Menenjiom: Tanım, Türler, Nedenler, Teşhis ve Tedaviler (Çok Önemli)

Menenjiom nedir?

Menenjiom, beyni ve omuriliği çevreleyen zarlar olan meninkslerde gelişen bir tümördür. Teknik olarak bir beyin tümörü olmamasına rağmen, beyne bitişik olmasından dolayı, merkezi sinir ve damarları sıkıştırabildiği için bu kategoriye dahil edilmektedir. Menenjiom, kafada en sık görülen tümör türüdür.

Bu tür tümörler oldukça yavaş büyür, dolayısıyla semptomlara neden olmadan yıllar boyunca gelişme gösterebilirler. Ancak bazı durumlarda, bitişik beyin dokusu, sinirler veya damarlar üzerindeki etkilerinden dolayı ciddi sakatlığa neden olabilirler. Bu tür tümörler, en sık kadınlarda görülür ve sıklıkla daha ileri yaşlarda ortaya çıkar, yine de her yaşta menenjiom oluşma olasılığı vardır. Menenjiom yavaşça, çoğu zaman da belirgin bir belirti göstermeksizin büyüdüğü için, her zaman acil bir tedavi gerektirmeyebilir, ancak bununla birlikte zaman içinde izlenmesi gerekir.

Menenjiom nedenleri nelerdir?

Bu tümörün neden meydana geldiği açık değildir. Doktorlar sadece, herhangi bir faktörün menenjiom tümörüne yol açıp, hücrelerin kontrolden çıkmasını sağlamak için, meninkslerdeki bazı hücreleri değiştirdiğini bilmektedir.

Bu faktörün; miras aldığınız genlerden ve salgılanan hormonlardan olup olmadığı veya radyasyona ya da diğer faktörlere önceden maruz kalmanın hastalığı geliştirme olasılığını artırıp arttırmadığı bilinmemektedir. Yine de kadınlarda daha sık meydana gelmesi, hormonlarla ilişkili olabilir.

Memenjiom risk faktörleri nelerdir?

Bu tip tümörler için, olası risk faktörleri aşağıdakileri içermektedir:

1. Radyasyon tedavisi:
   Herhangi bir hastalıktan dolayı, kafanızın radyasyona maruz bırakılması menenjiom riskinizi artırabilir.
2. Hormonlar:
   Menenjiomlar kadınlarda daha yaygındır ve bu durum, doktorları kadınlarda oluşan hormon salgılanmasının, bu hastalıkta rol oynayabileceğine inandırmaktadır. Yapılan bazı çalışmalar, meme kanseri ve hormonların rolüyle ilgili bu tip tümörlerin gelişme riski arasında bir bağlantı olduğunu ileri sürmektedir.
3. Kalıtsal sinir sistemi bozukluğu:
   Nadir görülen bir bozukluk olan nörofibromatozis, menenjiom ve diğer beyin tümörlerinin gelişme riskini artırır.
4. Obezite:
   Yüksek vücut kitle indeksi, birçok kanser türü için belirlenmiş bir risk faktörüdür. Yapılan büyük çaplı birkaç çalışmada, obez kişiler arasında daha yüksek tümör olasılığı olduğu gözlenmiştir. Ancak obezite ve menenjiomlar arasındaki ilişki açık değildir.

Menenjiom belirtileri nelerdir?

Menenjiom belirtileri tipik olarak yavaş yavaş başlar, bu yüzden ilk başta fark edilmesi zor olabilir. Bu tümörün bulunduğu yere bağlı olarak, belirtiler aşağıdakileri içerebilir:

• Bulanık veya çift görme gibi görme değişiklikleri
• Zamanla kötüleşen baş ağrısı
• Kulaklarda işitme kaybı veya çınlama
• Hafıza kaybı
• Koku kaybı
• Nöbetler
• Kollarda veya bacaklarda zayıflık

Ne zaman doktora görünmeli?

