Siyatik Nedir? Siyatik Sinir Sıkışması ve Ağrısı Neden Olur? Siyatik Egzersizleri
Siyatik nedir? Siyatik sinir sıkışması veya siyatik sinir ağrısı neden olur? Ciddi bir durum mudur? Siyatik belirtileri nelerdir? Siyatik sinir sıkışması veya ağrısı nasıl tedavi edilir? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıda bulabilirsiniz.
Siyatik: Tanım
Omurga beş bölgeye ayrılır: servikal (en üstte), torasik, lomber, siyatik ve koksiks (omuriliğin tabanında). Siyatik, bir siyatik sinir sıkıştığında, yaralandığında veya iltihaplandığında ortaya çıkan bir grup semptomu ifade eder. Siyatik sinirleri vücuttaki en uzun sinirlerdir. Alt sırtta (siyatik bölge) omuriliğin her iki yanından ayrılırlar ve kalçalardan geçerek bacaklardan aşağı doğru uzanırlar. Siyatik sinirleri ve dalları, bacaklarda ve ayaklarda hem hareket hem de duyudan sorumludur.
Siyatik sinirin sıkışması, yaralanması veya iltihaplanması, etkilenen taraftaki kalça, bacak ve sinir yolu boyunca herhangi bir yerde tipik olarak ağrıyı içeren semptomlarla sonuçlanır. Böyle bir durumda zayıflık ve uyuşukluk da hissedilebilir.
Motor ve duyusal semptomların spesifik kombinasyonunda geniş çeşitlilik olabilir. Siyatik sinir sıkışmasının ve iltihabının yaygın bir nedeni, alt omurgada fıtıklaşmış veya şişkin bir disktir. Siyatik sinir sıkışması ve buna bağlı siyatik sinir ağrısı, omurgadaki ve omurganın omurlarını yastıklayan disklerdeki genel aşınma ve yıpranmadan da kaynaklanabilir.
Siyatik sinir semptomları genellikle tedavi edilebilir, yani endişelenecek bir şey yoktur. Siyatik tedavisi semptomlarınızın ciddiyetine, komplikasyonların varlığına, yaşınıza ve tıbbi geçmişinize, yaptığınız iş ve faaliyetlerin türüne göre değişir.
Bacaktan aşağı inen ağrı gibi siyatik belirtileri yaşarsanız doktorunuza muayene olarak tedavi olmanız gerekir. Çünkü erken teşhis ve tedavi, bacak hareketlerinin kaybı ve sakatlık gibi semptomları ve komplikasyonları azaltabilir veya ortadan kaldırabilir. Bacak hareketi, his kaybı veya dışkı ve idrar kontrolünün kaybını içeren semptomlar yaşıyorsanız ise vakit kaybetmeden tıbbi yardım almanız gerekir.
Siyatik: Belirtiler
Siyatik semptomlarının türü ve şiddeti kişiden kişiye değişir. Bazı aktiviteler siyatik sinir ağrısını ve diğer semptomları daha da kötüleştirebilir. Örnekler arasında öksürme, hapşırma, sırt hareketi veya ani hareketler sayılabilir.
Siyatik belirtileri şunları içerebilir:
- Sırtta, kalçada, bacakta veya ayakta yanma, uyuşma veya karıncalanma hissi
- Sırt, kalça, bacak veya ayakta ağrı (Ağrı, alt sırttan kalçaya ve bacağa ve ayağa doğru vurabilir. Ağrı, diz üstü veya diz altı gibi alt ekstremitenin yalnızca bir bölgesinde de ortaya çıkabilir.)
- Sırtta, kalçada, bacakta veya ayakta güçsüzlük
Ciddi bir durumu gösterebilecek belirtiler
Bazı durumlarda, siyatiğin altında yatan neden daha ciddi olabilir. Alt bacak bölgesini hissedememe, hareket edememe veya dışkı ve idrar kontrolünün kaybı gibi belirtileriniz varsa, vakit kaybetmeden tıbbi yardım almanız gerekir.
Siyatik: Nedenler
Siyatik, sıklıkla alt omurgadaki şişkin veya fıtıklaşmış bir disk nedeniyle oluşur. Bu, bacaklarda ve ayaklarda hareket ve histen sorumlu olan siyatik siniri sıkıştırabilir veya bu sinire baskı uygulayarak ağrıya neden olabilir.
Siyatiğin diğer nedenleri şunlardır:
- Dejeneratif disk hastalığı (omurgadaki aşınma, yıpranma ve yaşlanmanın etkilerinin neden olduğu)
- Kireçlenme
- Gebelik
- Omurga tümörü (nadir görülür)
- Omurga veya sırta alınan herhangi bir darbe
Siyatik: Risk faktörleri
Aşağıdakiler gibi bir dizi faktör siyatik geliştirme riskini artırır.
- 40 yaşından büyük olmak
- Sırt yaralanması yaşamak
- Yakın temas sporları yapmak
- Dejeneratif omurga hastalığı olması
- Obezite ve fazla kilolu olmak
- Ağır kaldırma veya uygunsuz kaldırma teknikleri kullanmayı içeren meslek
- Omurgayı destekleyen kasları zayıflatabilecek hareketsiz yaşam tarzı veya meslek
- Sigara ve türevlerini içmek
Riskinizi azaltmak
Siyatik geliştirme riskinizi şu şekilde azaltabilirsiniz:
- Sağlıklı kiloyu korumak
- Sigara ve türevlerini içmemek
- Karnınızı ve sırtınızı destekleyici kasları güçlendiren germe ve çekirdek egzersizlerini içeren düzenli ancak orta düzeyde bir egzersiz programına katılmak
- Tüm gün bilgisayar başında çalışırken her iki saatte bir yürümek ve esnemek gibi hareketsizken egzersiz molaları vermek
- Ağır nesneleri kaldırırken uygun teknikler ve vücut mekaniği kullanmak (örneğin sırtla değil bacaklarla kaldırmak gibi)
Siyatik: Tanı
Siyatik ve altta yatan nedenini teşhis etmek için doktorunuz tıbbi geçmişinizi alacak, fiziksel muayene yapacak ve muhtemelen bazı testler isteyecektir.
Doktorunuzun siyatik hakkında sorabileceği sorular şunları içerir:
- Ağrı, uyuşukluk veya güçsüzlük dahil olmak üzere hangi semptomları yaşıyorsunuz?
- Ağrı ve diğer semptomlar ne zaman ve nasıl başladı?
- Ağrı vücudunuzun bir tarafından diğerine yayılıyor mu?
- Hissettiğiniz ağrıyı nasıl tanımlarsınız?
- Belirtilerinizi iyileştiren veya kötüleştiren herhangi bir şey varsa nedir?
- Ağrınız ve diğer semptomlarınız günlük aktivitelerinizi veya işlerinizi etkiliyor mu?
- Ne sıklıkla egzersiz veya fiziksel aktivite yapıyorsunuz?
- Şimdiye kadar hangi tedavileri denediniz?
Muayene sırasında doktorunuz kaslarınıza ve sinirlerinize odaklanacaktır. Böylelikle doktorunuz, kas gücünüzü ve reflekslerinizi kontrol edecektir. Doktorunuz sizden çömelmenizi ve kalkmanızı, ayak parmaklarınızın veya topuklarınızın üzerinde yürümenizi isteyebilir. Doktorunuz, sırt üstü yatarken bacağınızı yavaşça kaldırmanızı da isteyebilir. Bu gibi muayeneler sırasında ağrı hissettiğinizde doktorunuza bildirmeniz önemlidir.
Sonuçlara bağlı olarak doktorunuz aşağıdakileri içeren testler de isteyebilir:
- Röntgen, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntülemeyi içerebilen görüntüleme muayeneleri
- Sinirlerinizin ne kadar iyi sinyal gönderdiğini ve kaslarınızın bunlara nasıl tepki verdiğini ölçmek için elektromiyografi gibi sinir iletim çalışmaları
Siyatik: Tedavi
Erken teşhis ve tedavi ile birçok vakada siyatik semptomlarını tersine çevirmek mümkündür. Doktorunuz tedavi planını altta yatan nedene, semptomlarınızın ciddiyetine, tıbbi geçmişinize ve genel sağlığınıza ve diğer faktörlere dayandırarak belirleyecektir.
Doktorların siyatik tedavisinde kullandığı ilaçlar şunlardır:
- Siyatik sinir ağrısını azaltmaya yardımcı olabilecek antidepresanlar
- İnflamasyonu ve ağrıyı azaltan kortikosteroid enjeksiyonu
- Kas gerginliğini ve ağrıyı azaltan kas gevşeticiler
- İnflamasyonu ve ağrıyı kontrol etmeye yardımcı olan ibuprofen gibi antienflamatuvar ilaçlar
- Kronik siyatik ağrısının tedavisi için tramadol gibi opioid olmayan ağrı kesici ilaçlar
- Akut siyatik ağrısının giderilmesi için kısa süreli opioidler
Siyatiğin altında yatan nedene bağlı olarak, doktorunuz aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli başka tedaviler ve terapiler önerebilir:
- Spinal manipülasyon, elektrik stimülasyonu ve tetik nokta tedavisi gibi kayropraktik tedaviler
- Yoga, akupunktur, masaj ve biofeedback gibi tamamlayıcı terapiler
- Sırt ve karın bölgesindeki kas gücünü, esnekliği ve hareketi artırmak ve ağrıyı azaltmak için fizik tedavi
Bazı durumlarda ameliyat da gerekli olabilir. Doktorunuz, şiddetli ağrıyı hafifletmek, bacak zayıflığının önüne geçmek ve dışkı veya idrar kontrolü kaybını gidermek için ameliyat önerebilir. Ameliyat seçenekleri, her ikisi de siyatik sinir üzerindeki baskıyı hafifleten laminektomi veya diskektomiyi içerir.
Siyatik: Potansiyel komplikasyonlar
Siyatik komplikasyonları, günlük yaşamda işlev görme yeteneği üzerinde derin bir etkiye sahip olabilir. Bazı durumlarda, günlük rutininizin bile önüne geçebilir. Ancak doktorunuzun belirlediği tedavi planını takip ederek olası komplikasyon riskini en aza indirebilirsiniz.
Siyatikle ilgili potansiyel komplikasyonlar şunları içerir:
- Siyatik tedavisinde kullanılan ilaçlara karşı bağımlılık geliştirme
- Tedavinin olumsuz yan etkileri
- İdrar kontrolünün kaybı
- Dışkı kontrolünün kaybı
- Bacakları hareket ettirmede zorluk
- Kalıcı sakatlık
- Yaşam kalitesinin azalması