Kuşburnu Faydaları ve Zararları
Kuşburnu faydaları var mıdır?
Kuşburnu, C vitamini ile dolu oldukça yararlı bir bitkidir. Yabani gülü olarak da bilinen bir bitkinin meyveleri olan kuşburnunu, kurutarak yiyebilir, reçelini yapabilir ya da çayını içebilirsiniz. Sahip olduğu şifalı özellikleri sayesinde, geleneksel tıpta uzun zamandan beri kullanılmıştır. Günümüzde ise hala yoğun bir şekilde kuşburnu faydaları araştırılmaktadır. Kuşburnu içerdiği ellajik asit, likopen ve fenoller sayesinde sağlığa sayısız fayda sağlamakta ve hastalıkları çeşitli şekillerde iyileştirmeye yardımcı olmaktadır.
Kuşburnu faydaları nelerdir?
Kuşburnu faydaları oldukça fazladır. Bu kadar popüler olmasının nedeni, çok çeşitli hastalıkların tedavisinde oldukça etkili olmasıdır. Kuşburnunun sağlığa olan faydalarını maddeler halinde yazımızda bulabilirsiniz.
1. Kanseri önlemeye yardımcı olur
Kuşburnu faydaları denilince akla gelen ilk madde, kanseri önlemedeki etkisidir. Bir araştırmaya göre, kuşburnu ekstresi, meme kanseri hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını azaltmıştır. Çalışmada, en yüksek kuşburnu özü konsantrasyonlarının, meme kanseri hücrelerinin yayılmasını %45’e kadar azalttığı görülmüştür. Kuşburnu özü ayrıca, meme kanseri hücrelerinin yayılma eğiliminde olduğu bir yer olan beyindeki kanserli büyümeyi de engellemiştir.
Sırbistan’da yapılan bir başka çalışma, kuşburnu çayının faydalarını araştırmıştır. Araştırmaya göre kuşburnu meyvesinde bulunan polifenoller, insandaki kanser hücrelerinin çoğalmasını engelleyebilir. İspanya’da yapılan araştırmaya göre ise kuşburnu, kolorektal kanseri önlemeye yardımcı olabilecek aktif bileşenlere sahip olabilir. Bu şifalı meyvenin ayrıca, kanser önleyici özelliklerine katkıda bulunan iltihap önleyici etkileri de bulunmaktadır.
Kuşburnu; fenoller, C vitamini, beta-karoten, tanenler ve pektinler gibi bazı biyoaktif bileşikler içermektedir. Bu bileşiklerin tümü, oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olmaktadır ve bu sayede kanser riski de azalmaktadır. Japonya’da yapılan bir çalışma, kuşburnunun; iltihabı ve sonuçta ortaya çıkan kanser hücresi çoğalmasını baskılamadaki etkinliğine de vurgu yapmıştır. Kuşburnu içindeki tiliroside adı verilen bir majör flavonoid övgüye değer anti-inflamatuar etkiye sahiptir.
Kuşburnu ayrıca, belirli tümör formlarının genişlemesini yavaşlattığı bilinen karotenoid adı verilen diğer aktif bileşikleri de içerir. Kuşburnu ekstresinin ayrıca baş ve boyun bölgesinde kanseri olan hastalarda, radyoterapinin neden olabileceği görme kaybını önlediği bulunmuştur. Kuşburnunun ayrıca bazı kanserlerin büyümesini durdurduğu ve hatta tersine çevirdiği gözlemlenmiştir. Kuşburnu, şaşırtıcı bir şekilde likopen (bitkilere kırmızı rengini veren bileşik) içerir. Likopen, antikanser aktivitesiyle popüler bir bileşiktir.
2. Cilt sağlığına iyi gelir
Kuşburnu faydaları, cilt için de birçok özellik barındırır. Kuşburnu meyvesinden elde edilen yağ, cilt katmanlarına derinlemesine nüfuz ederek cilt sağlığını iyileştirir. İçerdiği C vitamini, kolajen üretimini uyarır, kırışıklıkları ve ince çizgileri azaltır. Kuşburnu meyvesi ayrıca cildin nem içeriğini iyileştiren A vitamini içermektedir. Kuşburnu yağı ayrıca güneşin UV (ultraviyole) ışınlarının neden olduğu hasarla da savaşır. Meyvede bulunan antioksidanlar, cilt dokusunu ve tonunu iyileştirir, cilt pigmentasyonu tedavi etmeye yardımcı olur.
