Ivermectin (İvermektin) Nedir? Ne İçin Kullanılır? Yan Etkileri Nelerdir?
Ivermectin (ivermektin) nedir? Ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir? Nasıl kullanılmalıdır? Hangi hastalıklara iyi gelir? Kimler kullanmamalıdır? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıda bulabilirsiniz.
Ivermektin nedir?
Ivermectin; esas olarak onkoserkiazis (nehir körlüğü; Latin Amerika ve Afrika’nın bazı bölgelerinde asalak solucanların neden olduğu, cildi ve gözleri etkileyen paraziter hastalık), fil hastalığı (filaryazis), pediküloz (bitlenme), askariazis hastalığı (solucan larvasının yutulmasıyla, solucanın bağırsaklarda büyümesi ile karakterize hastalık) ve uyuz tedavisi için reçete edilen, çeşitli parazit türlerinin ortadan kaldırılmasını sağlayan, antiparaziter bir ilacın etkin maddesidir.
Bu etkin madde, yetişkinler ve 5 yaşından büyük çocuklar için reçete edilebilir ve eczanelerde satılabilir. Hastaya verilecek doz, tedavi edilecek enfeksiyona ve kişinin durumuna göre değişebileceğinden kullanımı konusunda doktora danışılması son derece önemlidir. Örneğin; ishal, mide ağrısı, kilo kaybı, kaşıntılı cilt ve baş dönmesi gibi olası yan etkilerden kaçınmak için, ivermektin kullanımı doktor tarafından belirtildiği şekilde yapılması önemlidir.
Ivermektin ne için kullanılır?
Ivermektin, aşağıdakiler gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde sıklıkla kullanılan antiparaziter bir ilaçtır:
- Bilimsel adı Strongyloides stercoralis olan iplik solucanı olarak da bilinen parazitin neden olduğu enfeksiyon olan bağırsak iltihabı
- Halk arasında fil hastalığı olarak bilinen filaryazis
- Uyuz
- Bilimsel adı Ascaris lumbricoides olan bağırsak solucanının neden olduğu enfeksiyon olan Ascariasis
- Bitlenme anlamına gelen pediküloz
- Halk arasında nehir körlüğü olarak bilinen onkoserkiazis
İvermektin kullanımının; ishal, yorgunluk, mide ağrısı, kilo kaybı, kabızlık ve kusma gibi yan etkilerin ortaya çıkmasını önlemek mümkün olduğu için, doktor tavsiyesine göre kullanılması önemlidir. Bazı durumlarda baş dönmesi, titreme, uyuşukluk ve kurdeşen de görülebilir.
Ivermektin nasıl kullanılır?
İvermektin kullanımı doktor tavsiyesine göre yapılmalıdır. Genellikle bu etkin maddeyi içeren ilacın, günün ilk öğününden bir saat önce aç karnına su ile alınması tavsiye edilir. Ivermektin normalde tek dozda kullanılır ve hap sayısı kişinin kilosuna ve tedavi edilen hastalığa göre değişebilir.
İlacın sadece bir dozu parazitleri ortadan kaldırabilir, ancak tedavinin başlamasından 2 hafta sonra dışkı (gaita) veya kan testlerinin yapılması önemlidir. Böylece doktor, dozu tekrarlama ihtiyacının olup olmadığını değerlendirebilir.
Genel olarak, antiparaziter ilaçlar 6 ayda bir kullanılmalıdır. Çünkü bu tür ilaçların sık kullanımı, özellikle kısa dönemlerde ilacın yan etkilerini ve ilaç kullanımına bağlı hepatit gelişme riskini artırabilir.
Strongyloidiasis, filariasis, yuvarlak solucanlar, bitler ve uyuz
İplik solucanlarının ve yuvarlak solucanların neden olduğu enfeksiyonları, fil hastalığını, bit istilasını veya uyuz hastalığını tedavi etmek için önerilen doz, kişilerin kilosuna göre aşağıdaki tabloda belirtildiği şekilde ayarlanmalıdır:
| Ağırlık (kg olarak) | Tablet sayısı (6 mg) |
|---|---|
| 15 ila 24 | Yarım tablet |
| 25 ila 35 | 1 tablet |
| 36 ila 50 | Yarım tablet |
| 51 ila 65 | 2 tablet |
| 66 ila 79 | 2 tane yarım tablet |
| 80’den fazla | Kg başına 200 mcg (mikrogram) |
Onkoserkiazis (nehir körlüğü)
Onkoserkiazis tedavisi için ağırlık bazında önerilen doz aşağıdaki gibidir:
| Ağırlık (kg olarak) | Tablet sayısı (6 mg) |
|---|---|
| 15 ila 25 | Yarım tablet |
| 26 ila 44 | 1 tablet |
| 45 ila 64 | Yarım tablet |
| 65 ila 84 | 2 tablet |
| 85’in üzerinde | 150 mcg/kg |
Ivermektin’in yan etkileri nelerdir?
İvermektin tedavisi sırasında ortaya çıkabilecek en yaygın yan etkilerden bazıları; ishal, bulantı, kusma, genel halsizlik ve enerji eksikliği, karın ağrısı, iştahsızlık veya kabızlıktır. Bu reaksiyonlar genellikle hafif ve kısa sürelidir.
Ek olarak, özellikle karın ağrısı, yüksek ateş, vücut kaşıntısı, kırmızı cilt lekeleri, gözlerin veya göz kapaklarının şişmesi ve konjonktivit ile kendini gösterebilen onkoserkiazis için, ivermektin kullanırken alerjik reaksiyonlar da ortaya çıkabilir. Bu belirtiler ortaya çıkarsa, ilacı kullanmayı bırakmanız ve derhal doktorunuza durumunuzu bildirmeniz gerekmektedir.
Ivermektin ilaç hepatitine neden olabilir mi?
İlaç prospektüsünde, ilaç kullanımına bağlı hepatit geliştirme riski gibi karaciğer sorunlarına bağlı ciddi yan etkilerden bahsedilmese de bu ilacın kan testlerinde karaciğer enzimlerinin varlığını artırabileceği bilinmektedir.
Ek olarak, bu ilaç sadece akut vakalarda kısa süreli tedavi için uygundur. İlacın vücut üzerindeki etkileri, önerilenden daha yüksek dozlarda veya uzun süreler boyunca incelenmemiştir. Bu nedenle, çok sık veya belirtilenden daha yüksek dozlarda uzun süreli kullanım, ilaca bağlı hepatit geliştirme de dahil olmak üzere karaciğer sorunlarına neden olabilir. İdeal olan her zaman bir doktor rehberliğinde bu ilacın kullanılmasıdır.
Ivermektin’i kimler kullanmamalıdır?
Bu ilaç hamile kadınlarda, emziren kadınlarda, 5 yaş veya 15 kg’ın altındaki çocuklarda, menenjit veya astımı olan hastalarda kullanıldığı takdirde, zarar verme ihtimali yüksektir. Ayrıca ivermektine veya formülde bulunan diğer bileşenlerden herhangi birine aşırı duyarlılığı olan kişilerde kullanılmamalıdır.