Bu tümörlerin tetiklediği belirtilerin çoğu yavaş gelişir, ancak bazı durumlar acil müdahale gerektirebilir. Aşağıdaki durumları yaşıyorsanız, acil tıbbi yardım almalısınız:

• Ani nöbetler
• Vizyonunuzda veya hafızanızda ani değişiklikler

Zamanla kötüleşen baş ağrıları gibi sizi ilgilendiren kalıcı semptomlarınız varsa doktorunuzu görmelisiniz. Birçok durumda, bu tip tümörler belirgin semptomlara neden olmadığından, kafa travması, felç veya baş ağrısı gibi tümörle ilgisi olmayan nedenlerle yapılan görüntüleme taramalarının bir sonucunda keşfedilirler.

Menenjiom nasıl teşhis edilir?

Bu tür tümörlerin tanısı koymak zor olabilir, çünkü tümör genellikle yavaş büyür. Semptomlar her kişide farklı olabilir, diğer sağlık sorunlarıyla karıştırılabilir veya normal yaşlanma belirtileri olarak düşünülebilir.

Doktorunuz böyle bir tümörden şüphelenirse, nörolojik hastalıklarda uzmanlaşmış bir doktora (nörolog) yönlendirilebilirsiniz. Tanı koymak için, nöroloji uzmanı sizi kapsamlı bir nörolojik muayeneden geçirebilir. Tanı aşamasında aşağıda listelenen görüntüleme testleri kullanılabilir:

1. Bilgisayarlı tomografi taraması:
   Beyninizin tam resmini oluşturmak için X-ışınlarını kullanır. Bazen filmi çekilecek bölgenin görüntüsünü daha iyi çıkarmak için, iyot bazlı bir boya kullanılabilir.
2. Manyetik rezonans görüntüleme:
   Manyetik alan ve radyo dalgaları beyninizdeki yapıların kesitsel görüntülerini oluşturmak için kullanılır. MRG taramaları beyin ve menenjiomların daha ayrıntılı bir görüntüsünü sunar.

Bazı durumlarda, diğer tümör tiplerini elemek ve menenjiom tanısını doğrulamak için, bir tümör örneğinin incelenmesi işlemi olan biyopsi gerekebilir.

Menenjiom nasıl tedavi edilir?

Uygulanacak tedavi, aşağıdakileri içeren birçok faktöre bağlıdır:

• Tümörün büyüklüğü ve yeri
• Tümörün büyüme veya agresiflik oranı
• Hastanın yaşı ve genel sağlığı
• Tedavi hedefleri

Bekle ve gör yaklaşımı

Bu tip tümörü olan kişilerin çoğunda acil tedavi gerekli değildir. Belirtilere neden olmayan küçük, yavaş büyüyen bir menenjiom tedavi gerektirmeyebilir. Yine de tümörünüzü değerlendirmek ve büyümekte olduğuna dair işaretler aramak için periyodik olarak yapılacak beyin taramalarınız olacaktır. Doktorunuz tümörünüzün büyüdüğünü ve tedavi edilmesi gerektiğini belirlerse, birkaç tedavi seçeneğiniz bulunmaktadır.

Cerrahi tedavi

Menenjiom semptomlara neden oluyorsa veya büyüdüğünü gösteren belirtiler mevcutsa, doktorunuz ameliyat önerebilir. Cerrah, tümörü tamamen çıkarmak için çalışacaktır. Ancak bu tipteki bir tümör, beyindeki veya omurilikteki birçok hassas yapının yakınında meydana gelebileceğinden, tümörün tamamını çıkarmak her zaman mümkün değildir.

Ameliyattan sonra ihtiyacınız olabilecek tedavi türü, aşağıdakiler gibi birkaç faktöre bağlı olarak değişebilir.