Kuşburnu yağındaki esansiyel yağ asitleri ayrıca yara izini önler ve cildin yenilenmesini teşvik eder. Ancak kuşburnu yağı doğrudan sivilceye uygulanmamalıdır. Kuşburnu meyvesinden elde edilen yağ ayrıca koyu lekelerden kurtulmak, kuru veya kaşıntılı cildi tedavi etmek için de kullanılabilir.
Bir araştırmaya göre kuşburnu doğal yolla tüketildiğinde cildi beyazlatmaya yardımcı olabilir. Kuşburnu ayrıca ciddi bir cilt kanseri türü olan melanomu önlediği tespit edilen kuersetin içermektedir. Tayland’da yapılan bir araştırma, cilt için kuşburnu tozu kullanmanın yaşlanmaya bağlı cilt koşullarını iyileştirebileceğini ortaya koymuştur.
3. C vitamini kaynağıdır
Kuşburnu faydaları arasındaki en önemli madde yüksek miktarda C vitamini içermesidir. Kuşburnu, bir portakalda bulunan C vitamininin 60 kat fazlasını içermektedir. C vitamininin en önemli faydalarından biri, vücuttaki kolajen üretimini potansiyel olarak uyarmasıdır. Kolajen, vücuttaki bağ dokusunu oluşturan bir proteindir. C vitamini ayrıca vücuttaki iltihabın tedavi edilmesine ve bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olmaktadır.
Kas güçsüzlüğüne, eklem ağrılarına, kızarıklıklara iyi gelir. Kuşburnu içindeki C vitamini ayrıca kan damarlarının sağlığının korunmasına yardımcı olur. İçerdiği yüksek C vitaminin seviyeleri nedeniyle, Kızılderili kabileleri bile kuşburnu çayını solunum rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanmıştır.
Kuşburnu içindeki C vitamini ayrıca vücudunuzun demiri daha iyi emmesine yardımcı olur. Demirin birçok faydası vardır, bunlardan en önemlisi kansızlığı önlemek ve kanınızı sağlıklı tutmaktır. C vitamini ayrıca soğuk algınlığı ve grip semptomlarının önlenmesine ve bu gibi hastalıkların süresinin kısaltılmasına yardımcı olabilir.
4. Romatoid artritin önlenmesine katkı sağlar
Kuşburnu faydalarından artrit hastaları da istifade edebilir. Bir çalışmada, kuşburnu çayı tüketen hastaların, romatizma durumlarında iyileşme olduğunu göstermiştir. 2008’de yapılan başka bir çalışmada kuşburnu tozu; kalça, eklem ve dizlerdeki ağrıyı yaklaşık üçte bir oranında azalttığı görülmüştür. Bu çalışma, 300 osteoartrit hastası üzerinde gerçekleştirilmiştir.
Kuşburnu ayrıca, uzmanlara göre balık yağının bitkisel versiyonu olan GOPO yağ asidini içerir ve GOPO, meyvenin iltihap önleyici özelliklerine katkıda bulunan faktörlerden biri olabilir. Ayrıca kuşburnu ekstresi içeren hapların, artrittik ağrıyı %90’a kadar azalttığı da bulunmuştur.
5. Kolesterolü düşürür
Kuşburnu faydaları kolesterolü düşürmekte de etkilidir. Kuşburnu ekstresinin (özütünün) düzenli olarak alınması, kolesterol seviyelerinin düşmesiyle ilişkilendirilmiştir. Kuşburnu özellikle obez hastalarda etkilidir. 6 hafta boyunca her gün kuşburnu çayı tüketen hastaların, toplam kolesterol seviyelerinde %5’e kadar önemli bir düşüş olduğu görmüştür. Bu düşüş, kalp hastalığı riskini %17 oranında azaltabilir. Kuşburnu, yan etkileri olabilecek anti-kolesterol ilaçlarına (statinler gibi) güvenli bir alternatif olarak da kullanılabilir.
