dokusunda bulunan proton adı verilen atomik parçacıkları hizalar. Uygulanan radyo dalgaları daha sonra, tarayıcı içindeki bir alıcı tarafından alınan sinyalleri üretmek için bu protonlarla etkileşime girer. Sinyaller, hızla değişen manyetik alan kullanılarak özel olarak üretilir. Bilgisayar işleme yardımıyla, dokuların görüntüleri herhangi bir yönde görüntülenebilen dilimler olarak oluşturulur.

MR incelemesi ağrıya neden olmaz ve elektromanyetik alanlar herhangi bir tür bilinen doku hasarı üretmez. Emar sistemi, prosedür sırasında zaman zaman yüksek vurma sesi veya başka sesler duyulabilir. Bu gürültüyle ilgili olabilecek sorunları önlemek için, kulak tıkaçları kullanılabilir. Bu uygulama esnasında; MR teknisyenleri veya operatörleri tarafından bütün bir süreç boyunca izlenirsiniz, ayrıca bir interkom sistemi veya hoparlör yardımıyla herhangi bir sorun olduğunda yardım isteyebilir ve işlemi durdurabilirsiniz.

Manyetik rezonans görüntüleme ne için kullanılır?

Manyetik rezonans görüntüleme, vücudun farklı bölümlerini etkileyebilecek çok sayıda potansiyel problemi veya anormal sağlık durumlarını teşhis etmek için kullanılan bir prosedürdür. Genel olarak MR, sağlıklı ve sağlıksız veya anormal dokular arasındaki farklılıkları gösterebilen resimler oluşturmaktadır. Doktorlar beyin, omurga, eklemler (diz, omuz, kalça, bilek veya ayak bileği gibi), karın, pelvik bölge, meme, kan damarları, kalp ve diğer vücut kısımlarını incelemek için MR kullanır.

Manyetik rezonans görüntüleme riskleri nelerdir?

Manyetik rezonans görüntüleme sisteminin güçlü manyetik alanı, belirli metallerden yapılmış nesneleri çekebilir. Bu nesnelerin aniden ve büyük bir kuvvetle hareket etmesine neden olabilir. Bu, hasta veya nesne için olası bir risk oluşturabilir. Bu nedenle, bu yöntem kullanılırken hastanın üzerinde herhangi bir metal nesnenin olmamasına büyük özen gösterilmektedir.

Harici işitme cihazları, saatler, mücevherler, cep telefonları ve metalik iplere sahip giysiler dahil olmak üzere tüm metal eşyalarınızı çıkarmanız önemlidir. Ek olarak; makyaj, oje veya metalik parçacıklar içerebilecek diğer kozmetik ürünler de çıkarılmalıdır.

Manyetik rezonans görüntüleme sisteminin güçlü manyetik alanı, vücutta tıbbi implant, anevrizma klipsleri veya ilaç pompaları gibi demir içeren herhangi bir nesneyi çekebilir. Her MR tesisinin kapsamlı bir tarama prosedürü ve protokolleri vardır. Bu kurallara özen gösterildiğinde, MR teknisyeni ve radyoloğun, hastada herhangi bir metalik implant ve materyalin varlığından haberdar olmasını sağlamaktadır.

Genellikle özel önlemler alınabilir. Bazı olağan dışı durumlarda, kabul edilemez bir implant veya cihazın varlığı nedeniyle muayenenin iptal edilmesi gerekebilir. Örneğin, ferromanyetik anevrizma klipsi varsa, klipsin hareket etme ve hastaya ciddi zarar verme riski olduğundan MR görüntülemesi yapılmayacaktır.

Diğer riskler

Bazı durumlarda, bazı tıbbi implantlar, prosedür için kullanılan radyofrekans enerjisinin bir sonucu olarak, manyetik rezonans görüntüleme incelemesi sırasında önemli ölçüde ısınabilir. Bu ısınma hastanın yaralanmasına neden olabilir. Bu nedenle, emar tarayıcı odasına girmeden önce herhangi bir implant veya diğer nesneler, tıbbi araç hakkında MR teknisyenini bilgilendirmek çok önemlidir.

Emar sisteminin güçlü manyetik alanı, harici bir işitme cihazına zarar verebilir. Kalp pili, elektrik stimülatörü, nörostimülatörün arızalanmasına veya yaralanmaya neden olabilir. Vücudunuzda bir metal parçası varsa, muhtemelen bunun bir yaralanmaya neden olma riski vardır.

Ek olarak, metalik bir implant veya başka bir nesne, sinyal kaybına neden olabilir. Emar görüntülerini değiştirerek radyoloğun görüntüleri doğru şekilde görmesini zorlaştırabilir. Bazen bu nesneler çıkarılamayabilir, ancak radyolog bunu biliyorsa, emar görüntülerini alırken veya yorumlarken bunu dikkate alacaktır.

