Alt Bacak Arkası Ağrısı Neden Olur? 7 Önemli Neden ve Tedavisi
Alt bacak arkası ağrısı
Alt bacak arkası ağrısı; zayıf kan dolaşımı, siyatik, aşırı fiziksel efor veya sinir sorunları nedeniyle olabilir. Alt bacak arkası ağrısının nedenini belirlemek için ağrının tam yerini, özelliklerini ve ayrıca her iki bacağın etkilenip etkilenmediğini gözlemlemek gerekir.
Örneğin, hangi bacağın etkilendiği ve ağrının nasıl hissettirdiği gibi faktörler, ağrı nedeni tespitinde önemli faktörlerdir. Bu yüzden, başka semptomlarınız olup olmadığına dikkat etmeniz gerekir.
Dinlenmekle geçmeyen alt bacak arkası ağrısı genellikle, periferik damar hastalığı gibi dolaşım sorunlarının bir işaretiyken, sabahları uyandıktan sonra görülen bacak ağrısı gece kramplarının veya kan dolaşımı eksikliğinin bir işareti olabilir. Bacaklarla birlikte sırtta ağrı varsa, böyle bir durum; omurilik problemlerinin veya siyatik sinir sıkışmasının bir belirtisi olabilir.
Alt bacak arkası ağrısının nedenini belirlemek için doktorunuz, omurga ve kemik uçlarının eğriliklerini değerlendirebilir. Doktorunuz, karın veya kasık bölgenizdeki ağrıyı değerlendirmek için fiziksel muayeneye ek olarak, ağrı testleri yapabilir.
Ek olarak doktorunuz, kan testleri, eklem sıvısı ve röntgen veya MR (emar) gibi görüntüleme testlerine de ihtiyaç duyabilir. Testlerin sağladığı veriler doğrultusunda doktorunuz uygun teşhis ve tedavi aşamasına geçecektir.
Alt bacak arkası ağrısı neden olur?
1- Kas ve iskelet sorunları
Kas-iskelet nedenli alt bacak arkası ağrıları sinirlerle ilgili değildir ve genellikle bu tür ağrılar, bacakları hareket ettirirken şiddetlenir. Ağrının nedeni olabilecek bazı değişiklikler arasında; miyozit (kas iltihabı), tenosinovit (tendonu çevreleyen zarın iltihaplanması), uyluk apsesi ve fibromiyalji (yumuşak doku romatizması) bulunur.
Kas ağrısı, yoğun fiziksel egzersizden sonra veya rahatsız edici ayakkabılar giyerken olduğu gibi, ani fiziksel efordan sonra ortaya çıkabilir. Bu durumlarda ağrı genellikle gün sonunda ortaya çıkar ve sıklıkla “bacaklarda halsizlik” olarak hissedilir. Bacaklardaki kas ağrısının diğer bir yaygın nedeni, genellikle geceleri ortaya çıkan ve hamilelik sırasında çok sık görülen kramplardır.
Alt bacak arkası ağrısı, fiziksel aktiviteye başladıktan 5-10 dakika sonra hissedilen şiddetli bacak ağrısı ve şişmeye neden olan ve bölgenin uzun süre ağrılı kaldığı kompartman sendromundan (kas içi kanamanın veya ödem birikmesinin sonucunda oluşan sendrom) kaynaklanabilir.
Bacağın ön bölgesindeki ağrı, sporcularda ve uzun mesafe koşucuları gibi çok yoğun fiziksel aktivite yapan kişilerde ortaya çıkan tibialis anterior tendinitinden de kaynaklanabilir.
Yapılması gerekenler:
Ilık bir banyo yapın. Ardından kan dolaşımını kolaylaştırdığı ve yorgunluğu azalttığı için, bacaklarınız yukarıda olacak şekilde uzanın. Çok uzun süreli bir dinlenmeye gerek kalmadan, vücudunuza kısa süreli molalar vererek yeteri kadar dinlenmesine izin verin.
Özellikle yoğun bir antrenmandan veya başka bir efor gerektiren faaliyetten sonra dinlenmeniz gerekmektedir. Tendinit (tendon iltihabı) durumunda buz ve iltihap önleyici merhemlerin kullanılması da daha hızlı iyileşmeye yardımcı olabilir.
