Parmak Şişmesi Neden Olur? El veya Ayak Parmağı Şişmesi

Parmak şişmesi nedir?

Parmak şişmesi, parmak dokularında veya eklemlerinde sıvı birikmesi veya iltihaplanma belirtisidir. Parmak şişmesi ciddi enfeksiyonlar, iltihaplanma, travma ve diğer anormal süreçlerden kaynaklanabilir.

Genel olarak parmak şişmesi, adet öncesi sendrom veya hamilelik sırasında olduğu gibi genel sıvı tutulmasından (ödem) kaynaklanabilir. Sadece tek parmak şişmişse, olası nedenler arasında travma, enfeksiyon veya artrit (eklem iltihabı) gibi iltihaplı durumlar bulunur.

Nadir de olsa parmak şişmesi ciddi bir enfeksiyon veya iltihaplanma belirtisi olabileceğinden, belirtileriniz hakkında doktora görünmek iyi bir fikirdir. Parmağınızdaki şişlikle beraber ağrı, kızarıklık veya sıcaklık hissi varsa eğer, yine vakit kaybetmeden doktora görünmeniz önemlidir.

Parmak şişmesin olası belirtileri nelerdir?

Parmağınız şişmişse, altta yatan hastalığa, bozukluğa veya duruma bağlı olarak değişen başka semptomlarınız olabilir. Örneğin, bir enfeksiyona bağlı şişmeye, titreme ve etkilenen bölgenin çevresinde sıcaklık hissinin yanı sıra kızarıklık gibi diğer semptomlar eşlik edebilir.

Parmak şişmesiyle birlikte ortaya çıkabilecek belirtiler

Parmak şişmesi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer semptomlarla ortaya çıkabilir:

• Ciltte morarma gibi renk değişiklikleri
• Titreme
• Yüksek ateş
• Parmak boyunca topaklar
• Sinir sıkışmasından kaynaklanan uyuşma veya karıncalanma
• Ağrılı veya hassas parmak alanları
• Parmakta irin dolu çatlaklar veya yırtılmalar
• Eklemi hareket ettirirken zorlanmak
• Eklemde sertlik
• Eklem şişmesi

Ciddi bir durumu gösterebilecek belirtiler

Bazı durumlarda, tıbbi bir ortamda hemen değerlendirilmesi gereken ciddi bir durumu gösterebilecek diğer semptomlarla birlikte parmak şişmesi oluşabilir.

Sizde veya birlikte olduğunuz bir kişide aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer ciddi semptomlarla birlikte parmak şişmesi varsa vakit kaybetmeden tıbbi yardım almak gerekir:

• Yüksek ateş
• Parmağı hareket ettirememe
• Şiddetli acı hissi
• Parmakta görsel deformite

Parmak şişmesi neden olur?

1- Su toplama (ödem)

Parmak şişmesi, vücut sıvıları dokularda veya eklemlerde toplandığında meydana gelebilir. Parmaklarınızdan herhangi biri veya birkaçı su topladığında, şişlik fark edebilirsiniz veya yüzüğünüzü çıkarmakta zorlanabilirsiniz.

Tuzlu yeme alışkanlığı, su toplamasından sorumlu olabilir. Ancak parmakların su toplaması endişelenmek için bir neden değildir ve kendiliğinden geçer. Eğer geçmiyorsa, doktora görünmeniz gerekir.

2- Egzersiz

Kalbiniz, ciğerleriniz ve kaslarınız, antrenman yaparken ek oksijene ihtiyaç duyar. Egzersiz esnasında bu organlara daha fazla kan giderken, parmaklara daha az kan gidebilir ve parmaklarınız şişebilir. Aslında, vücudunuz sıcak havalarda ısındığında ve terlediğinde de benzer şey olur. Serinlemek için cildinizdeki kan damarları şişer ve ısının yüzeyden ayrılmasına izin verir. Bu tamamen normal bir süreçtir.

