Öpücük Hastalığı (Mononükleoz) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Öpücük hastalığı nedir?
Enfeksiyöz mononükleoz olarak da bilinen öpücük hastalığı, Herpes virüs ailesinin bir parçası olan Epstein-Barr virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir durumdur. En yaygın virüslerden biridir ve çoğu insanı hayatlarının bir noktasında enfekte eder.
Öpücük hastalığı, yorgunluk, ateş, boğaz ağrısı ve baş ağrısı gibi grip benzeri semptomlar üretir. Bu hastalık ayrıca lenf bezlerinin, dalak ve karaciğerin şişmesine neden olabilir. Ateş ve boğaz ağrısı genellikle 10 gün içinde kendiliğinden düzelir. Dalağınız veya lenf bezleriniz büyümüşse, genişleme dört haftaya kadar devam edebilir. Bazı durumlarda, hastalıktan sonra yorgunluk birkaç ay sürebilir.
Hastalığın semptomları düzelse bile virüs vücudunuzda süresiz olarak kalır ve tükürüğünüzde bulunabilir. Virüsün yeniden aktivasyonu, diğer herpes virüslerinden çok daha az yaygındır. Herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir, ancak bu herhangi bir semptomla sonuçlanmaz. Hastayken veya virüsün semptomsuz bir şekilde yeniden aktivasyonunu yaşarken enfeksiyonu başkalarına yayabilirsiniz.
Öpücük hastalığı belirtileri nelerdir?
Bu hastalığın belirtileri grip belirtilerine benzer ve ateş, boğaz ağrısı, öksürük ve lenf bezlerinin şişmesini içerir. Tipik olarak semptomlar dört aydan fazla sürmez.
Yaygın belirtiler
Öpücük hastalığının yaygın belirtileri şunları içerir:
- Öksürük
- Lenf bezlerinin şişmesi
- Bademciklerin şişmesi
- Yüksek ateş
- Genel hastalık hissi
- İştah kaybı
- Mide bulantısı
- Döküntü
- Şiddetli boğaz ağrısı
- Bademcikler üzerinde beyaz lekeler
Daha az yaygın belirtiler
Öpücük hastalığının daha az yaygın belirtileri şunları içerir:
- Dalak veya karaciğer büyümesi
- Baş ağrısı
- Kurdeşen
- Hızlı kalp atış hızı (taşikardi)
- Boyun tutulması
- Derinin ve gözlerin beyazının sararması (sarılık)
Ciddi belirtiler
Öpücük hastalığının doktor kontrolü gerektiren ciddi belirtileri şunları içerir:
- Karın ağrısı
- Nefes almada zorluk
- Boyun tutulması
- Kalıcı yüksek ateş
- Şiddetli baş ağrısı
- Şiddetli boğaz ağrısı veya bademcik şişmesi
- Kol veya bacaklarda zayıflık
- Cildin veya gözlerin beyazının sararması
Öpücük hastalığı neden olur?
Enfeksiyöz mononükleoz olarak da bilinen öpücük hastalığı, Epstein-Barr virüsü ile enfeksiyondan kaynaklanır. Tükürük yoluyla bir kişiden diğerine bulaştığı için bu hastalığın adı öpücükle anılmaktadır.
Virüse maruz kaldığınızda, bağışıklık sisteminiz antikorlar geliştirecek ve bir bağışıklık reaksiyonu başlatarak ilişkili grip benzeri semptomlar üretecektir. Semptomlar enfeksiyondan dört ila altı hafta sonra ortaya çıkabilir.
Hastalığın enfeksiyöz formuna sahip kişiler onu başkalarına bulaştırabilir, ancak birçok sağlıklı insan virüsü tükürüklerinde taşıdığından izolasyon gerekli değildir.
Öpücük hastalığı risk faktörleri nelerdir?
Bazı faktörler bu hastalığı gelişme riskini artırsa da risk faktörlerine sahip tüm insanlar hastalığa yakalanmayacaktır.
En önemli iki risk faktörü şunları içerir:
- Enfekte bir kişinin tükürüğü ile temas
- Bulaşıcı kişilere maruz kalmanın diğer biçimleri
Risk nasıl azaltılır?
Aşağıdaki önemleri alarak riskinizi azaltabilirsiniz:
- Bulaşıcı bir kişiyle temastan kaçınmak
- Enfekte bir kişiyle tükürük alışverişinden kaçınmak
Öpücük hastalığı nasıl tedavi edilir?
Öpücük hastalığı tedavisi, doktorunuzdan tıbbi yardım almakla başlar. Enfekte olup olmadığınızı belirlemek için doktorunuz, vücudunuzdaki beyaz kan hücrelerinin sayısını belirleyecek laboratuvar testleri için kan örnekleri vermenizi isteyecektir. Epstein-Barr virüsüne karşı antikorlarınız olup olmadığını belirlemek için hızlı bir test olarak bir “mono spot” testi de yapılabilir.
Yaygın tedaviler
Bu hastalığın tedavileri semptomlarınızı gidermeye yöneliktir ve şunları içerir:
- Yatak istirahati
- Bol sıvı alarak nemlendirme
- İbuprofen veya asetaminofen gibi ağrı kesici ilaçlar
Öpücük hastalığına ne iyi gelir?
Doktorunuzun talimatlarına uymaya ve tüm ilaçları reçete edildiği şekilde almaya ek olarak, aşağıdakileri yaparak semptomlarınızı hafifletmeye ve komplikasyon riskinizi azaltmaya yardımcı olabilirsiniz:
- Dalak büyümeniz varsa, dalak yırtılması riskinden kaçınmak için doktorunuz izin verene kadar temas sporlarından kaçınmak
- Boğaz ağrısını gidermek için ılık tuzlu su ile gargara yapmak
- Bolca dinlenmek
- Boğaz pastillerinin kullanılması
Öpücük hastalığının potansiyel komplikasyonları nelerdir?
Bu hastalığın semptomları nadiren dört aydan fazla sürer, ancak bazı durumlarda altı aydan fazla sürerek kronik hale gelebilirler. Bu durumda, kronik yorgunluk sendromuna sahip olup olmadığınızı belirlemek için doktorunuz tarafından değerlendirilebilirsiniz.
Bu hastalık, aşağıdakiler dahil ciddi komplikasyonlara neden olabilir:
- Derinin ve gözlerin beyazının sararmasıyla seyreden hepatit
- Orşit (testis iltihabı)
- Dalak yırtılması
- Düşük trombosit seviyeleri (trombositler kan kaybını durdurmak için pıhtı oluşumuna yardımcı olur)
Bu hastalığın nörolojik komplikasyonları nadirdir ve şunları içerir:
- Guillain-Barré sendromu (otoimmün sinir bozukluğu)
- Menenjit (beyin ve omurilik çevresindeki kesenin enfeksiyonu veya iltihabı)
- Nöbetler