Sağ Diz Kapağı Ağrısı Neden Olur? 11 Önemli Neden
Sağ diz kapağı ağrısı neden olur? Sağ diz kapağının sağında veya solunda ağrı olması neyin belirtisidir? Hangi işaretlere dikkat etmek gerekiyor? Ne zaman doktora görünmeli? Tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını aşağıdan öğrenebilirsiniz.
Sağ diz kapağı ağrısı hakkında
Sağ diz kapağı ağrısı; eklem aşınması, aşırı kilo veya spor yaralanmaları nedeniyle ortaya çıkabilecek bir semptomdur. Bununla birlikte, sağ diz kapağı ağrısı yürümenizi engelliyorsa veya zamanla kötüleşiyorsa, bağ yırtılması ve osteoartrit (kireçlenme) gibi bir durumdan mustarip olabilirsiniz.
Sağ diz kapağı ağrısı bazen de bilgisayarlı tomografi ve röntgen gibi prosedürlerle teşhis edilebilen, baker kisti (diz arkası ağrısına neden olabilen) gibi durumlardan da kaynaklanabilir.
Bununla birlikte, çoğu durumda sağ diz kapağı ağrısı ciddi değildir ve ağrının başlangıcından itibaren ilk 3 gün boyunca, günde 2 kez buz kompresi uygulanarak evde tedavi edilebilir. Ayrıca, gün boyunca dizde elastik bant kullanılması da diz ekleminin hareketsiz kalmasına yardımcı olarak, sizi rahatlatacaktır.
Sağ diz kapağı ağrısı neden olur?
1. Travma yaralanması
Dizde travma; yaralanma, düşme, darbe, burkulma veya kırılmadan kaynaklanabilir. Bu durumlarda ağrı, yaralanmanın yerine göre, tüm dizde veya belirli bölgelerde ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda, aldığınız darbenin etkilediği bölgeye göre sol veya sağ diz kapağı ağrısı ya da diz kapağının yan taraflarında ağrı hissetmeniz mümkündür.
Yapılması gerekenler:
Hafif yaralanmalarda, yeteri kadar dinlenerek ve günde 2 ila 3 kez, ağrıyan bölgeye 15 dakika boyunca buz torbası koyarak ağrınızı dindirebilirsiniz. Bununla birlikte kırık gibi daha ciddi durumlarda, en uygun tedaviye başlamak için, en kısa sürede doktora görünmeli ve tıbbi yardım almalısınız. Geçmeyen hafif vakalarda bile doktor kontrolü gereklidir, çünkü fizik tedavinin gerekli olduğu koşullara ancak doktorunuz karar verebilir.
2. Ligament (diz bağı) yırtılması
Diz bağı yırtılması, ani bir yön değişikliği sırasında alınan güçlü bir darbeden veya dizin bükülmesinin neden olduğu bir burkulmadan kaynaklanabilir. Ağrı türü, genellikle hangi bağın yırtıldığını gösterir:
- Diz kapağının yan tarafında ağrı:
Ön, arka veya koroner bağın yaralanmasına işaret eder. - Bacağını esnetirken oluşan diz ağrısı:
Patellar tendonda bir yırtık olduğuna işaret eder. - İç kısımda hissedilen diz ağrısı:
Medial kollateral bağ yaralanmasına işaret eder. - Derin ağrı, dizin tam ortasında:
Ön veya arka çapraz bağların yırtılmasına işaret eder.
Genel olarak bağ yırtılması; hafif olduğunda özel bir tedaviye gerek yoktur, ancak bağ yırtılmaları veya zedelenmeleri her zaman bir ortopedist veya fizyoterapist tarafından kontrol edilmelidir.
Yapılması gerekenler:
3 ila 4 gün boyunca, günde 3 ila 4 kez olmak üzere, 20 dakika boyunca ilgili bölgeye buz torbası koyabilirsiniz. Bu süreçte iyi dinlenmeli, dizlerinizi zorlamamak için koltuk değneği gibi araçlar kullanmalısınız.
Şişmeyi önlemek için bacağınızı yatay pozisyonda tutmalı ve kan akışını zorlayacak pozisyonlardan kaçınmalısınız. Daha ciddi vakalarda, 4 ila 6 hafta boyunca atel veya alçı yardımıyla dizinizin hareketsiz hale getirilmesi ve gerekiyorsa ameliyat edilmesi söz konusu olabilir.