1. Görünür bir tümör kalmazsa, daha fazla tedavi gerekli olmayabilir. Ancak, periyodik olarak yapılacak beyin taramalarınız olacaktır.
2. Tümör iyi huyluysa ve sadece küçük bir parça kaldıysa, doktorunuz sadece periyodik takip taramaları önerebilir. Bazı durumlarda, küçük kalan tümörler stereotaktik radyocerrahi (SRS) adı verilen bir yöntemle de tedavi edilebilir.
3. Tümör atipik veya malign (kötü huylu) ise, muhtemelen radyoterapiye ihtiyacınız olacaktır.

Cerrahi tedavi, enfeksiyon ve kanama gibi komplikasyonlar oluşturabilir. Ameliyatın spesifik riskleri menenjiomun bulunduğu yere bağlı olacaktır. Örneğin, optik sinir çevresinde oluşan bir tümörü çıkarmak, görme kaybına yol açabilir. Doktorunuza, ameliyatınızın belirli risklerini sorabilirsiniz.

Radyasyon tedavisi

Tümör cerrahi olarak tamamen çıkarılamazsa, doktorunuz ameliyattan sonra radyasyon tedavisi önerebilir. Radyasyon tedavisinin amacı, kalan menenjiom hücrelerini yok etmek ve tümörün tekrarlama olasılığını azaltmaktır.

Radyasyon tedavisinde, kötü huylu tümöre karşı radyasyon dozu arttırılırken, sağlıklı dokuya yakın yerlerde radyasyon dozu azaltılır. Menenjiomlar için uygulanabilecek radyasyon tedavisi seçenekleri aşağıdakileri içerebilir:

1. Stereotaktik radyocerrahi (SRS), kesin bir noktada bulunan tümöre, tek seferde yüksek ve güçlü radyasyon ışını gönderen bir tedavi yöntemidir. Yüksek dozda radyasyon içeren bu uygulamada, tek seferde tümörün tahrip edilmesi amaçlanır.
2. Fraksiyone stereotaktik radyoterapi, 30 gün boyunca günde bir kez olmak üzere, küçük fraksiyonlarda radyasyon sağlayan yöntemdir.
3. Yoğunluk ayarlı radyasyon tedavisi, tümör bölgesine yönlendirilen radyasyonun yoğunluğunu değiştirmek için bilgisayar yazılımı kullanılan yöntemdir.
4. Proton ışını radyasyonu, radyoaktif protonlar kullanılarak tümörün yok edilmesi sağlanan ve çevredeki dokuya verilen hasarın en az olduğu tedavi yöntemidir.

İlaç tedavisi

Kemoterapi bu tür tümörleri tedavi etmek için nadiren kullanılır, ancak cerrahi ve radyasyona cevap vermeyen vakalarda kullanılabilir. Bu tür tümörlerin tedavisinde yaygın olarak kabul edilen bir kemoterapi yaklaşımı yoktur, ancak araştırmacılar şu anda moleküler olarak hedeflenen yeni yaklaşımları araştırmaktadır.

Alternatif tıp

Alternatif tıp tedavi yöntemleri, menenjiomları tedavi edemez, ancak bazı yöntemler, uygulanan tedavinin yan etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir veya bir tümörün stresiyle başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Bu seçenekleri uygulamadan önce, doktorunuza danışabilirsiniz.

Yararlı olabilecek alternatif tıp tedavileri arasında aşağıdakiler bulunabilir:

• Akupunktur
• Hipnoz
• Masaj
• Meditasyon
• Müzik terapisi
• Gevşeme egzersizleri

Menenjiom komplikasyonları

Menenjiom ve uygulanan tedavi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere uzun süreli komplikasyonlara neden olabilir:

• Konsantrasyon zorluğu
• Hafıza kaybı
• Kişilik değişiklikleri
• Nöbetler

Doktorunuz, bazı komplikasyonları tedavi edebilir ve diğer komplikasyonlarla başa çıkmanıza yardımcı olması için, sizi farklı uzmanlara yönlendirebilir.

Menenjiom (beyin tümörü): Video

Kaynak ve ileri okuma:

1. https://www.cancer.gov/
2. https://www.mayoclinic.org/
3. https://www.webmd.com/