Bazı manyetik rezonans görüntüleme incelemeleri için, gadolinyum kontrast maddesi olarak bilinen bir kontrast madde, emar görüntülerindeki bilgileri iyileştirebilir. Bu kontrast madde yardımcı olması için damara enjekte edilir. Röntgen muayenelerinde veya bilgisayarlı tomografi taramalarında kullanılan kontrast maddelerden farklı olarak, gadolinyum kontrast maddesi iyot içermez. Bu nedenle nadiren alerjik reaksiyona veya başka bir soruna neden olur.

Böbrek hastalığı, böbrek yetmezliği, böbrek nakli, karaciğer hastalığı veya benzer problemleriniz olabilir. Böyle bir durumda gadolinyum kontrast maddesi almadan önce, emar teknisyenini veya radyoloğu bilgilendirmelisiniz. Bu koşulların varlığından emin değilseniz, lütfen bu konuları emar incelemesinden önce teknisyen veya radyolog ile görüşünüz.

Manyetik rezonans görüntüleme için nasıl hazırlanmalı?

Manyetik rezonans görüntüleme incelemeniz sırasında tipik olarak giymeniz için bir önlük verilebilir. Emar sistem odasına girmeden önce; implantlarınız veya cihazlarınız olup olmadığı dahil olmak üzere, çeşitli sorular sorulabilir veya özel bir tarama formu doldurmanız istenebilir.

Daha sonra, üzerinizdeki tüm metal nesneleri çıkarmanız istenecektir. Ek olarak, sizinle birlikte emar tarayıcı odasına gidecek olan herhangi bir kişinin, aynı formları doldurmak da dahil olmak üzere aynı talimatları ve prosedürleri izlemesi gerekecektir. Sorularınız veya endişeleriniz varsa, lütfen bunları emar incelemesinden önce teknisyen veya radyologla görüşünüz.

Daha önce belirtildiği gibi, sağlık riski oluşturabilecek veya emar incelemesini engelleyebilecek herhangi bir şeyin olup olmadığına dair bir tarama formu doldurmanız istenecektir. MR sırasında sağlık tehlikesi veya başka bir sorun oluşturabilecek maddeler aşağıdakileri içerebilir:

• Tıbbi implantlar
• Vasküler klipsler
• Bazı harici veya implante edilmiş ilaç pompaları
• Bazı işitme cihazları
• Belirli nörostimülasyon sistemleri
• Metalik bileşenlere sahip kateterler
• Mermi, şarapnel veya başka türde bir metal parça
• Gözün içinde veya yakınında bulunan metalik bir yabancı cisim

Önemli notlar

Belirli kalp pilleri, nörostimülasyon sistemleri, koklear implantlar ve ilaç pompaları gibi bazı öğeler manyetik rezonans görüntüleme için kabul edilebilir. Bununla birlikte, emar teknisyeni ve radyolog, güvenliğinizi sağlamak için ve özel prosedürleri takip etmek için, sahip olduğunuz tıbbi cihazın türünü tam olarak bilmelidir. Bu nedenle, emar öncesi tarama prosedürüne yardımcı olmak için, sahip olabileceğiniz herhangi bir implant hakkında bilgi sahibi olmanız ve bunu teknisyene bildirmeniz önemlidir.

MR sistem odasına girmeden önce hastalar ve bireyler tarafından çıkarılması gereken öğeler aşağıdakileri içerir:

• Çanta, cüzdan, madeni para, kredi kartları, manyetik şeritli kartlar
• Sesli uyarı cihazları, cep telefonları, akıllı telefonlar ve tabletler gibi elektronik cihazlar
• İşitme cihazları
• Metalik takılar ve saatler
• Kalemler, iğne, broş, anahtarlar
• Saç tokası ve bazı saç merhemleri
• Ayakkabılar, kemer tokaları, emniyet pimleri
• Metalik elyaf veya iplik, metal fermuar, düğme, çıtçıt veya kanca içeren herhangi bir giysi

Taranan alana yakınsa görüntü kalitesini bozabilecek nesneler aşağıdakileri içerir:

• Metalik omurga çubuğu
• Bir kemiği veya eklemi onarmak için kullanılan plakalar, pimler, vidalar veya metal ağ
• Eklem replasmanı veya protez
• Vücut piercingi veya vücut modifikasyonu için kullanılanlar dahil metalik takılar
• Bazı dövmeler veya dövmeli göz kalemi
• Makyaj, oje veya metal içeren diğer kozmetik ürünler
• Diş dolguları veya diş telleri

Emar: Video

Kaynak ve ileri okuma:

1. https://www.nibib.nih.gov/
2. https://www.mayoclinic.org/
3. https://www.livescience.com/