3. Tendinit (tendon iltihabı)
Tendinit, dizdeki bir tendonun iltihaplanmasıdır ve ağrının türü, tendonun konumuna göre değişiklik gösterir:
- Diz önündeki ağrı:
Patellar tendondaki iltihabı gösterir. - Dizin arka ve yan tarafındaki ağrı:
İliotibial tendondaki iltihabı gösterir. - Dizin iç kısmındaki ağrı:
Pes anserinus tendonlarındaki iltihaplanmayı gösterir.
Genellikle tendinitin karakteristik semptomlarından biri, bacağı düzleştirirken oluşan diz ağrısıdır. Sağ diz kapağı ağrısının da eşlik ettiği bu durumlar; koşu, bisiklet, futbol, basketbol veya tenis gibi fiziksel aktiviteleri yapan sporcularda daha sık görülür. Ayrıca tendinit, eklemin doğal aşınması ve yıpranması nedeniyle de ortaya çıkabilir, dolayısıyla yaşlılarda da sık görülür.
Yapılması gerekenler:
Dinlenmeli ve etkilenen dizinizde elastik bir bant kullanmalısınız. Günde 2 ila 3 kez, ağrıyan bölgeye 15 dakika boyunca buz torbası koyarak ağrıyı hafifletmeye çalışın. Bununla beraber iltihaplanmayı önlemek ve azaltmak için; ibuprofen veya naproksen gibi iltihap önleyici ilaçlarla uygulanabilecek bir tedavi için, doktorunuza veya bir ortopediste görünün. Doktorunuz, diz kaslarınızı güçlendirmek ve tendinitin tekrar gelişmesini önlemek için size fizik tedavi de önerebilir.
4. Bursit
Bursit; kemikler, tendonlar ve eklem kasları arasındaki sürtünmeyi azaltan, içerisinde synovial bursa adlı sıvıyı barındıran küçük keseciklerde oluşan iltihaplanmadır. Genellikle diz bükme veya tekrar tekrar diz çökmeyi içeren aktiviteler, jiu-jitsu, futbol, voleybol gibi sporlar, düşme veya darbeler; bursa adı verilen sıvı keseciklerin tahrişine ve iltihaplanmasına neden olur.
Bu durum, dizin üst kısmında ağrıya neden olan prepatellar bursite ve şişmeye yol açabilir. Ayrıca obezite veya osteoartrit, eklemin iç kısmında diz ağrısına yol açan, pes anserin bursite neden olabilir.
Yapılması gerekenler:
Yeteri kadar dinlenmeyle birlikte ağrılı bölgeye buz torbası uygulanarak, sağ diz kapağı ağrısının giderilmesine çalışılabilir. Ek olarak bir iltihap çeşidi olan bursit, ibuprofen gibi oral iltihap önleyici ilaçlar ile tedavi edilmelidir. Oral ilaçların yanında doktorunuz, ilgili bölgeye doğrudan bir kortikosteroid ilaç da enjekte edebilir. Diğer tedaviler arasında, fizik tedavi ve cerrahi yöntemler yer almaktadır.
5. Osteoartrit
Dizde artroz (kireçlenme); diz kıkırdağının dejenerasyonuna neden olan, bu kıkırdağın nitelik, nicelik ve kalınlığını azaltan, kronik ağrılara neden olan romatizmal bir hastalıktır. Bu hastalık; yürürken veya merdiven çıkarken diz ağrısına veya sağ diz kapağı ağrısına neden olarak, günlük aktiviteleri olumsuz derecede etkileyebilir.
Yapılması gerekenler:
Bu durumda bir ortopediste danışmak oldukça önemlidir. Çünkü tedavi; parasetamol gibi analjezikler veya ibuprofen gibi iltihap önleyici ilaçlar ile yapılmalıdır. Ek olarak, hastaya fizyoterapi seansları da önerilmektedir. Bazı durumlarda doktorunuz etkilenen dize, steroid veya hyalüronik asit enjeksiyonları yapabilir.
6. Romatoid artrit
Romatoid artrit; eklem sertliğine, ağrıya ve şişmeye neden olan kronik, iltihaplı, otoimmün bir hastalıktır. Uyanmayla beraber romatoid artrit diz ağrısına ve buna bağlı sağ diz kapağı ağrısına neden olabilir. Ağrı sabahın ilk birkaç dakikasında yoğun olarak hissedildikten sonra, hareketle birlikte düzelme gösterir.
Ayrıca şişlikle gelen, ancak travmadan kaynaklanmayan diz ağrısı veya sağ diz kapağı ağrısı, romatoid artritin varlığına işaret edebilir.