2- Zayıf kan dolaşımı
Zayıf kan dolaşımının neden olduğu alt bacak arkası ağrısı esas olarak yaşlıları etkilemektedir. Dolayısıyla günün herhangi bir saatinde ortaya çıkabilir. Ancak sürekli aynı pozisyonda oturma veya ayakta uzun zaman geçirdikten sonra da alt bacak arkası ağrısı oluşabilir.
Kan dolaşımından kaynaklı bacak ağrılarında ayak ve ayak bilekleri şişebilir, morumsu bir rengin görünümü oluşabilir, dolayısıyla bu görünüm kanın kalbe dönmesinde zorluk olduğunun göstergesidir.
Daha ciddi bir durum, küçük bir pıhtının bacaklara giden dolaşımın bir kısmını kesmesi sonucunda oluşan trombozun ortaya çıkmasıdır.
Bu durumda, ağrı en sık baldırda hissedilir ve ayakları hareket ettirmekte güçlük çekilir. Bu durum, ameliyat sonrasındaki hastalarda veya doktor tavsiyesi olmadan doğum kontrol hapı kullanımlarında oldukça sık görülmektedir.
Yapılması gerekenler:
Bacaklarınızı 30 dakika yüksekte tutarak, sırt üstü yatmak yardımcı olabilir. Doktorunuz ayrıca dolaşımı iyileştirmek için ilaç kullanmanızı ve varis çorabı (elastik kompresyon çorabı) giymenizi önerebilir.
Tromboz varlığını gösteren, deride renk değişiklikleri ile ayaklarda ve baldırda yoğun ağrı durumunda en kısa sürede bir doktora görünmelisiniz.
3- Omurgadaki değişiklikler
Alt bacak arkası ağrısı, omurganın hareketi ile kötüleşiyorsa, bu durum omurilik yaralanmalarının varlığına işaret edebilir.
Spinal kanal darlığı; yürürken bel, kalça, uyluk ve bacaklarda ağırlık veya kramp hissine neden olabilir. Ayrıca orta veya şiddetli ağrıya neden olabilir. Bu durumdaki ağrı sadece oturunca veya gövde öne doğru eğilince geçmektedir.
Bel kayması (spondilolistezis) ise sırttan bacaklara yayılan ağrının olası diğer bir nedenidir. Bu durumda ağrı lomber omurgada bir ağırlık hissi ile ortaya çıkar; ağrı yürürken daha fazla hissedilir ve dinlenirken geçer. Bel fıtığı da bacaklara yayılan sırt ağrısına neden olur. Bel fıtığına bağlı ağrı keskin, yoğundur ve ayrıca kalçaya, bacağın arkasına, bacağın yanına, ayak bileğine ve hatta ayak tabanına yayılabilir.
Yapılması gerekenler:
Ağrı bölgesine sıcak buz torbası uygulamak semptomları hafifletebilir, ancak doktorunuz iltihap önleyici ilaçlar ve fizik tedavi almanızı da önerebilir.
4- Yaygın görülen sorunlar
Özellikle yaşlılarda alt bacak arkası ağrısı, artrit (eklem iltihabı) veya osteoartrit (kireçlenme) gibi ortopedik problemlerle ilişkili olabilir. Bu durumlarda sabahın ilk 15 dakikasında eklem ağrısı ve tutukluk gibi başka belirtiler de mevcut olmalıdır. Ağrı her gün olmayabilir, ancak efor sarf ettikçe kötüleşir ve dinlenme ile azalır.
Diz deformitesi (şekil bozukluğu) osteoartriti gösterebilirken; deride kızarık, sıcak bir görünüm artriti işaret edebilir. Bununla birlikte bacaktaki diz ağrısı; düşme, kalça sorunları veya bacak uzunluğundaki bir farklılıktan sonra da ortaya çıkabilir.
Yapılması gerekenler:
Bu gibi sorunlardan etkilenen eklemlere; yaklaşık 15 dakika boyunca sıcak su torbası uygulayın. Ayrıca, eczacınıza danışarak iltihap önleyici ilaçlar almak veya herhangi bir komplikasyon oluşmasını önlemek için fizik tedavi görmek gerekebileceğinden bir ortopediste görünmeniz önerilmektedir.
5- Siyatik sinir ağrısı
Alt bacak arkası ağrısı, siyatik sinirdeki değişikliklerden kaynaklanıyorsa; bel, kalça ve uyluğun arkasında ağrı hissedebilir.