3- Yaralanma

Bağ yırtılması, parmak burkulması, tendon yaralanması, kemik çıkması veya kırıktan dolayı da parmağınız şişebilir. Bu gibi bir yaralanma çok kötü değilse, buz, dinlenme ve reçetesiz alınabilen ağrı kesici ilaçlar yeterli olabilir. Ancak parmağınızdaki şişlik geçmek bilmiyorsa, ateşiniz varsa veya can yakıcı bir ağrı hissediyorsanız, doktora görünmeniz gerekir.

4- Enfeksiyonlar

Parmakların şişmesine neden olabilecek başlıca üç enfeksiyon aşağıdakileri içerir:

1. Herpetik beyazlık:
   Parmaklarda küçük, şişmiş, kanlı kabarcıklara neden olan bir enfeksiyondur.
2. Paronişi:
   Tırnak tabanında bakteri veya mantarın neden olduğu bir enfeksiyondur.
3. Felon:
   Parmak ucunda ağrılı, irin dolu bir enfeksiyondur.

NOT: Parmak enfeksiyonları, erken tedavi edilmezlerse vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir.

4- Artrit türleri

Romatoid artrit, eklemlerin astarını etkiler ve şişme, ağrı ve sertliğe neden olur. Semptomlar genellikle ilk olarak el eklemlerinde görülür.

Psoriatik artrit ise sedef hastalığı adı verilen bir cilt rahatsızlığı olan kişileri etkileyebilir. Genellikle parmaklarda ve ayak parmaklarında sosis benzeri şişliklere neden olur.

Her iki artrit türü de ciddidir ve tedavi edilmelidir.

5- Gut

Gut, eklemlerde meydana gelen hassasiyet, ağrı, şişlik ve sıcaklık hissine neden bir inflamatuar (iltihap) türüdür. Kanınızdaki çok fazla ürik asit eklemde kristaller oluşturduğunda gut meydana gelir. Genellikle ayak baş parmağı ağrısı ve şişmeye neden olur. Ancak el parmaklarınız da dahil olmak üzere herhangi bir eklemi etkileyebilir. İlaçlar ağrıyı hafifletmeye ve atakları azaltmaya yardımcı olur.

6- İlaçlar

Parmak şişmesine neden olan bazı yaygın ilaçlar aşağıdakileri içerir:

• Aspirin, ibuprofen ve naproksen gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler
• Steroidler
• Diyabet veya yüksek tansiyon için belirli ilaçlar
• Gabapentin ve pregabalin gibi sinir ağrısı ilaçları
• Östrojen veya testosteron gibi hormon ilaçları

NOT: İlaçlardan kaynaklanan parmak şişmesi genellikle ciddi bir durum değildir. Ancak endişeleniyorsanız doktorunuza danışmak sizi rahatlatacaktır.

8- Karpal tünel sendromu

Karpal tünel sendromu, bileğinizdeki karpal tünel adı verilen yerdeki sıkışmış bir sinirdir. Tekrarlayan el hareketleri bu sendroma neden olabilir.

Karpal tünel sendromundan etkilenen bazı insanlar, parmakları şişmiş görünmese bile şişmiş hissettiklerini söylerler. Karpal tünel sendromunuz varsa, ağrı, karıncalanma veya uyuşukluk hissedebilirsiniz.

Karpal tünel sendromu tedavi edilebilir ve genellikle kalıcı hasar vermez.

9- Tetik parmak

Tetik parmak, parmağınızı büktüğünüzde bir tetik sesi gibi şaklamasıdır ve parmak şişmesinin de olası bir nedenidir. Tetik parmak, bazen karpal tünel sendromu ameliyatından sonra, bir tendonun etrafında şişme olduğunda meydana gelir.

Romatoid artrit veya diyabetli kişilerde bu durum daha yaygındır. Tetik parmak kendi kendine iyileşebilir. Ancak yine de tedbirli olmak ve doktor kontrolü yaptırmak iyi bir fikirdir.

10- Böbrek hastalığı

Böbreklerimiz bizi vücudumuzdaki atıklardan ve ekstra sıvılardan kurtarır. Böbreklerinizde bir şeylerin ters gittiğinin ilk işaretlerinden biri parmaklarınızda, ayaklarınızda ve gözlerinizin çevresinde şişliktir. Şeker hastalığınız veya yüksek tansiyonunuz varsa böbrek hastalığına yakalanma olasılığınız daha yüksektir.