Yapılması gerekenler:
Tedaviniz için, ağrı kesici etkiye sahip olan analjezikler ile iltihap önleyici ilaçlar kullanabilirsiniz. Ancak hastalığın gelişimini değerlendirmek için bir romatoloğa ve diz hareketinizi iyileştirmek için bir fizyoterapiste görünmeniz sağlığınız açısından son derece önemlidir.
7. İliotibial bant sendromu
İliotibial bant sendromu; dizin yan tarafında ağrıya neden olur. Koşucular, bisikletçiler veya dizi tekrar tekrar bükülmesini gerektiren sporlarda bu sendrom oldukça çok yaygındır.
Genel olarak bu sendrom, arazi, tenis veya ani hareketlerin yapıldığı spor koşullarına ek olarak, zayıf kas esnekliğine sahip kişilerin yaptığı antrenman hataları sonucunda da görülebilir. Bu tür ağrılar zamanla daha da kötüleşebileceği için göz ardı edilmemelidir.
Yapılması gerekenler:
Doktorunuzun reçete edeceği iltihap önleyici merhemi; günde 2 ila 3 kez kullanabilir veya ilgili bölgeye 15 dakika boyunca soğuk kompres uygulayabilirsiniz. Herhangi bir fiziksel aktivite yapmadan önce, bir spor eğitmeninin rehberliğinde ağırlık çalışması veya germe gibi kas güçlendirme aktiviteleri yapmak, iyileşme süreci için oldukça önemlidir. Bununla birlikte, fiziksel aktivite uygulandığında diz tarafında tekrar ağrı meydana geliyorsa, bir ortopedistle görüşmeniz gerekebilir.
8. Menisküs yaralanması
Bacağını bükerken diz ağrısı, diz içinde hissedilen ağrı, merdiven çıkarken ağrı, çömelirken ağrı veya sağ diz kapağı ağrısı gibi belirtiler; amortisör görevi gören bir eklem olan menisküste, bir yırtığın veya yaralanmanın varlığına işaret edebilir. Menisküs yaralanmaları genellikle judo, jiu-jitsu gibi fiziksel aktivitelerden veya 40 yaşından itibaren başlayabilen doğal dejenerasyondan kaynaklanmaktadır.
Yapılması gerekenler:
Dinlenmeli ve diz kaslarınızı güçlendirmek için fizik tedaviye başlamalısınız. Bunlara ek olarak dizinizi fazla hareket ettiren aktivitelerden kaçınmalısınız. Bazı durumlarda doktorunuz, dizinizin içine steroid veya hyalüronik asit enjeksiyonları da yapabilir. Daha ciddi vakalarda, ameliyat gerekli olabilir.
9. Diz kapağı (patella) sorunları
Diz ağrısının diğer yaygın nedenlerini, diz kapağı çevresindeki eklemin aşınması ve yıpranması olan kondromalazi patella veya diz kapağındaki kıkırdağın yumuşaması gibi problemler oluşturur. Genellikle diz kapağı problemlerinin nedenleri; yaşlanma, obezite, düztabanlık veya koşma gibi sporlardır. Diz kapağı yaralanmaları, çömelme sırasında diz ağrısına veya merdivenlerden inerken diz ağrısına, ayrıca dizde boşluk hissine neden olabilir.
Yapılması gerekenler:
Koşucular için, diz kaslarını güçlendirene kadar yaptıkları sporu geçici olarak, yüzme veya su aerobiği ile değiştirmeleri önerilir. Fizyoterapi, dizinizin güçlendirilmesine yardımcı olabilir ve ağrının giderilmesinden sonra, bir eğitmenin rehberliğinde egzersiz yapabilirsiniz. Ayrıca doktorunuz, dizinize hyalüronik asit enjekte edebilir ve şiddetli vakalarda ameliyat önerilebilir.
10. Baker kisti (diz arkası ağrısı)
Popliteal kist olarak da bilinen baker kisti, eklemde sıvı birikmesi nedeniyle diz arkasında oluşan ve diz arkasında ağrı, şişlik, sertlik ile diz büküldüğünde ağrıya neden olan, fiziksel olarak kötüleşen içi sıvı dolu bir yumrudur. Baker kistinin en önemli nedenleri; osteoartrit ve romatoid artrittir.
Yapılması gerekenler:
Dinlenmeli ve kistten sıvıyı aspire etmesi (çıkarması) veya doğrudan kiste steroid enjekte etmesi için bir doktora veya ortopediste görünmelisiniz. Kistin yırtılması durumunda, cerrahi yöntemle tedavi gereklidir.