6. Şeker hastalığına iyi gelir
Kuşburnu faydaları şeker hastalarına da iyi gelir. Hayvanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalarda, düzenli olarak 40 gram kuşburnu tozu alımının kan şekeri seviyelerini düşürebileceğini ve şeker hastalığı (diyabet) tedavisine yardımcı olabileceğini ima etmektedir. Çalışmalarda kuşburnu verilen fareler, kuşburnu verilmeyen farelere göre daha iyi glukoz toleransı göstermiştir. Bu durum, insanlarda da benzer bir olasılığa işaret ediyor olabilir.
7. Kalp sağlığını iyileştirir
Kuşburnu faydaları kardiyovasküler sağlığa da katkı sağlar. İsveç Deneysel Tıp Bilimleri Bölümü tarafından yapılan bir çalışmada, kuşburnu tozu alımının kardiyovasküler hastalık riskini önemli ölçüde azalttığı bulunmuştur. Kuşburnu içindeki flavonoidler ve antioksidanlar, vücudu kalp hastalıklarına karşı korur. Ayrıca kan damarlarının sağlığını koruyarak, hastalıkların gelişiminde önleyici bir rol oynamaktadır.
8. İltihabı tedavi eder
Kuşburnu faydaları arasında vücuttaki iltihabı da tedavi etmesi yer almaktadır. Bu etki, kuşburnunun osteoartrit üzerindeki olumlu etkilerine benzer bir işleyişe sahip olabilir. Danimarka’da yapılan bir çalışmaya göre, düzenli kuşburnu tüketimi, karaciğer tarafından üretilen ve iltihaplanma artışında rol oynayan bir madde olan C-reaktif protein seviyelerini azaltabilir.
Ayrıca, bazı çalışmalar kuşburnunun iltihap önleyici özelliklerinin meyvenin kendisine değil, tohumuna atfedildiğini belirtmektedir. Kuşburnunun antienflamatuvar özellikleri kıkırdak erozyonunu önlemeye de yardımcı olur.
9. Sindirime yardımcı olur
Kuşburnu faydaları sindirim sağlığına da iyi gelmektedir. Michigan Üniversitesi, kuşburnu meyvesinin kabuğunda bulunan biyoaktif bileşiklerin mide ağrısını önlemeye ve diğer sindirim problemlerini tedavi etmeye de yardımcı olabileceği bildirilmiştir.
10. Kan basıncını düzenler ve kan dolaşımını artırır
Kuşburnu faydaları yüksek kan basıncını, yani yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olabilir. ABD Tarım Bakanlığı tarafından yayınlanan bir rapora göre, kuşburnu tüketimi kan basıncı seviyelerinde önemli düşüşlere neden olabilir. Ancak kan basıncı kontrolü için herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, kuşburnu tüketmeden önce muhakkak doktorunuza danışmanız gerekir.
Bununla birlikte kuşburnu kan dolaşımını artırarak, vücudun genel işleyişine, tansiyona ve genel sağlığa katkıda bulunur. Kuşburnu çay olarak demlenip içildiğinde, kan dolaşımını artırmaya yardımcı olabilir.
11. Böbrek sağlığını iyileştirir
Kuşburnu faydaları böbrekler için de etkilidir. Bazı çalışmalar kuşburnu meyvesinin böbrek sağlığına iyi geldiğini vurgulamaktadır. Örneğin, ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi tarafından yayınlanan bir rapora göre, kuşburnu meyvesinin böbrek rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılabileceği vurgulanmaktadır.
Kuşburnu nasıl tüketilir?
Bazı kişilere göre, kuşburnu reçeli artrit (eklem) ağrısının tedavisine yardımcı olabilir. Kuşburnu şurubu, C vitamini yanında D vitamini alımını da artırır. Yani, minimum güneşe maruz kalan biriyseniz, bu bir artı olabilir.