11- Gebelik

Gebelik de parmak şişmesinin bir başka olası nedenidir. Ancak özellikle ellerin şişmesi, preeklampsi belirtisi olabilir. Bu, hamileliğin ikinci yarısında meydana gelebilecek tehlikeli derecede yüksek tansiyondur.

Nadiren doğumdan sonra da preeklampsi ortaya çıkabilir ve bu doğum sonrası preeklampsi olarak adlandırılır. Preeklampsi sorunu böbrekleri etkileyerek parmak şişmesini şişmeyi tetikleyebilir.

12- Orak hücre hastalığı

Orak hücreli hastalığı kanda oksijen taşımaktan sorumlu olan hemoglobinin yapısının bozulmasıdır. Orak hücre hastalığı olanlarda, kırmızı kan hücreleri orak veya hilal şeklini alır ve kan akışı engellenebilir.

Kan akışı engellendiği zaman, ellerde ve ayaklarda ağrıyla beraber şişlikler olabilir. Orak hücre hastalığına bağlı diğer sorunlar arasında enfeksiyonlar, anemi, felç ve körlük bulunur.

13- Lenfödem

Bir ödem türü olan lemfödem, lenf sistemindeki sıvı iyi tahliye edilemediğinde meydana gelir. Lemfödem kanser tedavisinin bir yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir.

Meme kanseri olan kadınların koltuk altlarında kanser olup olmadığını kontrol etmek için genellikle lenf düğümleri alınır. Bu, lenf akışını bozar ve kollarda ve ellerde şişmeye neden olabilir.

Kansere bağlı radyasyon tedavisi ise lenf düğümlerine zarar verebilir ve sorunu daha da kötüleştirebilir.

14- Skleroderma

Skleroderma, vücudunuzu kolajen adı verilen çok fazla protein üretmesi için kandıran bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Bu hastalık, cildi kalınlaştırır, sertleştirir ve el haricinde diğer vücut kısımlarını da etkileyebilir. Skleroderma probleminiz varsa, elleriniz sertleşebilir ve parmaklarınız sosis gibi şişebilir.

Şişmiş bir parmağın olası komplikasyonları nelerdir?

Parmak şişmesiyle ilişkili komplikasyonlar ilerleyici olabilir ve altta yatan nedene bağlı olarak komplikasyonlar değişebilir. Şişlik, ciddi bir enfeksiyon veya başka bir hastalıktan kaynaklanabileceğinden, tedavi edilmemesi komplikasyonlara ve kalıcı hasara neden olabilir.

Parmaklarınız veya ellerinizle ilgili herhangi bir kalıcı şişlik, ağrı veya diğer olağandışı semptomlar yaşadığınızda doktorunuzu ziyaret etmeniz önemlidir. Altta yatan neden teşhis edildikten sonra, potansiyel komplikasyon riskinizi azaltmak için doktorunuzun özel olarak tasarladığı tedavi planını izlemelisiniz.

Parmak şişmesiyle ilişkili potansiyel komplikasyonlar şunlardır:

• Kronik parmak veya el sakatlanması
• Parmak amputasyonu
• Parmak deformitesi
• Günlük görevleri yerine getirememe
• Enfeksiyonun diğer dokulara yayılması
• İlerleyen hasarı onarmak için ameliyat

Sonuç olarak

Yukarıda gördüğünüz gibi parmak şişmesine neden olabilecek pek çok sağlık durumu vardır. Isı, egzersiz ve hatta hormonlar gibi bu nedenlerin çoğu nadiren tehlikelidir. Bu tür koşullar için basit müdahaleler, parmaklarınızda hissedebileceğiniz herhangi bir şişlik veya rahatsızlığa yardımcı olabilir.

Bununla birlikte, diğer semptomların eşlik ettiği kronik parmak şişmesi varsa, doktora gitmek en iyisidir. Doktorunuz, ele alınması gereken altta yatan bir durum olup olmadığını belirlemeye yardımcı olacaktır.

Parmak şişmesiyle ilgili video

---