11. Osgood-Schlatter hastalığı
Osgood-Schlatter hastalığı; hızlı büyüme ile ilişkili bu hastalık, 10-15 yaş arası çocuklarda ortaya çıkan patellar tendonun kaval kemiğine bağlandığı, diz kapağının hemen altındaki bölgenin iltihaplanmasıdır. Ağrı genellikle futbol, basketbol, voleybol veya jimnastik gibi fiziksel aktivitelerden sonra ortaya çıkar.
Yapılması gerekenler:
Ağrıya neden olan fiziksel aktiviteler, sınırlandırılarak istirahat yapılmalıdır. Günde 2 ila 3 kez, ağrıyan diz kapağına 15 dakika boyunca buz torbası koyabilir veya ağrı bölgesine iltihap önleyici merhem uygulayabilirsiniz. Ayrıca bir ortopediste de görünebilirsiniz.
Sağ diz kapağı ağrısı için ne zaman doktora görünmeli?
Aşağıdaki durumlarda bir ortopedist veya fizyoterapiste görünmek oldukça önemlidir:
- Sağ diz kapağı ağrınız; dinlenme ve soğuk kompres uygulamasından sonra bile, 3 günden fazla sürüyorsa
- Ayakta ütü yapma, çocuğu kucağında taşıma, yürüme veya merdiven çıkma gibi günlük aktiviteleri yaparken sağ diz kapağı ağrınız çok şiddetliyse
- Bacaklarınızı hareket ettirirken dizlerinizi bükemiyorsanız
- Diz kapağınız deforme olmuşsa
- Ateş veya karıncalanma gibi diğer belirtiler ortaya çıkıyorsa
Not: Bu durumlarda ortopedist, sorunu teşhis etmek ve uygun tedaviyi önermek için, sizden röntgen veya MR (emar) gibi görüntülü taramalar isteyebilir.
Sağ diz kapağı ağrısına ne iyi gelir?
Genellikle diz ağrısı, ortopedi uzmanınız tarafından reçete edilen iltihap önleyici ilaçlarla veya dizin hasarlı kısımlarını onarmak için ameliyatla tedavi edilebilir. Bununla birlikte, özellikle iltihap önleyici ilaçlara duyarlı midesi olanlar için, alternatif bir tedavi uygulanabilir ve bu tedavi yöntemleri aşağıdakileri içerebilir:
- Homeopati:
Artrit veya tendinitin neden olduğu diz iltihabını tedavi etmek için, ortopedi uzmanı tarafından reçete edilen homeopatik ilaçlar kullanılabilir. - Akupunktur:
Bu teknik; artrit, osteoartrit veya travma ile ilgili diz ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir. - Masaj veya kompres:
Semptomların 3. gününden başlayarak, günde 2 kez olmak üzere, 3 damla adaçayı veya biberiye esansiyel yağı ile sıcak kompres veya hafif bir masaj yapılabilir. - Diz bandajları: Özellikle uzun süre ayakta kalmanın gerekli olduğu durumlarda, dizin bandajlanması ağrı oluşumunun önüne geçebilir veya en aza indirebilir.
Ayrıca sağ diz kapağı ağrısı dahil olmak üzere diz ağrısı olduğunda; koşmaktan ve yürümekten kaçınılmalı, ağırlık kaldırılmamalı veya ağırlık kaldırılırken dizler zorlanmamalıdır.
Not: Diz ağrısı için alternatif tedavi yöntemleri, diz ağrınıza neden olan sorunu daha da kötüleştirebileceğinden, doktorunuz tarafından önerilen tıbbi tedavinin yerini almamalıdır.
Sonuç olarak
Sağ diz kapağı ağrısı ve genel olarak diz ağrıları aşırı kullanımdan, zorlanmadan veya ters bir hareketten meydana gelebilecek hafif yaralanmalardan kaynaklanabilir. Bu gibi durumlarda, ağrınız birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçecektir. Diz ağrınızı hafifletmek için, dinlemeli ve ağrıyan bölgeye soğuk kompres uygulamalısınız.
Uzun süre devam eden ve geçmeyen diz ağrısı veya diz kapağı ağrısında mutlaka bir doktora görünmelisiniz. Tedaviniz altta yatan nedene bağlı olarak değişkenlik gösterecektir. Ancak çok daha ciddi bir durumun haberci olabilecek ağrılarda erken teşhis, tedavinin seyrini olumlu yönde değiştirebilir.