Kuşburnu reçeli için ihtiyacınız olacak malzemeler; 1kg (kilo) kuşburnu, 5 su bardağı su, 3 su bardağı toz şeker ve yarım limonun suyudur. Öncelikle kuşburnu meyvelerini güzelce yıkayıp, baş ve sap kısımlarını bıçakla kesin. Ardından düdüklü tencereye meyveleri ve 5 su bardağı suyu alarak, 25 dakikalık pişmeye bırakın. Normal tencerede, pişme ve haşlanma süresi daha fazla olacaktır. Bununla birlikte meyvelerin üzerine 2 parmak su gelecek şekilde pişirin. 5 su bardağı azsa ekleme yapabilirsiniz.
Pişmiş ve haşlanmış meyveleri tencere içinde ezin, ezme için blender da kullanabilirsiniz. Elde ettiğiniz harcı ince delikli bir süzgeç yardımıyla süzün. Çıkan püreyi bir bardak yardımıyla ölçün. Her 1 bardağa, 1 bardak toz şeker gelecek şekilde başka bir tencereye alarak, orta ateşte pişirmeye başlayın. Rengi ve kıvamı koyulaştıktan sonra yarım limon suyunu ekleyin. Ardından 5-6 dakika daha pişirdikten sonra sıcakken kavanozlara koyun ve ağzını sıkıca kapatın. Daha sonra dileğiniz zaman afiyetle tüketin!
2. Kuşburnu tozu
Soğuk algınlığı ve diğer ilgili semptomları önlemek için kuşburnu tozunu kullanabilirsiniz. Kuşburnu meyvesini bu şekilde tüketmek için kuşburnu tozunu; kahvaltılık gevrekle, yoğurtla veya smoothie ile karıştırarak tüketebilirsiniz.
3. Kuşburnu çayı
Kuşburnu çayının faydalarından biri antikanser ve bağışıklık sistemini güçlendirici özelliklere sahip olmasıdır. Ayrıca oksidatif stresi azaltan antioksidanlar açısından zengindir ve daha birçok faydası vardır. Kuşburnu çayını ülkemizde hemen hemen bütün marketlerde bulabilirsiniz.
Kuşburnunun zararları var mıdır?
Kuşburnu faydalarının neler olduğunu öğrendiniz. Peki ya kuşburnunun zararları var mıdır? Kuşburnunun yan etkilerinin çoğu aşırı C vitamini alımından kaynaklanabilir ve bunun olması için de bir günde 100 gramdan fazla kuşburnu tüketmek gerekir. Buna rağmen bile, aşırı dozda C vitamini öldürücü değildir. Oluşabilecek yan etkilerden bazıları baş ağrısı, baş dönmesi, ishal, mide krampları ve mide ekşimesini içerir. Ayrıca mide bulantısı ve yorgunluk da görülebilir.
- Hamilelik ve emzirme
Hamile veya emziren kadınların kuşburnu tüketmesi hakkında güvenilir bir bilgi ve araştırma yoktur. Bu nedenle, yalnızca ölçülü olarak kullanılmalıdır veya sadece doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
- Böbrek taşı
Çok miktarda C vitamini böbrek taşlarına neden olabilir. Bu nedenle, böbrek sorunları olan kişiler kuşburnu tüketmeden önce doktorlarına danışmalıdır.
- İlaç etkileşimleri
Kuşburnu, C vitamini içerdiği için östrojenlerle etkileşime girebilir. Kuşburnu ayrıca kanın pıhtılaşmasını yavaşlatmak için kullanılan bir ilaç olan warfarin ile de etkileşime girebilir.
Sonuç olarak
Yukarıda da gördüğünüz üzere, kuşburnu faydaları bir hayli fazladır. Birçok güçlü biyoaktif bileşene sahip olan bu meyve, oldukça da lezzetlidir. Kuşburnu meyvesini afiyetle yemenizde çoğu zaman hiçbir sakınca yoktur. Ayrıca, kuşburnu reçelini de deneyebilir veya kuşburnu çayını da tercih edebilirsiniz.
Afiyet olsun!
Kaynak: