Histrionik Kişilik Bozukluğu: Tanım, Nedenler, Belirtiler ve Tedaviler
Histrionik kişilik bozukluğu olan bir kişide, benlik saygısı başkalarının onayına bağlıdır. Bu bozukluğa sahip kişiler, fark edilmek için çok büyük bir istek duyarlar ve genellikle dikkat çekmek için dramatik veya uygunsuz davranırlar. Aşağıda daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Histrionik kişilik bozukluğu: Tanım
Histrionik kişilik bozukluğu, küme B veya dramatik kişilik bozuklukları olarak adlandırılan bir grup kişilik bozukluğundan biridir. Bu türü bir rahatsızlıkları olan kişiler, yoğun ve dengesiz duygular ile ilgi odağı olmaya meyilli davranışlar sergilerler.
Histrionik kişilik bozukluğu olan insanlar için, öz saygıları başkalarının onayına bağlıdır ve gerçek bir öz-değer duyguları yoktur. Fark edilmek için büyük bir istek duyarlar ve genellikle dikkat çekmek için dramatik veya uygunsuz davranırlar. Histrionik kişilik bozukluğu, kadınlarda erkeklerden daha yaygındır ve genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde kendini göstermektedir.
Histrionik kişilik bozukluğu: Nedenler
Histrionik kişilik bozukluğunun kesin nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte birçok profesyonel hem çevre hem de kalıtsal faktörlerin bozukluğun gelişiminde rol oynadığına inanmaktadır. Örneğin, histrionik kişilik bozukluğunun ailelerde ortaya çıkma eğilimi, bozukluğa kalıtsal bir yatkınlığın olabileceğini düşündürtmektedir. Bu bozukluğu olan bir ebeveynin çocuğu, öğrenilmiş davranışı tekrar ediyor olabilir.
İlgili olabilecek diğer çevresel faktörler şunlardır:
- Çocukken eleştiri veya cezalandırma eksikliği
- Çocukken sadece bazı davranışlarına verilen aşırı olumlu tepki
- Ebeveynler tarafından verilen aşırı ilgi
Bu tür tepkiler çocukta, ne tür davranışların ebeveyn onayı aldığı konusunda kafa karışıklığına neden olur ve ilerleyen zamanlarda bu bozukluk gelişebilir. Genel olarak kişilik bozuklukları; bireysel mizaçla, psikolojik etkilerle ve insanların büyürken stresle baş etmeyi öğrenme yollarıyla ilişkili olarak gelişmektedir.
Histrionik kişilik bozukluğu: Belirtiler
Çoğu durumda bu tip kişilik bozukluğuna sahip olan insanlar, iyi sosyal becerilere sahiptir. Ancak, bu becerileri başkalarını manipüle etmek için kullanma eğilimindedirler, böylece ilgi odağı olabilirler.
Bu bozukluğa sahip bir kişi aşağıdaki davranışları da sergileyebilir:
- İlgi odağı olmak için rahatsız edici tutumlar sergilemek
- Kışkırtıcı giyinmek veya uygunsuz şekilde baştan çıkarıcı veya çapkın davranışlar sergilemek
- Duygularının hızlı bir şekilde değişmesi
- Abartılı duygular ve ifadelerle bir seyirci önünde performans sergiliyormuş gibi çok dramatik davranmak, ancak samimiyetten yoksun gibi görünmek
- Fiziksel görünümle aşırı derecede ilgilenmek
- Sürekli güvence veya onay istemek
- Saf olma ve başkalarından kolayca etkilenmek
- Eleştiriye veya onaylanmamaya aşırı duyarlı olmak
- Hayal kırıklığına karşı düşük bir toleransa sahip olmak ve rutinden kolayca sıkılmak
- Herhangi bir girişimi önceden planlamamak
- Ben merkezli olmak ve başkaları için nadiren ilgi göstermek
- Başkalarıyla ilişkilerinde genellikle sahte veya sığ görünmek
- İlişkileri sürdürmekte zorluk çekmek
- Dikkat çekmek için tehdit etmek veya intihara teşebbüs etmek
Histrionik kişilik bozukluğu: Tanı
Bir kişide, bu kişilik bozukluğunun belirtileri varsa, doktor tam bir tıbbi ve psikiyatrik öykü alarak değerlendirmeye başlayacaktır. Fiziksel semptomlar mevcutsa, başka bir fiziksel hastalığın mevcut olabilecek semptomlara neden olmadığından emin olmak için, fizik muayene ve laboratuvar testleri (nörogörüntüleme çalışmaları veya kan testleri) yapılabilir.
Doktor semptomlar için fiziksel bir neden bulamazsa, kişiyi bir psikiyatriste veya psikoloğa, ruhsal hastalıkları teşhis ve tedavi etmek için özel olarak eğitilmiş sağlık uzmanlarına yönlendirebilir. Psikiyatristler ve psikologlar bir kişiyi, kişilik bozukluğu açısından değerlendirmek için, özel olarak tasarlanmış görüşme ve değerlendirme yöntemlerini kullanmaktadır.
Histrionik kişilik bozukluğu: Tedavi
Genel olarak, bu kişilik bozukluğundan etkilenenler terapiye ihtiyaçları olduğuna inanmazlar. Ayrıca duygularını abartma ve düzenli rutinden hoşlanmama eğilimindedirler, dolayısıyla bu durum tedavi planını takip etmelerini zorlaştırır. Bununla birlikte; muhtemelen bir kayıpla ya da başarısız bir ilişkiyle ilişkili depresyondan ya da eylemlerinden kaynaklanan başka bir sorun, onları sıkıntıya sokuyorsa yardım isteyebilirler.
Psikoterapi, genellikle histrionik kişilik bozukluğu için tercih edilen tedavi yöntemidir. Tedavinin amacı, bireyin düşünceleriyle ve davranışlarıyla ilişkili motivasyonları ve korkuları ortaya çıkarmasına yardımcı olmak ve kişinin başkalarıyla daha olumlu bir şekilde ilişki kurmayı öğrenmesine yardımcı olmaktır.
İlaç kullanımı bazen, depresyon ve anksiyete gibi bu bozuklukta mevcut olabilecek diğer durumların tedavisi olarak kullanılabilir.
Histrionik kişilik bozukluğu: Komplikasyonlar
Histrionik kişilik bozukluğu; bir kişinin sosyal, profesyonel veya romantik ilişkilerini, kayıplara veya başarısızlıklara nasıl tepki verdiklerini etkileyebilir. Bu bozukluğa sahip kişilerin depresyondan etkilenme riski de genel nüfusa göre daha yüksektir.
Histrionik kişilik bozukluğu: Video
Diğer kişilik bozuklukları
- Şizoid kişilik bozukluğu
- Şizotipal kişilik bozukluğu
- Antisosyal kişilik bozukluğu
- Paranoid kişilik bozukluğu