Siyatik sinir ağrısı varsa, bacaklarda karıncalanma hissi veya güçsüzlük de olabilir. Ağrı hissi dayanılmaz veya bıçak saplanır gibi bir hisle tanımlanabilir. Siyatik ağrısı belde aniden başlayabilir ve bacaklara yayılabilir; kalçaları, uyluğun arkasını, bacağın yan tarafını, ayak bileğini ve ayağı etkileyebilir.
Yapılması gerekenler:
Ağrı bölgesine sıcak su torbası koyun ve 20 dakika boyunca ağrılı bölgenin üzerinde tutun. Ayrıca fiziksel efor harcamaktan ve ağır nesneleri kaldırmaktan da kaçınmanız gerekir. Bazı durumlarda fizik tedavi de gerekli olabilir.
6- Büyüme ağrıları
Çocuklarda veya ergenlerde bacak ağrıları, 3-10 yaş civarında olabilen hızlı kemik büyümesinden kaynaklanabilir ve bu ciddi bir durum değildir.
Büyüme ağrılarının yeri dize daha yakındır, ancak tüm bacağı etkileyerek ayak bileğine kadar ulaşabilir. Büyüme ağrıları çeken çocuğun geceleri uyumadan önce veya yoğun fiziksel aktivite yaptıktan sonra şikâyet etmesi yaygındır.
Yapılması gerekenler:
Bir çorabın içine buz küplerini koyup, ağrılı bölgeye 10-15 dakika soğuk kompres uygulamak, ağrının giderilmesine yardımcı olabilir. Ebeveynler ayrıca nemlendirici krem veya badem yağı ile masaj yapabilir ve çocuğu bu şekilde rahatlatabilir.
Fiziksel aktivite veya spor faaliyetlerini sonlandırmaya gerek yoktur, sadece yoğunluğunu veya haftalık sıklığını azaltmak bu durumda yeterli olacaktır.
7- Hamilelikle ilgili nedenler
Hamilelikte alt bacak arkası ağrısı ve diğer bacak ağrıları, özellikle hamileliğin erken döneminde çok yaygın ve normal bir semptomdur. Çünkü hamilelikte; östrojen ve progesteron üretiminde büyük bir artış vardır.
Bu artış da bacaklardaki damarların genişlemesine, bacaklardaki kan hacminin artmasına neden olur. Bebeğin rahim içinde büyümesi ve hamile kadınların kilo alması, siyatik sinirin ve alt toplardamarın sıkışmasına yol açarak, bacakların şişmesine ve ağrımasına neden olur.
Yapılması gerekenler:
Hamilelikte bacak ağrılarını gidermek için gebe kadınlar sırt üstü uzanarak dizlerini bükebilir, omurga germe egzersizi yapabilir ve bacaklarını yukarı kaldırarak istirahat edebilirler.
Alt bacak arkası ağrısı için ne zaman doktora görünmeli?
Alt bacak arkası ağrısı ve bacağınızın diğer bölgelerindeki ağrılarınız çok yoğun olduğunda veya aşağıdaki gibi başka semptomlar gördüğünüzde bir doktora görünmeniz gerekmektedir:
- Bacak ağrınız tek bir bölgedeyse ve çok yoğunsa
- Baldırlarınızda sertlik varsa veya hareket etme kabiliyetinizi etkiliyorsa
- Vücut ısınız 38 derecenin üzerindeyse
- Ayaklar ve ayak bilekleriniz çok şişmişse
- Kırık şüpheniz varsa
- Günlük hayatınız etkileniyorsa
- Yürümekte zorluk çekiyorsanız
Not: Doğru tanı için, doktor kontrolü sırasında ağrının şiddeti, ortaya çıktığı zamanı ve ağrıyı hafifletmek için neler yapıldığı doktora mutlaka söylenmelidir.
Alt bacak arkası ağrısı için hangi doktora gidilir?
Bacak ağrısı için gidilmesi gereken ilk doktor aile hekiminiz olmalıdır. Çünkü bacak ağrısının birçok nedeni vardır ve bu neden anlaşılmadan hangi uzmanlığa ihtiyacınız olduğunu bilmek mümkün değildir. Aile hekiminiz sizi muayene ettikten ve şikayetlerinizi dinledikten sonra, hangi doktora gitmeniz gerektiğine karar verecektir.